84213 Image16 (11)

Projekty AVT

(o ile nie uległy one rozsadzeniu vcc vcc c*c vrc v« w chwili startu). Najbardziej    t ^s^>c _e    ^

cuma y ccłitr

Mm

OM 0P3

€110-1- -

Rys. 10

Rys 11

Plplr-,

Rys. 12

miarodajną wielkością, pozwalającą na takie porównanie, byłaby maksymalna wysokość, na jaką wzniosła się „rakieta”.

Jednakże jej pomiar przysparza wielu trudności, a jego dokład ność pozostawia wiele do życzę nia. Dużo prościej jest zmierzyć prędkość początkową. Wyko izy staliśmy do tego celu dwie bariery optyczne, umieszczone jedna nad drugą w określonej odległości od siebie Butelka startując, przerywa kolejno obie bariery, zaś procesor mierząc czas między tymi przerwaniami, oblicza jej prędkość.

W celu uniknięcia wszelkiego rodzaju zakłóceń oraz zwiększenia dokładności pomiaru zamiast stosowanych przeważnie w tym celu nadawczych diod podczerwonych zastosowaliśmy popularne wskaźniki laserowe. Jako odbiornik posłużyły fotodiody BPYP35 na światło widzialne, obecnie już trudno dostępne. Można oczywiście zastosować inny typ, np. BPW21R, pamiętając jednak, aby dioda posiadała płaską szybkę przepuszczającą czerwone światło lasera (obudowa przypominająca tranzystor RC2I1). Nic polecamy stosować diod w obudowie J.F.D-opodobnej", gdyż niezwykle, ciężko jest utra-fić światłem lasera w niewielkich rozmiarów złącze ukryte za soczewką. W związku / wykorzystaniem światła widzialnego, fotodiody zostały umieszczone w nieprzezroczystych rurkach o długości ok. 1 Ocm, aby zabezpieczyć się przed wpływem światła słonecznego.

Sygnały z odbiorników przekazywane są ekranowanymi kablami do znajdującego się w niewielkiej odległości wzmacniacza , którego schemat został przedstawiony na rysunku 10. Sygnał zostaje tam przekształcony na postać /godną ze standardem TTI i wy słany przez

Rys. 9

złącze CON2 (rysunek 5) bezpośrednio do procesom. Wzmacniacz składa się z dwóch identycznych torów, po jednym dla każdej bariery optycznej. Jego działanie omówimy na przykładzie jednego z nich. w którego skład wchodzą rezystory R16-R2U, tranzysto ry T3. T4. dioda Dl3. oraz jedną bramkę NOT. Oświetlenie diody powoduje przepływ prądu w kierunku zaporowym i w konsek wencji wzrost napięcia na oporniku R16 (zwiększenie jego wartości powoduje obniżenie progu zadziałania, a tym samym zwiększenie czułości). Napięcie to przez opornik R17 polaryzuje bazę tranzystora T3, powodując jego nasycenie i podanie stanu niskiego na wcjs'cie 1 układu 4069. Należy zadbać o odpowiedni współ czynnik wzmocnienia prądowego tego tranzystora (grupa B będzie najlepsza). Jeżeli tranzystor T3 jest zatkany, co ma miejsce w przypadku braku oświetlenia diody, stan wysoki na wejściu bramki NOT utrzymywany jest przez rezystor R18. Układ wzmac niacza dodatkowo wyposażono w sygnalizator przerwania bariery, złożony z tranzystora T4. diody D13 oraz oporników R19 i R20. Wysoki stan na wyjściu bramki IC4A powoduje nasycenie tranzystora T4 i w konsekwencji zapalenie diody Dl3. Jej prąd ograniczony jest do bezpiccznci wartości 20mA za pomocą rezystora R20. Płytka obwodu drukowanego, na którei można zmontować wzmacniacz, przedstawiona jest na rysunku 11. natomiast fotografia 1 uwi docznia sposób jej umieszczenia w obudowie. Słowa komentarza wymaga jeszcze sposób zasilania laserów. Można sobie z mm |>oradzić na dwa sposoby: wykorzystanie „oryginalne go” bateryjnego zasilania lub doprowadzenie prądu ze złącza CONI9 wzmacniacza. Wskaźniki laserowe zwykle wymagają napięcia 4,5 lub czasem 3V. Możemy je otrzymać, łącząc

w szereg ze wskaźnikiem l lub 2 dhvł> krzemowe, np. 1N4148, co może się jednak ukazać zbyteczne ze względu na spadek napięcia na długim kablu łączącym część nv/r/ądczą ze wzmacniaczem.

Schemat blokowy elektrołizera rakietowego przedstawiony zosiał na rysunku 12. Pełny schemat można ściągnąć ze strony internetowej HdW z działu download

Ciąg dalszy w kolejnym numerze EdW.

Marciu Osiniak

[e-mail] Mateusz Nowaczyk

nowaczykl [e-mail]

Elektronika dla Wszystkich

Kwiecień 2005

21