88403 soc 26

Rodzaj czynności:

I - dbanie o zdrowie rodziny

rodziny    choroba    choroba

niepełne    nowotworowa    psychosomatyczna

Wykres 2. Zmiany w funkcji opiekuńczo - pielęgnacyjnej wynikające z choroby w trzech typach badanych rodzin)

występuje ograniczenie czynności spowodowane chorobą niż ich nasilenie.

Wzrost czynności opiekuńczych nad zdrowiem rodziny w sytuacji choroby pojawił się tylko w 11 % rodzin niepełnych i w czynności pielęgnowania dzieci w 10 % tych rodzin. Natomiast rezygnacja lub ograniczenie realizacji obu rodzajów czynności dotyczy odpowiednio 34% i 36 % badanych rodzin niepełnych.

Podobne wyniki uzyskano dla rodzin z osobą chorą psychosomatycznie w odniesieniu do pielęgnowania dzieci, ale tylko w przypadku choroby matki. Ograniczenie tej czynności stwierdzono trzykrotnie częściej (26 %) niż wzrost (8 %).

Natomiast w sytuacji choroby ojca ujawniła się tendencja przeciwna, wzrost był trzykrotnie częstszy (17 %) niż ograniczenie (5 %). Czynności wzmacniające zdrowie w tej grupie rodzin również nic wykazały zmian tak niekorzystnych, jak w rodzinach niepełnych. Rodziny niepełne mają trudniejszą i gorszą sytuację w realizacji funkcji opiekuńczej, niż rodziny pełne, mimo że są one obciążone poważną chorobą.

3.3. Funkcja emocjonalna

Choroba w rodzinie bywa często istotnym źródłem kryzysu rodzinnego także w warstwie.emocjonalnej.¹³ Zauważalne jest to zwłaszcza w pierwszych fazach rozwoju rodziny, w przypadku urodzenia chorego, kalekiego dziecka, gdy szuka się winnego tego faktu i dąży do uwolnienia siebie od odpowiedzialności za dalszą opiekę. W badanych rodzinach choroby nie miały charakteru wad wrodzonych i pojawiły się w dalszych fazach życia rodzinnego. Poza jednostkowymi przypadkami (3 osoby) porzucenia chorych onkologicznie przez współmałżonka, funkcja emocjonalna w badanych rodzinach wykazywała tendencję wzrostową.

W rodzinach osób z chorobą nowotworową znacznie częściej nastąpił wzrost świadczeń emocjonalnych niż ich ograniczenie. Podejmowanie starań o miłość w rodzinie oraz unikanie konfliktów (ustępowanie, godzenie) nasiliło się odpowiednio w 46 % i 33 % badanych rodzin, przy niskich odsetkach rodzin, w których czynności te uległy ograniczeniu (odpowiednio 7 % i 8 %). Tendencja ta jest podobna w rodzinach chorych kobiet (44 % i 30 %) i chorych mężczyzn (49 % i 38 %), choć odsetki w grupie rodzin chorych mężczyzn są nieco wyższe.

Również w rodzinach niepełnych wzrost działań w zakresie funkcji emocjonalnej zdecydowanie dominuje nad ograniczeniami. Starania o miłość w rodzinie wzrosły w 44 % i unikanie konfliktów w 40 Vo rodzin niepełnych.

W rodzinach osób chorych psychosomatycznie przewaga wzrostu czynności nad ograniczeniami wystąpiła tylko w zakresie starań o miłość w rodzinie. Częściej natomiast w tej

103