797
2 Uolrtrm, de Smnurc * hocjr sh btiypą^dw teona J2?1- kMrTnm nMkicowd w Kursie jtnrkonow*** ' **"
„J on* «**Ł<rrmie rozwinięta przez Karola Bally. .
_ *la*U dc Saunurr t wyraz — centrum pola Kojarzy Mt * tnt*llww •łRarrtf słownymi: I) c wyrazami genetycznie pokrewnymi (np. <WWH|W»
■ rłłłlgzfr), 2) ze słowami
analogicznej drukiuf» Cnp
MU dlr»r* nwbrii#* tvm sbś •mtntyct-tai MorUs Udowodnił litowanym, ■łownych. !>pc]l, były v 1 uogól-
ensctpnc mc nt -» i <zrtnement, changement), S> z *ynonwiawi tewzetyne-.* *' Mzcntion) i 4) z wyrazami podobnymi pod wzglądem czysto aiwiikowym (rnieiyncmeni — | jiutcmcnt).
pojmowanym polu asocjacyjnym tkwią atątki wttyslkich prze -obrażeń znaczeniowych. Na przykład zmiana typu skojarzeń a*manlycz-®y®b może spowodować wysunięcie na pierwszy plan pervitry jnego dotychczas znaczenia wyrazu; asocjacje formalne, brzmieniowe moąt sią atać podstawą semantycznego ..przeinterpretowania" wyrazu, które jpft jedną z form tzw. etymologii ludowej; np- polski wyraz szarytka bywa dziś kojarzony z przymiotnikiem szary («zakonnica szaro ubrana'*!, podczas gdy w istocie jest zapożyczeniem (por. fr. charitej.
Odmienną nieco treść nadal pojęciu pola asocjacyjnego BdUy * W skład pola wchodzą jego zdaniem wyrazy skojarzone ze słowem —— centrum różnorodnymi związkami semantycznymi; np. wvrai icól *ta-no"'i niejako „punkt przecięcia" następujących szeregów asocjacyjnych
kl: rotwó] powłtinir
tcjłjic z tira ta iUj^ i*wą „psy-OWc ujmo-wy* utredmo od I —Knił* U
Hy jednak '* i Hun* utsfc l>kmy-ttaktowa* li Tnjwn tot S>uwu-pMHCi aa w lągytm
ęv ekamw-
lacaMiia, aa tacscadswa,,
1) krewa, byczek, ciele, rogi, przeżuwać itp.
2) orka. pług, jarzmo, mięso, rzeźnia
3) szeregu abstrakcyjnego, na który się składają wyobrażenia siły, wy-trxvm*łosci, cierpliwej pracy.
Że względu_na^ nieuchwytność granic i niejednorodność składu WVuv -kalnegó tak rozumianego pola — koncepcja Bally nie znalazła właściwie praktycznego zastosowania w opisie struktury semantycznej jeżyka; podleli ją natomiast teoretycy literatury i badacze stylu.
Vr leksykologii i semantyce natomiast zasadniczą rolę odegrało Inn* uwcie pola wywodzące się bezpośrednio z koncepcji filozoficznej 1 ogbl-no^r’koznawczej Wilhelma von Humboldta. Jej podstawową l*ia było azaznie decydującej roli języka w procesie poznawania świata Kontakt jetfonetk-i 2 rzeczywistością następuje za pośrednictwem języka; on W* mm dostarcza człowiekowi narzędzi interpretacji i klasyfikacji zjawiak snsLz realnego, zawiera jego utrwalony obraz. Język zatem nart'Mba prnzi użytkownikom gotowe formy, schematy poznania, jest pośredm-fawm jmędzy człowiekiem i rzeczywistością. Sfera pojęciowa, „forma wn-Ktrzna" kzzdego języka ma charakter swoisty, odzwierciedla w. w '***) ameic cała odrębność sposobu widzenia i rilonkownśa świata, w%av 1
lad Sumą-bf t k l%-aa itonimcą-Msze Vf>Tfc» tyn bcdstt ut pmrwszr*
»** prane} grujńe etnicznej.
o. w pr»k - v • *