88433 skanuj0026

( obiektów zagraża otoczeniu ze względu na możliwość wybuchu, są to m In komory fermentacyjne, zbiorniki biogazu, inne obiekty natomiast wymagają inicjalnej ochrony przeciwpożarowej, należą do nich duże silosy na zboże i pa-• ,/o I >l.i ww. obiektów przepisy określają normatywne odległości.

Ogólnie wszystkie budowle rolnicze uciążliwe dla otoczenia, szczególnie ze względu na zapylenie, zapachy i wydzielanie substancji toksycznych powinny być tak lokalizowane, ażeby przy przeważających kierunkach wiatru znajdowały się po stronie zawietrznej względem innej zabudowy. Jako izolację należy stosować przy nich pasy zieleni z drzew i krzewów.

6.4. Określenie stref uciążliwych emisji z budynków inwentarskich na przykładzie wytycznych niemieckich

W przepisach dotyczących lokalizacji ferm odczuwa się wciąż jeszcze brak wyraźnie sprecyzowanych przepisów, które pozwoliłyby uniknąć spornych kwestii w planowaniu i eksploatacji już istniejących gospodarstw.

W celu przybliżenia doświadczeń w tej dziedzinie spoza granic kraju przedstawiono poniżej zasady określania stref ochronnych we wsiach niemieckich.

Już w 1974 r. Komisja Związku Niemieckich Inżynierów (VDI) przedstawiła „Wytyczne VDI nt. zmniejszenia emisji przy chowie trzody chlewnej i kur”. Opracowanie miało służyć jako instrukcja przy obniżaniu uciążliwości wynikających z sąsiedztwa dużych chlewni i kurników, a równocześnie podawało sposoby wyznaczania zasięgów oddziaływania uciążliwych emisji, przez co stanowiło ważny materiał w planowaniu przestrzennym wiejskich terenów osiedlowych.

W ciągu ponad dziesięciu lat stosowania przedstawionych wskazań rozwijała r*K» technologia chowu zwierząt, jak też postępowały badania nad rodzajem i wielkością zanieczyszczeń powietrza powodowanych utrzymaniem dużych ilości żywego inwentarza. Uwzględniając te uwarunkowania „Wytyczne VDI” uzupełnione zostały i w wersji poprawionej ukazały się w 1986 roku [22].

Stosowanie „Wytycznych VDI" opiera się na ustawie o ochronie przed imisjami z 1985 r., gdzie do głównych uciążliwych emisji, występujących przy chowie zwie-rząt, zalicza się:

-    uciążliwe zapachy,

-    hałas,

-    zapylenie.

-    biologiczne wpływy (np. zarazki, robactwo).

Prawidłowe pod względem ochrony środowiska odległości pomiędzy budyn-kami inwentarskimi a mieszkalnymi są funkcją emisji z jednej strony, a tolerowanymi wartościami imisji z drugiej strony. Emisję określić można rodzajem źródła, wielkością, okresem trwania i łatwością rozprzestrzeniania, na co z kolei ma wpływ topografia terenu, zadrzewienie i czynniki meteorologiczne. Tolerowanie wartości imisji jest trudne do sprecyzowania, przyjmowane są pewne graniczne wartości, które służą do wyznaczania zasięgów uciążliwości.

Przy wyznaczaniu zasięgów emisji posłużono się metodą punktową, któm wartościuje szereg uwarunkowań w skali od -15 do +80 punktów. Do uwzględ nianych kryteriów należą przede wszystkim: sposoby usuwania i składowaniu odchodów, rodzaje stosowanych pasz, sposób utrzymania zwierząt i rodzaju wentylacji budynków. Rozróżniane są w punktacji odchody ciekłe i stałe, sposób ściółkowy i bezściółkowy chowu, składowanie obornika na pryzmy (z rozróżnił* niem obudowanych częściowo) lub bezpośrednio na środki transportu. Przy wentylacji brany jest pod uwagę wywiew w ścianach lub ponad dachem, z okm śleniem wysokości, prędkości wywiewu, różnic temperatur powietrza itp. Po/u tym rozpatruje się usytuowanie budynku względem stron świata, panujących win trów, w stosunku do ukształtowania terenu, w tym położenie w dolinach, kierunku otaczających pasm wzniesień, sąsiadującej zabudowy, które mogą osłaniać od wiatru.

Podsumowanie punktów dla badanego przypadku pozwala na wybór jednej / czterech krzywych przedstawionych na wykresie, a przeznaczonych kolejno, dln sum 100, 75, 50 i 25 punktów licząc od najmniej uciążliwych (rys. 18). Znajdując równocześnie na osi x wielkość obsady określoną w DJP (dużych jednostkat h przeliczeniowych) możemy wyznaczyć na osi y szukaną najmniejszą odlogłoóć badanego budynku inwentarskiego od strefy mieszkaniowej. Przedstawiono im rysunku 18 wykresy pochodzą z „Wytycznych VDI” z 1986 r. i dotyczą A ti/ody chlewnej, B - kur, przy obsadzie od 10 DJP do 600 DJP. W przyjętej motod/l«» zasadnicze znaczenie przy wyliczaniu odległości ma skala punktów l)lu takiej samej obsady przy najbardziej sprzyjających warunkach określonych liczbą Ino punktów, a najmniej korzystnymi warunkami o sumie punktów dochodzącej żalu dwie do 25, różnice pomiędzy wyznaczonymi odległościami wynoszą ud 1()() ilu 200 m. Dla obsady małej odległości te a zarazem i różnica wynikająca z wylicza nych punktów są mniejsze, dla dużej obsady - odpowiednio większe.

W celu przybliżenia omawianej metody określania zasięgów uciążliwości oznaczono na wykresach dane dla obsady 100 DJP.

W przypadku chowu trzody chlewnej odpowiada to dwom budynkom tuczami u obsadzie po 250 sztuk tuczników, czyli łącznie 500 sztuk, tj. 100 DJP. I )la takiej obsady zasięgi uciążliwych emisji wahają się od 270 do 400 m.

W przypadku chowu drobiu przy 100 DJP może to być ferma z 5 budynkami brojlerni o obsadzie po 10 tys. sztuk kurcząt brojlerów, co łącznio odpowiada '.() tys. sztuk, czyli 100 DJP. W tym przypadku zasięg uciążliwych emisji zawini.t •.ię w granicach od 250 do 370 m.

Zastosowanie „Wytycznych” w planowaniu przestrzennym gminy i wsi jor.i bardzo istotne, gdyż zapobiega konfliktom pomiędzy mieszkańcami strofy min?./ turniowej a rolnikami z zabudowy zagrodowej ewentualnie właścicielami gospo darstw wiolkotowarowycli.

/e względu na takt, że obliczone! wg „Wytycznych" zasięgi uciążliwych omlnjl są znaczno i w związku / tym tiudno do pr/nstizogauln w lstnloJąco| zabudowie* wiejskiej przyjęto jiod/lal wsi na sliely rolniczą, ogólnoiillos/kalną i e/ynlo