89599 KSIĄŻKA (14)

I 13. inicjatywa,

I 14. zgranie personelu”.

Omówmy pokrótce znaczenie tych zasad.

Podział pracy ma na celu osiągnięcie produkcji większej i ^,eP¹ szej przy tym samym wysiłku. Ponadto pozwala zredukować Hc«K przedmiotów, na które powinny być skierowane uwaga i wysiłek człowieka. „Korzyści podziału pracy są powszechnie uznane i nie wyobrażamy sobie możliwości osiągnięcia postępu bez specjalizacji pracy, np. uczonych czy artystów. Jednakie podział pracy ma swoje granice, których - jak uczy doświadczenie i poczucie umiani - nie można przekraczać".

Autorytet. Poczucie odpowiedzialności- Jest to „prawo do rozkazywania i zdolność do egzekwowania posłuszeństwa wobec siebie. Można tu rozróżnić autorytet urzędowy, związany ze stanowiskiem kierownika, i autorytet osobisty, płynący z inteligencji, wiedzy, doświadczenia, wartości moralnej, umiejętności kierowania, położonych zasług Ud."®¹

Dyscyplina „to w istocie rzeczy posłuszeństwo, pilność, pracowitość, odpowiedni sposób bycia i zewnętrzne oznaki uszanowania, przestrzegane - zgodnie z warunkami umowy - w stosunkach miedzy przedsiębiorcą o jego pracownikami"⁴⁰. Sumując swoje wywody na temat dyscypliny zauważa, że: „dyscyplina jest poszanowaniem przepisów dotyczących posłuszeństwa, pilności, pracowitości i zewnętrznych oznak uszanowania. Obowiązuje ona tak najwyższych przełożonych, jak i najskromniejszych pracowników. Najskuteczniejszymi środkami służącymi do jej wdrożenia i utrzymania •ą:

-    dobrzy przełożeni wszystkich szczebli,

-    jasne i sprawiedliwe umowy,

-    sprawiedliwie stosowane nagrody i kary².

Jedność roskazodawstwa to zasada polegająca no tym. że „przy wszelkich rodzajach zatrudnienia pracownik powinien otrzymywać rozkazy tylko od jednego przełożonego'¹².

Jedność kierownictwa można wyrazić w słowach: jeden przełożony, Jeden plan dla szeregu prac zmierzających do osiągnięcia tego samego celu".

Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu - zasada ta oznacza, Je w przedsiębiorstwie interes pracownika czy grupy pracowników nie powinien brać góry nad interesem przedsiębiorstwa, że interes rodziny powinien iść nad interesem jednego Jej członka, że interes państwa powinien górować nad korzyścią prywatną obywatela czy grupy obywateli*^{2 3 4 5}.

Wynagrodzenie personelu jest zapłatą za spełnianą prace. Powinno być sprawiedliwe i - o ile tylko jest możliwe - zadowolić równocześnie personel i przedsiębiorstwo (pracownika i pracodawcę)^.

Centralizacja pisze Fayol .to nie system administracji, który byłby albo dobry czy zły sam przez sie i który mógłby być zastosowany lub narzucany zależnie od woli kierowników lub biegu wypadków; istnieje ona zawsze w mniejszym lub większym stopniu. Kwestia centralizacji lub decentralizacji jest sprawą umiaru, sprawą znalezienia rozwiązania, które byłoby najkorzystniejsze dla przedsiębiorstwa*⁶.

Hierarchia Jest to uszeregowanie przełożonych od władzy nąjwyiszcgo szczebla aż do kierowników najniższego szczebla. Droga hierarchiczna (służbowa) jest to droga, którą idą - przechodząc przez wszystkie szczeble hierarchii - zarówno powiadomienia pochodzące od władzy najwyższego szczebla, jak też i te, które są kierowane ku niej z dołu"⁴⁶.

Ład to „zasada zapewniająca utrzymanie porządku materialnego: miejsce dla każdej rzeczy, a każda rzecz na swoim miejscu. Zasada zapewniająca utrzymanie ładu społecznego jest bardzo podobna: miejsce dla każdego człowieka, a każdy człowiek na swoim miejscu"⁴⁷.

Ludzkie traktowanie pracowników polega na tym, że: •chcąc zachęcić personel do tego, aby w wykonanie swych obowiązków wkładał całą twą dobrą wolę i poświecenie, do jakiego tylko

29

1

   Tamte, (.306.

*    Tamte, a. 287.

⁴⁰    Tamfc. ł. 388 i 2¹9.

⁴¹    Tamte, s. 290,

⁴²    Tamże, a. 2W.

2

Tomic, i. 293.

3

⁴⁴ Tomic. o. 294.

4

   Tomie, o. 302.

5

   Tomie, o. 303 1 304.

6

⁴⁷ Tomic, a. 306.