150 7. Zasady obliczeń wytrzymałościowych śrub
gdzie Q jest obciążeniem, a i b — średnimi promieniami górnej i dolnej płaszczyzny przylegania pierścienia, r0 — odległością środka ciężkości przekroju poprzecznego pierścienia od osi pierścienia, Ix — momentem bezwładności przekroju poprzecznego pierścienia względem osi x przechodzącej przez środek ciężkości przekroju i równoległej do podstawy pierścienia.
7.25. Zmniejszenie sztywności śruby przez zastosowanie podkładki sprężystej
Podatność w układzie szeregowym li = di/Q (śruba—pierścień) jest równa sumie podatności elementów składowych dJQ — ói/Q + Śspr/Q,
zatem sztywność śruby z elementem (elementami) sprężystymi Ci — Q dt jest mniejsza niż sztywność śruby bez tych elementów.
Naprężenia zginające w pierścieniu wyznaczyć można ze wzoru
oa =
Q(b-a)
h,
gdzie h jest wysokością pierścienia.
Określenie sztywności elementów łączonych w porównaniu z określeniem sztywności śruby jest zadaniem znacznie trudniejszym. Wynika to stąd, że trudne jest określenie przestrzeni, w jakiej zachodzi ściskanie. Poprawne określenie sztywności jest możliwe tylko na drodze pomiaru , odkształceń i obciążeń rzeczywistego układu. Nie można jednak wykorzystać tej metody w obliczeniach projektowych. W podręcznikach z Podstaw Konstrukcji Maszyn stosuje się zazwyczaj bardzo uproszczoną metodę obliczeń, w której przyjmuje się, że obciążoną objętość (w której zachodzą odkształcenia) wyznacza stożek ścięty z walcowym otworem (rys. 7.26). Średnicę mniejszej podstawy stożka przyjmuje się równą wymiarowi „pod klucz” a kąt pochylenia tworzącej stożka a —45°. Następnie w celu uproszczenia obliczeń stożek zastępuje się walcem drą-
żonym o średnicy zewnętrznej a — równej średniej średnicy stożka.
Pole przekroju tego walca (rys. 7.26) jest równe F2 = — [(a-!- — d*j
i stąd sztywność elementów łączonych
Ci i
Taka metoda obliczeń daje jednak bardzo niedokładne wyniki, szczególnie przy dużych grubościach łączonych elementów. Znacznie dokładniejsze wyniki można uzyskać drogą określenia odkształceń kołowosy-metrycznie obciążonej półprzestrzeni.
Przemieszczenia osiowe punktów okręgu o średnicy Oi (rys. 7.27) na podstawie [3] wyrażą się wzorem
(770)
a
gdzie v jest współczynnikiem Poissana, p — ciśnieniem działającym na półprzestrzeń.
Uwzględniając, że odkształcenia obejmują objętość stożka, naprężenie ściskające at (przy założeniu jego równomiernego rozkładu) w dowolnym przekroju stożka jest równe
°z jiz3 tg2 a jiz2tg2a 4z2tg2a
Przemieszczenie płaszczyzny półprzestrzeni dla z = b zgodnie z prawem Hooke’a określa wzór