IMG44 (8)

KOROMDY 190

KOROMDY 190

Vaiciipsoin na pożarcie. Rozgniewany Apollon zesłał potwora zwanego Pojne (co znaczy Kara), który pożarł dzieci mieszkańców Argos. Wtedy młodzieniec z tego krają, Korojbos. zabił Pojne. Ale nowa plaga spadła nal mieszkańców Argos. Korojbos. odgadując wolę boską,j udał się do Delf. obiecując bogu wynagrodzenie, jakiego tylko zechce, za zabicie Pojne wbrew jego woli. Wyrocznia orzekła, by nie wracał do Argos, ale by wziął ze świątyni w Delfach święty trójnóg, włożył go na plecy i wyruszył w drogę. Gdy trójnóg spadnie mu z ramion, ma się zatrzymać i wybudować tam miasto. Stało się to w miejscu, gdzie założono miasto Mcgarę. Jego grób pokazywano na tamtejszej agorze.

2. Korpjbos Frygijczyk, syn Mygdona (— Mygdon I), który ofiarował pomoc Priamowi, jeśli zgodzi się w zamian oddać mu rękę — Kassandry. Ale został zabity podczas zdobywania Troi. mb

I. P3U5-143. 7 ł; n 19.8: StaL Thrb. I 570 il i schol.: Conon 19.

2. Paus. X 27.1; Verj. Ant II341:407; 424: E. Rk 539.

KORONIDY (KopfljyfSeę) - dwie    dziewczyny,

zwane Metioche i Menippe, siostry, córki Oriona. W czasie zarazy, która nawiedziła ich ojczyznę, Orchome-nos w Beocji. poświęciły się w ofierze ekspiacyjnej. Ziemia pochłonęła ich ciała, ale bogowie Podziemi,■ Hades i Persefona, ulitowali się nad dziewczynami i przemienili ich zwłoki w jasno błyszczące gwiazdy dwie niebiańskie komety, mb Am. Lfe. 25; Ov. Mn. XIII681 n.

KORONIS (KopoMę) I. Najsławniejszą heroiną noszącą to imię była córka Flegyasa, króla La pilów. Była kochanką Apollona, z którym miała syna -* Asklepiosa. Według uświęconej wersji (potwierdzonej przez pean poety Isyllosa zachowany na inskrypcji w Epidauros) nazywała się ona w rzeczywistości Ajgie, a przezwano ją Koronis (Wrona) z powodu jej piękności. Elcgyas w tej wersji miał być nie królem Tesalii, o tym samym imieniu, ale mieszkańcem Epidaurn, który poślubił KJeomene, mieszkankę Tesalii, córkę jakiegoś Malosa (może syna Amfiktyona), i muzy Erato.

Wiadomo, że Koronis nie dochowała wiary Apolłonowi i poślubiła Ischysa. syna Elatosa. Ponoć powodem tego kroku była obawa, by bóg nie opuścił jej, gdy się zestarzeje (— Marpessa).

2.    Związki Koronis z wronami potwierdzają się w różnych podaniach. Inna Koronis, córka Koronęusa, została przemieniona we wronę przez swoją opiekunkę Atenę, która pragnęła uchronić ją od nagabywań zakochanego w niej Posejdona.

3.    Jedna z nimf. piastunka Dionizosa, została porwana przez Butesa. który dotknięty za karę szaleństwem przez boga popełnił samobójstwo rzucając się do studni (-» Butes I). mb

I. - Askkpiot 2. O*. Mn U 551 a. 3. Hyg. Pob. 182; Aur. II21: SdMl. ■ n XVIII486; D.S. V 50 n

KORONOS (Kópwvoę)- syn Kajneusa. Panował nad Lapisami w czasach Heraklesa. Przeciwko niemu i jego ludowi wystąpił król Ajgimios. wzywając na pomoc - Heraklesa, który zabił Koronosa. Koron os uczestniczył w wyprawie Argonautów. Synem jego był — Leonteus, mb

II II 746. Apd. BM II 7.7: A.R. I 57 S. fragm. 354.

