Aranżacja wywiadu cz> 1: rrr. gotowanie respondenta do wywiadu przebiega w dwóch fazach:
I faza
A) trzeba się przedstawić, z jakiej instytucji.
B) Przedstawiam} temat badań
C) Później mówimy, że jest jedną ( z iluś) osób, które wezmą udział w badaniu ( nie mówimy, że został wylosowany !)
D) Informujemy, że pozyskane informacje będą poufne, mają charakter anonimowy, a wyniki zostaną opracowane w zbiorowych zestawieniach statystycznych.
II faza aranżacji
- dajemy szansę na pytania dotyczące rozmowy, mówimy wolniej, budujemy poczucie bezpieczeństwa, które decyduje o jakości wyw iadów
- wysyłanie listów' - zapowiedzi
Najlepiej, w miarę możliwości przeprowadzić wywiad w cztery oczy; respondent <-> badacz; respondent decyduje o tym czy przy wywiadzie jest ktoś trzeci.
Obecność osób trzecich jest podczas wywiadu niekorzystna, ponieważ respondenci mogą kreować się na kogoś innego lub osoby trzecie nasuwają odpowiedzi, obecność innych powoduje, że respondent nie powie prawdy, gdyż czuje się zagrożony.
Jednak są sytuacje kiedy obecność osoby trzeciej jest pozytywnie odbierana, np. gdy respondent bez towarzysza nie czuje się bezpieczny, gdy osoba trzecia motywuje go do odpowiedzi, nie wpływając na nią.
3 kategorie osób trzecich:
1) osoby, które mogą wpływać na odpowiedzi respondenta tylko dzięki temu, że badany widzi je, ponieważ są obecne w tym samym pokoju, Wpływ takich osób na respondenta jest minimalny, ponieważ nie liczy się on z tym, że jest poza ankieterem słyszany przez innych (niemowlęta i dzieci do 7 lat, ciężko chorzy', głusi, śpiący itp.).
2) osoby, których wpływ polega na tym, że badany jest świadomy nie tylko ich obecności, ale i zdaje sobie sprawę, iż jest przez nich obserwowany i słuchany. Jego wypowiedzi są przez te osoby rozumiane i mogą być oceniane. Oddziaływanie ich może być silne, mimo iż nie wtrącają się do rozmowy.
3) osoby obecne w tym samym pomieszczeniu, ale rówmież wtrącające się do odpowiedzi badanego, podpowiadające, przerywające, które kłócą się i dyskutują z respondentem, robią różne uwagi na tematy problemów poruszanych w wywiadzie i na tematy z nim niezwiązane; wpływ' najsilniejszy.
kierunki oddziaływania osób trzecich na odpowiedzi respondentów:
1) przyjmowanie przez respondenta określonej roli
2) utrudnianie komunikowania się miedzy ankieterem i respondentem.
3) oddziaływanie na postawy respondenta w stosunku do ankietera (np. uwagi na temat sensowności prowadzonych badań)
4) Przyjmowanie roli respondenta (np. podpowiadanie lub wręcz odpowiadanie za badanego)
10