CCF20090120076

miliony funtów

Ryc. 25. Wykres obrazujący handel.

Wykres ilustruje eksport tkaniny bawełnianej (w milionach funtów) w latach 1910—1940. W ciągu kilku sekund można zauważyć ogólny zarys sytuacji hrabstwa Lancashire w rozważanym okresie. Przejrzenie odpowiednich danych liczbowych dałoby nam o wiele mniej. Czytelnik może to sprawdzić posługując się kolumną liczb z rocznika statystycznego. Należy się im przyglądać przez piętnaście sekund, a następnie odłożyć je na bok i zanotować to, co zauważyliśmy: kiedy liczby są największe, kiedy są małe, kiedy rosną, kiedy maleją itd. W ciągu krótkiego czasu można zauważyć ibardzo mało. Następnie warto zrobić wykres na podstawie tych samych liczb i stwierdzić, jak uwypukla on przeoczone fakty

wającymd na to przyczynami. Na przykład, niepowodzenie nazistów w drugich wyborach w 1932 r. spowodowane było przyczynami politycznymi — rozbieżnościami w łonie partii hitlerowskiej, obawą, że armia przeciwstawi się Hitlerowi itd.

bezrobotni (w min.)

Ryc. 26

Zauważmy, jak wykres przyciąga naszą uwagę do nie wytłumaczonych faktów i skłania nas do dalszych dociekań. Sporządziliśmy wykres, aby zobaczyć, w jakim stopniu kryzys ekonomiczny tłumaczy dojście Hitlera do władzy. Wykres nie tylko daje nam wskazówkę co do prawdopodobnej odpowiedzi na to pytanie; uwidocznia on spadek ilości głosów oddanych na faszystów w końcu 1932 r., co w żaden sposób nie jest związane z krzywą bezrobocia i skłania nas do szukania innych przyczyn, które by wytłumaczyły ten fakt.

Dalej, trudno nie zauważyć falistego kształtu krzywej bezrobocia, która wznosi się każdej zimy i opada każdego lata. To nam przypomina, że istnieją gałęzie gospodarki — takie jak budownictwo — które przerywają pracę w czasie złej pogody. Lato 19.26 r. wydaje się być wyjątkiem. Zastanawiamy się, dlaczego? Im dłużej przyglądamy się wykresowi, tym więcej pytań nasuwa nam się i tym więcej informacji możemy zapamiętać.

155