CCF20091008128

53 przedstawiono właściwości fizyczne i wybrane właściwości mechaniczne mad z doliny Wisły (południowego odcinka o obszarze alimentacyjnym zbudowanym przede wszystkim ze skał ilastych i pylastych oraz środkowego i północnego o obszarze alimentacyjnym zbudowanym przede wszystkim z utworów lodowcowych bardziej piaszczystych) oraz doliny Bugu. Rycina 95 przedstawia przykładowe krzywe termiczne frakcji iłowej mad (A) oraz przykładowe dyfraktogramy (B), a rycina 96 wykres zależności wilgotności granic płynności i plastyczności od zawartości frakcji iłowej. Zależność porowatości od wilgotności naturalnej mad przedstawia rycina 29 (p. rozdz. VIII). Wykresy ściśliwości mad są przedstawione na rycinie 97.

5. Gytie

Gytie zaliczamy do gruntów organicznych. Charakteryzują się one trójskład-nikowością fazy stałej i koloidalnością fazy ciekłej. Gytie składają się z substancji organicznej, węglanu wapnia oraz części mineralnych bezwęglanowych. Podstawą klasyfikacji gytii jest na ogół ilościowy stosunek tych trzech składników fazy

stałej (M. Długaszek, 1990). Wyróżnia się gytie mineralne o zawartości części organicznych 2-10%, gytie mineralno-organiczne o zawartości części organicznych 10-30% i gytie organiczne o zawartości części organicznych ponad 30%. Gytie powstają w słodkowodnych zbiornikach wód stojących, najczęściej rynnach polodowcowych oraz jeziorach wytopiskowych. Cykl sedymentacyjny zaczyna się najczęściej powstawaniem kredy jeziornej, następnie gytii. Z reguły gytie pokryte są warstwą torfu różnej miąższości. Gytiowiska otwarte powstają w wyniku przerwania naturalnego procesu zarastania jezior, na skutek odwodnieniowych prac melioracyjnych lub naturalnego obniżenia zwierciadła wód gruntowych. Gytie występują głównie w Polsce północnej. Miąższość gytii w różnych regionach Polski wynosi 0,2-13 m. Za wiodące cechy w kształtowaniu się inżyniersko-geologicz-nych właściwości gytii można uznać zawartość części organicznych, a w następnej kolejności zawartość pozostałych jej składników, wilgotność oraz strukturę i teksturę. Gytie są zaliczane do gruntów bardzo słabych i wykorzystywanie ich jako podłoża budowlanego możliwe jest jedynie po zastosowaniu określonych metod ich stabilizacji. Niektóre fizyczne i mechaniczne właściwości gytii badanych na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego (ryc. 98) przez M. Długaszka (1988) przedstawiono w tabeli 54 (p. też ryciny: 11, 25, 26, 30, 45—47 i 69).

Tab. 54. Właściwości fizyczne i mechaniczne gytii Pojezierza Olsztyńskiego (wg M. Długaszka, 1988)

	Typ gytii
	mineralna	mineralno-organiczna	organiczna
Zawartość substancji organicznej (/om) %	2-10	10-30	>30
Zawartość frakcji iłowej (fi) %	7-29	13-31	-
Zawartość frakcji piaskowej (fp) %	6-59	3-17	-
Gęstość objętościowa (p) Mg/m^3	1,36-2,03	1,09-1,29	1,00-1,09
Granica plastyczności (wP) %	16-55	64-124	115-256
Granica płynności (wL) %	46-120	174-466	415-1545
Wskaźnik plastyczności (I?) %	30-69	92-331	300-1289
Endometryczny moduł ściśliwości pierwotnej w zakresie 0-0,2 MPa (Mo) MPa	0,55-3,7	0.3-0.8	0,25-0,4
Kurczliwość objętościowa (Kv) 96	11-54	41-81	79-95
Wskaźnik pęcznienia (ep) %	—	—	32-83