które pod wpływem enzymów mogą być rozkładane do produktów dających się łatwo wykryć).
6. Charakterystyka podstawowych podłóż mikrobiologicznych:
bulion zwykły • podłoże płynne, ogólne dla bakterii, skład: 15 g .suchego bulionu" (wyciąg mięsny z dodatkiem 2 % peptonu), 1000 ml wody destylowanej, pH 7,0 - 7,2; sterylizacja w autoklawie
agar zwykły - MPA (mięsno - peptonowy agar) - podłoże stałe, ogólne dla bakterii, skład 1000 ml bulionu + 2 % agar-agar, temp. rozpuszczania 95 - 99 °C, temp. krzepnięcia 45 - 48 °C, pH 7,4 - 7,6; sterylizacja w autoklawie
żelatyna - podłoże stałe, ogólne dla bakterii proteolitycznych, skład: 1000 ml bulionu + 10 - 20 % żelatyny, pH 7,8; sterylizacja w aparacie Kocha - metodą tyndalizaq'i)
pożywka brzęczkowa (brzeczka) - podłoże stałe, ogólne dla grzybów, skład: 1000 ml brzeczki niechmielowanej (browarnianej) + 2 % agar-agar, pH 5,5 - 5,8, sterylizacja w autoklawie
7. Metody hodowli;
a. hodowla statyczna - do czasu wyczerpania składników pokarmowych lub zatrucia własnymi produktami,
b. hodowla ciągła - stały dopływ pożywki i odpływ zużytego podłoża
8. Zgodnie z warunkami rozwoju drobnoustrojów stosuje się odpowiednie podłoża, hodowlę prowadzi się w optymalnej temperaturze i odpowiednim składzie atmosfery środowiska. Ogólne warunki hodowli dla większości drobnoustrojów mezofilnych są następujące:
drobnoustroje |
pożywka |
temp. |
Eti |
czas hodowli |
bakterie |
MPA |
37 °C |
-7 |
24 h |
bulion |
37 °C |
-7 |
24 h | |
bakterie proteolityczne |
żelatyna |
20-22 °C |
-7 |
48 h |
grzyby |
brzeczka |
28 °C |
- 5,6 |
3 dni |
Mikroorganizmy tlenowe i względnie beztlenowe hoduje się w termostatach (inkubatorach, cieplarkach) lub hodowlę przeprowadza się na wstrząsarkach (napowietrzanie) z łaźnią wodną. Beztlenowce bezwzględne hoduje się pod parafiną olejem, warstwą agaru 3 % itp. lub w obecności mikroorganizmów usuwających tlen z pożywki. Hodowlę beztlenowców można także prowadzić w eksykatorach próżniowych lub specjalnych aparatach - anaerostatach.
9. Przechowywanie drobnoustrojów.
Mikroorganizmy przechowuje się w chłodniach w temperaturze +1 do +4 °C, w zamrażarkach lub w postaci zliofillzowanej (liofilizacja - wysuszenie drobnoustrojów w niskiej temperaturze w próżni).
STERYLIZACJA, czyli wyjaławiania - jest to zabicie lub usunięcie wszystkich
drobnoustrojów - zarówno form wegetatywnych, iak j orzetrwalnikowych.
Wszystkie badania mikrobiologiczne należy wykonywać w warunkach jałowych. Z tego powodu sterylizuje się pomieszczenia laboratoryjne, szkło laboratoryjne oraz pożywki na których hoduje się drobnoustroje.
Prace mikrobiologiczne wykonuje się przy palnikach - do 20 cm wokół płomienia znajduje się strefa jałowa.
Metody Sterylizacji
I. Sterylizacja termiczna - wysokotemperaturowa
1) NA SUCHO
a. wyżarzanie - wyjaławianie ezy w płomieniu palnika przed i po posiewie drobnoustrojów
b. opalanie - wyjaławianie głaszczek, bagietek szklanych, moździerzy przez zanurzenie w alkoholu i opalenie płomieniem palnika, opalanie wlotu probówek i kolbek
c. suszarka - szafka metalowa ogrzewana elektrycznie, zaopatrzona w termometr i termoregulator oraz izolowana termicznie. Służy do sterylizacji szkła laboratoryjnego (odpowiednio umytego przy użyciu detergentów, wypłukanego w wodzie bieżącej i destylowanej, wysuszonego i zabezpieczonego przed rozjałowieniem - 160 - 180 °C (1,5
- 3 godzin).
2) NA MOKRO
a. autoklaw (sterylizator parowy) - jałowienie pożywek (tych, które nie ulegają rozkładowi w temp. pow. 100°C) w parze nasyconej i pod ciśnieniem. Najczęściej stosowane parametry jałowienia: 1 atm (0,1 MPa) - 121°C lub 2 atm (0,2 MPa) -134 °C przez czas 15-45 minut.
b. aparat Kocha - sterylizuje się w nim pożywki do hodowli drobnoustrojów metodą tyndalizacji, czyłr przez ogrzewanie ich w parze bieżącej w temp. 100°C przez 30 minut
trzykrotnie w odstępach 24 godzin.
Jednokrotne zastosowanie aparatu nie prowadzi do sterylizacji, ponieważ zabiciu ulegają tylko formy wegetatywne. Przez okres 24 godzin przetrwalniki .kiełkują" i przechodzą w formy wegetatywne. Ponowne zastosowanie aparatu Kocha powoduje ich zabicie. Proces powtarzamy trzeci raz, aby na pewno zabić wszystkie formy i uzyskać pełnąjałowość.
II. Sterylizacja niskotemperaturowa
1. Sterylizaq'a gazowa (tlenek etylenu, formaldehyd).
2. Metody radiacyjne
a. promieniowanie UV (254 nm)
W pracowniach mikrobiologicznych sterylizuje się pomieszczenia prom. UV. Najsilniej działają promienie o dł. fali 230 - 275 nm. Najczęściej jałowi się przez okres 30 minut do 2
- 3 godzin.
b. promieniowanie jonizujące (beta, gamma, prom. Roentgena)
3. Filtrowanie