Podstawowe koncepcje formułowania strategii przedsiębiorstwa 55
• podstawową przesłanką jest twierdzenie, iż zrozumienie źródeł sukcesu podmiotu wymaga poznania konstelacji jego unikatowych zasobów i umiejętności,
• podmiot gospodarczy może spowodować, że dane zasoby i umiejętności stają się szczególnie cenne,
• między zasobami i zamierzeniami przedsiębiorstwa powinno występować dynamiczne napięcie (idynamie fit, strech).
Wspominając o zasobach jako strategicznym wyróżniku przedsiębiorstw, trzeba pamiętać, że chodzi tutaj o współzależności między poszczególnymi rodzajami zasobów z próbą określenia hierarchii ich ważności w procesie gospodarowania (w szczególności zakumulowana wiedza, umiejętności technologiczne. zasoby ograniczone, trudne do naśladowania, trudno substytucyjne, otwierające się nowe produkty i rynki). Zasoby trudne do zastąpienia i naśladowania są nazywane rdzennymi kompetencjami31 (core competence). Zasoby wiedzy stają się uniwersalnym substytutem, kluczowym zasobem rozwiniętej gospodarki'". W epoce tworzącego się społeczeństwa informacyjnego wiedza uznawana jest za podstawowy i najistotniejszy czynnik determinujący zdolności i strategie rozwoju przedsiębiorstw. Wzrost roli czynnika wiedzy powoduje, że wzrastają strategiczne i operacyjne umiejętności pozyskiwania, tworzenia, rozpowszechniania oraz stosowania wiedzy (informacja, obrazy, symbole, kultura, ideologia, wartości, image firmy). Rdzenne kompetencje, szczególnie w dynamicznej, zmiennej interpretacji, są źródłem przewagi konkurencyjnej, umożliwiają zdobycie tańszym kosztem i w krótszym czasie niż konkurenci podstawowych nmiejętności w wytwarzaniu nowych wyrobów.
Bardziej syntetyczne grupowanie koncepcji zarządzania strategicznego przedstawia A. Stabryła, który jako kryterium takiego podziału przyjmuje specyfikę podejść badawczych i ich zastosowanie w praktycznej działalności przedsiębiorstwa, wyróżniając trzy nurty33:
1) planistyczny (równomierny rozwój zaprogramowany na podstawie zasady racjonalności, sformalizowany system planowania, narzędziami zarządzania są: strategie, plany biznesowe, prognozy, scenariusze, techniki analityczne, rachunki decyzyjne),
2) pozycyjny (diagnozy w zakresie oceny pozycji strategicznej i konkurencyjnej, poszukiwanie metod uzyskania przewagi konkurencyjnej, głównym narzędziem badawczym: macierz wzrostu/udziału w rynku, cykl życia produktu, krzywa doświadczeń, prognozowanie sytuacji zewnętrznej otoczenia bliższego i dalszego),
50 Ibidem, s. 30-35.
Jl C.K. Prahalad, G. Hamel, The Core Competence of the Corporation, Harvard Business teview 1990, May-June.
j2 A.H. Toffler, Budowa nowej cywilizacji. Polityka trzeciej fali, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 996, s. 38.
3j Zob. A. Stabryła, Zarządzanie..., op. cit., s. 27-29.