Podręcznik Zaręby5

zarządzających obszarami chronionymi oraz wreszcie ludności miejscowej. Aby pogodzić te interesy i zrealizować strategiczne cele, proces formułowania i wykonywania strategii musi opierać się na wzajemnej współpracy i wymianie informacji między tymi różnymi środowiskami społecznymi. Współdziałanie jest potrzebne już na etapie planowania strategicznego. Do powodzenia całego projektu jest niezbędne także, aby społeczność lokalna popierała założenia strategii, utożsamiała się z jej konkretnymi pomysłami i działaniami, a co najważniejsze, widziała dla siebie miejsce w przyszłym rozwoju zrównoważonym swojej krainy. Wzajemna współpraca wszystkich środowisk społecznych stanowi niejako pomost łączący dwa człony strategii marketingowej rozwoju ekoturystyki w regionie, na które składają się założenia ekonomiczne oraz założenia o charakterze społecznym (rys. 7);

Rysunek 7. Współzależność elementów ekonomicznych i społecznych strategii rozwoju ekoturystyki

w regionie (opracowanie własne)

•    konieczne jest podejście interdyscyplinarne do opracowywania strategii marketin

gowej. Wymaga to zaangażowania specjalistów z wielu różnych dziedzin nauki i praktyki gospodarczej, takich jak: planowanie przestrzenne, architektura, ekonomia, prawo, zarządzanie i marketing, turystyka, ekologia krajobrazu, ekologia lasów, ochrona przyrody, socjologia itp. Jednak w procesie planowania strategii nie można pominąć lokalnych społeczności. Formułowanie celów i sposobów realizacji wymaga wspólnej pracy, zarówno ekspertów, jak i przedstawicieli lokalnych społeczności. Taka metoda nazywa się planowaniem ekspercko-społe-cznym (collaborative planning). W krajach Unii Europejskiej uznano ją za najskuteczniejszą, gdyż gwarantuje, że ludność miejscowa będzie identyfikowała się z celami strategii, a co za tym idzie, będzie aktywna przy realizacji założonych zadań [24, s. 61]; strategia marketingowa rozwoju ekoturystyki w regionie musi być ściśle zintegrowana z pokrewnymi jej formami gospodarowania na tym terenie, czyli: innymi formami turystyki zrównoważonej (np. agroturystyka, zielone szkoły), drobnym rzemiosłem, rolnictwem ekologicznym itp. (rys. 8). Powinna także harmonizować z planami rozwoju pobliskich gmin, województw, obszarów, a także planami sąsiadujących krajów (zob. rozdz. 2.3.3);

111