86814 Podręcznik Zaręby9

2.3.2. Znaczenie obszarów chronionych w ekoturystyce

Obecnie na świecie znajduje się ok. 44 tys. obszarów prawnie chronionych, zajmujących prawie 10% powierzchni Ziemi [IUCN, 2002. 49, s. 8]. Niestety, w wielu przypadkach, szczególnie w krajach rozwijających się, jest to tylko ochrona formalna, głównie z powodu braku funduszy i poparcia projektów ochronnych przez lokalne społeczności. W 1997 r. Światowy Fundusz Ochrony Przyrody WWF opracował program pod nazwą „Global 200” na rzecz ochrony najcenniejszych pod względem ekologicznym zakątków świata. Zidentyfikowano 238 kluczowych ckoregionów (stan na 2005 r.), które są głównymi zbiorowiskami naturalnymi Ziemi, ostojami dzikiej przyrody i krajobrazu. Wśród nich znajdują się ekosystemy lądowe i wodne: lasy, obszary wysokogórskie, stepy pustynie, rafy koralowe, jeziora, rzeki, zatoki morskie itp. Najwięcej znajduje się w Ameryce Środkowej i Południowej oraz na Wyspach Karaibskich¹. W 1999 r. na liście znalazły się także Karpaty w ramach Międzynarodowej inicjatywy na rzecz ochrom bezcennego w skali świata bogactwa przyrodniczego Karpat - wspólnego dziedzictwa krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Inicjatywa na rzecz Ekoregionu Karpackiego. The Carpathian Ecoregion Initiative - CERI).

Duża część obszarów cennych przyrodniczo na świecie jest objęta ochroną, dlatego organizatorzy' i uczestnicy ekoturystyki są szczególnie zainteresowani różnego typu terenami prawnie chronionymi (formy ochrony przestrzennej środowiska naturalnego w Polsce przedstawiono w tab. 9). Obszary te mogą również wiele skorzystać z rozwoju zielonej turystyki, pod warunkiem, że jest dobrze zaplanowana i przeprowadzana zgodnie z priorytetami ekoturystyki i zrównoważonego rozwoju. Można mówić o nowej formie symbiozy między' człowiekiem a środowiskiem przyrodniczym. Przyroda daje turystom radość, a w zamian za to my musimy zapewnić jej ochronę przed zagładą. Nawet w parkach narodowych ekoturystykę uważa się za pożądaną formę udostępniania tego rodzaju obszarów turystom. Naczelnym celem funkcjonowania parków jest ochrona naturalnych ekosystemów i jest zabroniona prawnie wszelka działalność, która przeczy temu zadaniu. Zielona turystyka jest formą zwiedzania, która nie kłóci się z ochroną przyrody, a wręcz przeciwnie, pomagają ocalić. Turystyka przyrodnicza może skutecznie chron ićJ,rodowisko. naturalne, ponieważ:

•    zwiększa świadomość ekologiczną zarówno turystów, jak i lokalnych mieszkańców, którzy widząc zainteresowanie zwiedzających regionem zaczynają doceniać bogactwa naturalne i uczestniczyć w ich ochronie;

•    buduje poparcie społeczne dla obszarów chronionych, bez którego nie mają one j szans przetrwania i egzystencji;

•    dostarcza funduszy na wspieranie programów ochronnych, pielęgnację parków, wydawanie map i broszur informacyjno-edukacyjnych (dzięki opłatom za wstępy | do parków, sprzedaży pamiątek i przewodników, a także funduszom przekazywa- I nym w ramach promocji przez liczne agencje podróży lub samych zwiedzających turystów).

Zarządzanie rozwojem ekoturystyki i innych pokrewnych jej form turystyki zrównoważonej na obszarach chronionych ma polegać przede wszystkim na umiejętnym

54

1

WWF-lntemational, A bom the Global 200 Ecoregions - www.panda.org.