82
CZĘŚĆ 11 Pouitauunu zabmicń ortodontycznych
Ryc 3-3d- *'*«k łfli g czas ■yrąmnia ponMfcffc zębów stałych (kły gfror <*K górne« dębu druga Am pruukrutntme), zazwyczaj lubi uweWęcy piósą Mynynająny górari dolaa dozęby ttumnm
ROZDZIAŁ 3 V(
[«t»'
Ryc. 3-38- .ros.». i. cm* s«aw
tkwdu wpamjr wisom* msisió m wrnąmm *-htosakó«djlmds>muua JfcimmmmŁjs mwmm mm mmmm wsss a mm nwa*m sgt-śm sęków memstk ■rnomk. mmmmm o> 4su k-i snosf pcaómwśn b msówlmamf f 0 *t Dmu
H. S. Ckemlapmam sr ós hmsi śnass m mu. Hm
Y«fc.»fcmm4tew.ltNl
się ich w luku upływają 2-3 lata, :anim wyrżną się kolejne zęby stale.
Ponieważ, jak wspomniano wyżej, przez 2-3 lata nie obserwuje się wyrzynania zębów, wiek 9 i 10 lat charakteryzuje się zaawansowaną resorpcją kłów i zębów trzonowych mlecznych, a zarazem intensywnym kształtowaniem się korzeni ich następców. W wieku 9 lat obecne są jeszcze mleczne kły, pierwsze i drugie zęby trzonowe oraz ukształtowana jest jedna trzecia długości korzenia kia i pierwszego zęba przedtrzonowego stałego. W przypadku drugiego zęba przedtrzonowego proces kształtowania korzenia dopiero się rozpoczyna (ryc- 3.34). W luku górnym procesy kształtowania korzeni rozpoczynają cię w korzeniu pierwszego zęba przedtrzonowego, ałe zazwyczaj nie obserwuje się ich w kle i drugim zębie przedtrsonowym.
Wiek 10 lat charakteryzuje się dalszą rnorpcją mlecznych kłów i zębów trzonowych oraz dalszym lor-mowaniem korzeni stałych następców. W tym cmue fot ukształtowana prawie połowa długości korzenia kła pierwszego zęba przedtrzonowego dojnego i pierwszego zęba pcedmonowego górnego- Zauważyć morwa rów-ateż znaczny rozwój korzenia drugiego zęba przeckroo-nowego dolnego, drugiego aęba prcedtnonowego górnego i kia górnego.
Zęby wyrzynają się zwykłe, gdy uIckoIr •■■ane fcx' ozy cwane dłt^ośd ich korzenia.'* jesr to sygnał do rozpoczęcia przebijania się przez dziąsło. Oczywiście zęby sieczne me miały ułurcahowanych koceni w aao-■wy wyrzynania aę do jamy ustnej - proce* ten, do mamnatn ealtowiacg& icb uksrrakowmssi oraz osą-gmęos płaszczyzny zgryzowej, uwa około 2-3 lar.
ftdejwym więc wymacmdtwia wieku zębowego t S lar pwms być uBmwtt koaem zę
bów wrinyrh dnłayrh ifoakaftmm^ś* asa-nydi bocznych mc sęki. L*. ił. raku żyda Łonrmr wsq itkki: :ęt«ów mcssych i pienncych zębów orcono-wydi ia cafcowsoe idrirtałrowanr
W sym csanr. czyb * ndw i 5 lar liyc 3- 35), wy-
rzynalą wę kły i psereiee sęby przedmonowc w łukw dul-(jyw xv. pmrwirr zęby prmsfcrsonowc w luku górnym Igmc »6»w<yWsc> Zaancą Idy dołne pojmg
się tu; przed zębami pnedtrzonowymi dolnymi, ale kolejność ca nie ma większego znaczenia. W luku górnym obserwuje się sytuację odwrotną: to zęby przedtrzonowe wyrzynają się wcześniej niż kły. Jedynymi pozostałymi zębami mlecznymi są drugie zęby trzonowe górne i dolne ora: kły górne.
W wieku 12 lat (ryc. 3.36) pojawiają się pozostałe zęby stale (dotyczy to zębów stałych wymieniających mleczne, takich jak np. kieł, ale nie drugi ząb trzonowy). Ponadto w tym wieku drugie zęby trzonowe w obu tukach zębowych są tuz przed wyrżnięciem. Niekiedy rozpoczyna się mineralizacja trzecich zębów trzonowych.
Wiek 13. 14. 15 lat charakteryzuje się końcowymi capami tbmiowania korzeni zębów salych. Do momentu osiągnięcia wieku 15 lat (ryc. 3.37) na zdjęciu rentgenowskim widoczny jest wyminie trzeci ząb trzonowy, a korzenie pozostałych zębów są w pełni ukształtowane.
