biologia7

XXIV. Plaży - kręgowce dwuśrodowiskowe ▲1. Przeczytaj tekst.

Plaży charakteryzują sic zmianą środowiska . y< la w okirslo rozwoju osobniczego. Początkowe stadia rozwoju zachodzą w wodzie, u po pi/oobrażonlu większość płazów żyje na lądzie. Zwierzętom tym nie udało się opanować środowiska morskiego i występują wyłącznie w wodach słodkich, tylko nieliczne gatunki mogą rozwijać się w wodach słonawych. Skóra płazów jest bardzo cienka, silnie unaczyniona, przepuszczalna dla wody i powietrza. Płazy to zwierzęta zmiennocieplne, temperatura ich ciała zależy od temperatury i wilgotności środowiska, jednak zawsze temperatura ich ciała jest nieco niższa od temperatury otoczenia. Dorosłe płazy oddychają płucami, ale w wymianie gazowej istotną rolę odgrywa skóra i błona śluzowa jamy gębowej i gardzieli. Płazy nie piją wody, a jedynie wchłaniają ją bezpośrednio z podłoża dzięki występowaniu specjalnych, bogato unaczynionych miejsc na brzusznej stronie tułowia i ud. U gatunków żyjących w okolicach suchych w tkankach występuje zwiększone stężenie mocznika ułatwiające pobieranie wody nawet ze stosunkowo suchej gleby.

(Na podstawie; Herczek A., Gorczyca J., Ptazy i gady Polski. Atlas i klucz, 1999,

s. 10-12)

Przeanalizuj podane informacje, a następnie korzystając z nich i swojej wiedzy, wykonaj polecenia.

a) Wytłumacz, dlaczego płazy nie mogą występować w wodach morskich o pełnym zasoleniu.

b) Wyjaśnij, dlaczego większość płazów występuje w środowisku zacienionym, a unika miejsc o pełnym nasłonecznieniu.

c) Wytłumacz, dlaczego temperatura ciała płazów jest zawsze nieco niższa od temperatury otoczenia.

&2. Stopniowe wymieranie płazów w skali ogólnoświatowej jest jednym z najbardziej znamiennych zjawisk końca XX i początku XXI wieku. Wydaje się, że jedną z przyczyn tego niepokojącego zjawiska jest postępujące zanieczyszczenie powietrza i wody.

Wykaż związek pomiędzy budową płazów a ich podatnością na zanieczyszczenie środowiska.

N.irv*.ii| m hrmatyt /uli' m’k r ż.ihy N,i i Imhi.m li uw/ulędnlj prawy l Iowy przedsionek, komoro, stożek tętniczy, z.ra.twK .pii.iin.t

a. Na podstawie opisu w podręczniku (podrozdz. 24.2 i 24.3) porównaj bu dowę i rozwój salamandry i żaby.

Porównywane cechy	Salamandra	Żaba
Kształt ciata
części ciata
Długość kończyn
Kolejność pojawiania się kończyn u kijanek

i 5. Przeczytaj tekst

Pozwól płazów Jest związany •'.!«•« l» >wl*.k n <i 11 wniinym, w Hórym rozwl). i|.| się k li larwy Aksolotl Jr.l laiwa amciyi .m-.i..    , ,i, ,, „,, „„.|< > Ąmhi) .tonu mr\i<,/

mim, zamlos/kule wody stOjlK o i wolu. ipiyn ,,, i luuMiiystyc na ha ak solo