83449 skan17 (6)

umaryczna reaktancja uzwojeń transformatora sprowadzonaTfo tej samej licz-

y zwojów uzwojenia pierwotnego [£2]:

X_l=Jz_i¹-R_l

(5.13)

Dla transformatorów mniejszych mocy można przyjąć:

R

R =R' = -L ¹ 2

(5.14)

oraz

Z -X

^r\ — A_r2 —

(5.15)

Zwarcie ustalone transformatora następuje przy zasilaniu uzwojenia napięciem znamionowym, a zatem prąd zwarcia ma wartość wielokrotnie większą od prądu

znamionowego.    ■*:

iti

5.4. Przykłady zadań

5.4.1. Dobrać mierniki i ich zakresy w celu przeprowadzenia próby obciążenia transformatora o danych znamionowych S_n = 1500 VA, U_[n = 220 V, U^ - 42 V, /„ = 50 Hz.

Rozwiązanie. W celu przeprowadzenia próby obciążenia należy dobrać do uzwojenia pierwotnego (zasilanego) następujące mierniki:

- amperomierz o zakresie / > I_[n (o około 20%)

s

u

= 6,82 A

u

zatem najbardziej odpowiedni (o właściwym zakresie I > I_[n oraz dostatecznie dokładny) będzie amperomierz o zakresie do 10 A;

-    woltomierz o zakresie U 'ż. U_[n', najbardziej odpowiedni będzie woltomierz

0    zakresie do 300 V;

-    właściwy do pomiaru watomierz powinien mieć cewkę prądową do 10 A

1    cewkę napięciową do 200 V (cewki watomierza można przeciążyć odpowiednio: prądową o 30%, napięciową o 50%).

Dla strony wtórnej dobieramy również amperomierz, woltomierz i watomierz.

SJ

U

= 35,71 A

2/»

W tym wypadku stosujemy przekładnik o przekładni prądowej $ = 10 i amperomierz o zakresie do 5 A:

^    V = ^ = 3,57A

0,

Zastosowany woltomierz będzie miał zakres do 60 V (zakres typowych woltomierzy: od 30 V do 60 V).

Cewkę prądową łączymy również za przekładnikiem, jej zakres zatem nie musi przekraczać 5 A; zakres cewki napięciowej natomiast do 100 V (typowy watomierz polskiej produkcji: 100 V, 200 V, 400 Y).

5.4.2. Dobrać mierniki i ich zakres do przeprowadzenia próby stanu jałowego w transformatorze z zadania 5.4.1.

Rozwiązanie. Przy próbie stanu jałowego strony pierwotnej należy dobrać:

- amperomierz

I₀ = (0,1 - 0,2)/_l#l =(0,68-1,36) A

zatem należy dobrać miernik o zakresie do 1 A lub 2 A;

- woltomierz

U ₀ -U_[n =220 V

9

zastosowano woltomierz polskiej produkcji do 300 V;

-    watomierz: cewka prądowa do 1 A (można przeciążyć o 30%); cewka napięciowa do 200 V; po stronie wtórnej - tylko woltomierz (zaciski rozwarte): U = = t/2* = 42 V; zakres woltomierza (typowego, polskiej produkcji) = do 60 V.

5.4.3. Dobrać mierniki i ich zakres do przeprowadzenia próby zwarcia pomiarowego w transformatorze z zadania 5.4.1.

Rozwiązanie. Przy zwarciu dobiera się mierniki tylko do strony pierwotnej;

-    amperomierz: na prąd znamionowy

/,„=— = 6,82 A

^ n

zastosowano amperomierz do 10 A;

-    woltomierz

U_z =(0,03-0,05) U_ln =(6,6-11) V

zastosowano woltomierz o zakresie do 15 V (ewentualnie do 10 V) - charakterystyka zwarcia (/*(/*) jest linią prostą przechodzącą przez początek układu współrzędnych;

-    watomierz: zakres prądowy do 10 A, zakres napięciowy do 100 V (typowy, taki, jakim dysponujemy w laboratorium).