Niemniej jednak korelacja wiek zębowy - wiek kalendarzowy jest bardzo słaba, ponieważ stopień zmienno-fci wyrrynanm ssę zębów nie zawsze idzie w parze z wiekiem kalendarzowym.” Schemat wyrzynaiua się zębów opisany powyżej pozostaje jednak aktualny. Dziecko, w którego obserwuje nę przedwczesny rozwój, może mieć centralne zęby sieczne i pierwsze zęby ozonowe ju: w wieku 5 łat i osiągnąć zębowy wiek 12 łat w wieku rknaoiagcaiin łat 10. Natomiast pacjent rozwijający się ssałnej może w wieku 14 łat nie osiągnąć wieku zębowego 12 lat - męka się co jednak wr granicach normy.
Znany w kolejności wyrzynania się zębów są bar-daej wiarygodnym znakiem zaburzeń normalnego rozwoju nc samo opóźnienie lub przyspieszenie wyrzyna-ma. Im więfcue odchyłeme ad przewidywanej kolejności pojawiano uę zębów w jawne ustnej, tym większych pro-Meaaów należy się spodziewać w przyszłości. Na przykład. opóćmeose wyrzynano kia górnego do wieku 14 lar jest akceptowalne pod warunkiem, że nie pojawił się jeszcze drugi ząb pneJtnonoay. Jezck natomiast drugi ząb przedcrmoowy jut się wyrżnął, a me ma jeszcze kła. to nąprwsdnpmWmsrj psocę* wyrzynania kła zoatał w jakiś sposób zakłócony.
2. kia przed zębem przedtnonowym w luku górnym:
3- niesymetryczne ssycynanie się zębów po streok lewej i prawe).
Wczesne wyrzynarde drogich zębów trzonowych mole powodować zaburzenia ~ iwrmmrir. pły msrjirr na pozostałe zęby jest ścifle opanicaone. Pojawienie s< drugiego zęba trzonowego przed drogim zębem przed-ozonowym zmniejsza zdecydowanie auejsce db nsego przeznaczone i mose iposodosaż. że ząb ten zostanie częściowo zatrzymany w kości. W tym przypadku me-zbędne jest rozpoczęci* zabiegów mających na celu imiwienśc zęba w luku
Jezek w tuku górnym pojawią się równocześnie kieł i ząb przcdtrzonowy (należy pawnęrtć, ze jest to prawv dłowm kolejność db luku dolnego, a me górnego), kieł zostanie prawdopodobme zepchnięty do pneduonka. Wargową pozycję kb górnego obserwuje nę często w przypadku wyscęposraswa nsedoboru isśjki db tęga zęba. gdy wyrasta on jako ostatni ząb w luku górnym. nmmsMej jednak sytuacji taka jest czasami następstwem mckułejnegr, ząbkowa/ua
Niesymetryczne wyrastanie zębów po obu monach łuku jest zaburzeniem w pełni akceptowanym. Wpływ czyandca genetycznego na łrnłeyność wyrzynania zębów określono na podstawie obserwacji przeprowadzi**) a bfctetąr jadnojajowych. Dzieci te imały na sósnych etapach wyrzynania zębów identycznie niesymetryczne wyrzynanse zębów po tttome prawe) i lewej. Na przy-kład, jeżeli u jednego z mch trochę wcześniej wyrastały zęby przedtrzonowe po Kiorw lewej, to u dnąpcga ob serwosrano identyczny proces po arana prawe). Waha-ma te me powinny trwać dłużej mi Inłka miesięcy jeżeli zauważalne rótnace przekraczają 6 anenęcy. powinno uę wykonać pani usnogr ara- HaU 'ftmu mreazcią się wgranicach r»<rr«iy. duse narnmtmr wymagają zazwyczaj ihiklaitnagn przaanaiinwarea i aułenmii przyczyny ich powstania.
Pry praw ainm mtngBlwmp fcśm «śu sta nąe. że zasóamo w smaęcr, j* ■»mchu gała sęfeć-
neczwych p ałewme pod wnndekrna aełnoy fchc-nych od strony językowej (ryc 3.38) Ttk mąć aowejr tudcncja do eyrzyimam aę jęków nacznyih od snuay języka, w mepremhwei peycjc aaaw • daec : psv wtdkmo akiOThoeanya fckaws sębowym; nym zapasem sneyn- Ząb twcaar |lrey kocan pi wyusonany podmekseame w pocątbmwjNar sjer rwoi* i eww pemnat • wluej papep. jeaek • łak* gir nym występuj w tym okresw jducfcaśaKfc irtnrams Kły w szczęce lanwteg h * ładnej bna z ttaae whe:-nymc Mop one imMćfrrrmirirnnrM ikmngmi. ' j w stronę podmebtrrua; lanmaaj, gły bnkeyr d» tw^ miejsca • luku -jsrawteja uę wMgjsw,.