IMAG0644

Oferta pr?wNt

C««M»tatce tyłu*

Ryc* 2.25. Cwnuąc:k* c:«s:ki w«t> nłiv>is.wt' dncck.i (różowe)

Byc 2.24. Schematycmy rys chrząstkozrostów podstawy casAi pokazujący ważne miejsca wzrostu

Jlyc 2.25- Schemat procesów wzrostowych w chrząstko-zroście nuędzyklinowym. Pasmo niedojrzałych, proliferują-cych komórek zlokalizowane jest w centrum. Komórki dojrzałe można dostrzec po obu stronach pasma centralnego w kierunku zewnętrznym, natomiast obszary kostnienia wewnątrz-chrzęstnego są na zewnętrznych krańcach wykresu. Wzrost w chrząsdcozrostach wydłuża okolice podstawy czaszki Innym

widywaną lokalizacją csęśei podstawnej kości potylic:* nej, sitowej i klinowej, stanowiących podstawą c:as:ki. W miarą narastania procesu wapnienia powstają pomiędzy nimi pasma chriąsiki (tyc. 2.24). Te ważne miejsca dają chnąstkorrosty pomiędzy kością klinową a kością potyliczną (chr^stfec^rost kiinou&pocyliczny). dwiema częściami kości klinowej (dirząstfcozrosc uetwujrrtWino-117) oraz kością klinową i sitową. Histologicznie chrząst* koztasty wyglądają jak obustronna płytka nasadowa (ryc. 2.25). Obszar pomiędzy dwiema kośćmi stano* -wi rosnąca chrząstka. W jej centrum znajduje się obszar hiperplazji komórkowej : pasmami dojrzewających komórek chrzęstnych rozgałęziających się ku obwodowi, które z upływem czasu są zastępowane prze: komórki kostne. Zasadniczą różnicą pomiędzy stawami w obrębie podstawy czas:ki i stawami pozostałych kości jest to, że kości podstawy czaszki tworzą jakby jedną całość i są po* łączone nieruchomymi stawami -chrząstkozrostaml, natomiast inne stawy, jak np. staw skroniowo-żuchwowy (będący tutaj wyjątkiem), są połączeniami ruchomymi. Okostna połączeń w obrębie sklepienia czaszki i twarzy, nie zawierająca chrząstki, jest zupełnie inna niż okostna odnajdywana u podstawy czaszki.

Szczęka (kompleks nosowo-szczękowy)

Po urodzeniu szczęka rozwija się na drodze kostnienia na podłożu błoniastym. Ponieważ nie ma prekursora chrzęstnego, proces cen może przebiegać dwojako: 1. poprzez apozycję kości w szwach łączących je ze sklepieniem i podstawą czaszki oraz 2. przez remodelowanie powierzchniowe. Oba mechanizmy są niezmiernie ważne dla wzrostu tego elementu kośćca.

W związku ze sposobem (modelem) w jaki rośnie twarz („spód czaszki” - out from under che cnmium), szczęka musi rosnąć w znacznym stopniu ku dołowi

] nrri^-lnnn' .i. rwunlii Ar\ /•■.r*l>i_i_i.i mylcfnw_lol

2.26. \ę m>»t otaczających tkanek nu^kkich pr»-hwkch uc^kę Jo Jolu i łfc prwJu- otwierając pnotr^fl « okolicy górnego i rybiego przylepu. nowa kość jest MMumro-tom na obu stornach sw.Vw (r Enlow D. K . Hans M. C-. Essenctab of tacial gtowtH, FhtLiJclphu, W. B. Stunltn. 19%)

rozwiał:

OOOCooc

Ryc 2* 27. Gdy cczęk* pcewurwzMw m przodu. jej pnednu $*>wieraehm» wykscu-* sorpci* Pe*«efzchme rcKYfwyne namcaone jątkiem jest tyłku niewielka puenersdwfc wotai tak weto (: Enlow P. N... Hans M O fescnusU

PhiWWtphia, W. B. Ssundeek I9%i

Ryc. 2.28. Przemodelowanie powierzchni kości przebiega « edwrotnym kierunku <k> przemieszczania pn.cz procesy wno-łtowe otaczających tkanek. Przypomina io sytuację pneds? • wioną na rycinie. Ściana jest przebudowywana w kierunku Jo tylu. podczas gdy znajduje się na platformie ciągniętej do pt:<> du (t! Enlow D. H., Hani M. G Easenttab of lacial growib Philadelphia, W. B. Saunders, 19%)

cmszki od tylu i góry są usytuowane w sposób umożliwiający tego rodzaju przemiestc zenie. Przescneń powstająca między szwem a brzegiem kolei zostaje wypełniona proUłerującą tkanką kostną, przy czyni sswy pozostają tej samej szerokości, natomiast odpowiedni wyrostek szczęki ulega wydłużeniu. Odkładanie się tkanki kostnej przebiega na obu końcach szwu równocześnie, rak więc wydłuża się również koić, do króre) przylega szczęka. Zewnętrzny brzeg kości zakończony jest guzo-watoicią. W tym miejscu następuje nawarstwianie kości i tworzenie miejsca dla sukcesywnie wyrzynających się zębów trzonowych, mlecznych i stałych.

Interesujący jest (akt. że w czasie kiedy szczęka rośnie do przodu i dołu, zachodzi stopniowa resorpcja najbardziej zewnętrznych warstw kości. Jak pokazano na rycinie 2.27, niemal cala przednia ściana jest obszarem resorpcji, nie apozycji. Analizując to zjawisko - wydawać by się mogło, ze jeżeli szczęka „podąża" do przodu i dołu. to ta część powinna być miejscem, do którego kość jest dodawana, a me z którego jest usuwana. Skorygowana teoria wzrostu wskazuje jednak na to, ze na powierzchni przedniej następuje ubytek kości, aczkolwiek masa kości przesuwa się do przodu.

Aby zrozumieć ten swoisty paradoks, należy uświadomić sobie, że są to dwa rozdzielne procesy zachodzące równocześnie, a ich połączenie daje całkowity obraz wzrostu szczęki. Cały kompleks notowo-sxzękowy przemieszcza się do dołu i przodu w stosunku do podstawy czaszki, będąc odpowiednio usytuowanym w przestrzeni. Enlow , na którego spostrzeżeniach opierają się powyższe rozważania, przedstawił to zjawisko w postaci zabawnej ryciny (ryc. 2.28). Szczęka została na niej porównana do wózka na kółkach, ciągniętego do przodu. Na wózku tym widoczna jest Saara, której przednia krawędź jest burzona, a tylna nadbudowywana. Kontury całej konstrukcji przesuwają ssę więc w kierunku pne-dwnym do kierunku jazdy całego wózka._

Nie Jest do końca prawdą, że kierunek wzrostu i kierunek przemodelowania konturów kości muszą się znosić. W zależności od lokalizacji przemian te dwa procesy mogą działać przeciwnie lub mogą się wzmacniać, jak ma to miejsce w przypadku podniebienia twardego. W tym wypadku nawarstwianie kości odbywa się w kierunku jamy ustnej, a resorpcję obserwować można od strony jamy nosowej (zatem kierunek przemieszczania się podniebienia biegnie do dołu i prsodu)(ryc. L29' Na przyległym odcinku wyrostka zębodołowego proce** resorpcji zachodzą na powierzchni zewnętrznej, zakłócając cym samym ogólną tendencję przemian, aczkoł-nńek me sg w y - z;.'-: . icb • [£]    _