KOR\TOS (Kóptróoę) - I. Syn Zeusa i córki Atlasa, Elektry. Miał synów lasjona i Dardanosa. (lab. 7). (Inne wersje podają, że Iasjon i Dardanos byli synami Zeusa i ■Elektry.) Korytos panował nad Tyrreńczykami w Italii (przodkowie Etrusków). Założył w tym kraju miasto Kortonę, z którego właśnie wyemigrowali jego obaj synowie, jeden na Samotrakę drugi do Troady

2.    Król Tcgei w Arkadii, który przyjął i wychował — Telefosa porzuconego przez matkę, Auge, na górze

Partenion.

3.    Syn Parysa i nimfy z góry Ida, zwanej Ojnone. Skoro Ojnone dowiedziała się o niewierności kochanka,' wysiała syna do Greków, aby poprowadził ich do Troady. Wieść głosiła, że tego Korytosa, który był piękniejszy od swego ojca, pokochała Helena, a on odwzajemniał jej miłość i dlatego Parys go zabił (tab. 34). mb

I.Vo(.4fliIII l63n.;Serv. ad Verg.Aen 167; 170; VH 207;209; X 719. 2. Apd. BibL ID 9, I; D.S. IV 33 3. Tzet. in Lyc. 57; Parth 34: Coooo 23.

KRAGALEUS (KpcryaAeóę) - pasterz, syn Dryopsa, uchodził za człowieka bardzo mądrego i sprawiedliwego. Pewnego dnia, gdy pędził swoje stada, trójka bóstw, Artemida, Apollon i Herakles, zjawiła się przed nim i chcieli, by rozsądził spór, jaki między nimi zaistniał. Chodziło im o to, które z nich ma władać miastem Ambrakią. Kragaleusuznał, że miasto powinno należeć do Heraklesa. Wtedy zagniewany Apollon przemienił Kragaleusa w skałę na tym samym miejcu, gdzie wydał swój wyrok. Mieszkańcy Ambrakii składali mu ofiary po każdym święcie Heraklesa, mb

Am. L2>. 4.

KRANAOS (Kpcwaóę)- jeden z pierwszych królów Attyki. Był „synem Ziemi” i następcą -» Kekropsa. Syn Kekropsa, Erysichton, zmarł młodo i bezpotomnie, jeszcze za życia ojca, a gdy Kekrops umarł, Kranaos objął po nim władzę, bo uchodził za najpotężniejszego spośród obywateli miasta. Za jego panowania mieszkańcy kraju zwali się „Kranajamf”, a samo miasto Kranae. Ożeniony z Pedias, córką Lacedemończyka Mynesa, miał kilka córek: Kranae, Kranajchme i Attis. Imię tej ostatniej nadano krajowi, gdy dziewczyna umarła, zanim wyszła za mąż. Wtedy kraj zwany Kranae stał się Attyką i ta nazwa przetrwała.

Kranaos, który wydał jedną z córek za Amfiktyona, jednego z synów Deukaliona, został wypędzony przez zięcia, który objął władzę. W Atenach pokazywano jego grób. mb

Paus. 12.6; 31.3; Apol. BibL 17,2; III 14.5: Marm. Par. 14-7; Eos. Chroń. II. p. 26 n. (Schoene); Hdt VIII44; Sir. IX 397; — Amfikeyon.

KRANON (Kpóvołv) -syn Pelasgosa. Od jego imienia pochodzi nazwa miasta Kranon w Tesalii. Miasto zwało się dawniej Efyra, ale gdy Kranon, usiłując zdobyć rękę -* Hippodamei w Pisie w Elidzie, został zabity, mieszkańcy miasta, którym rządził, zmienili jego nazwę dla upamiętnienia króla, mb Słepb. Byz w; Schol. in Pi. P. 10.85.

KRANTOR (Kpdvwop)- Dolop z pochodzenia, którego król tego kraju, Amyntor, poniósłszy klęskę dał jako zakładnika Peleusowi. Stał się on ulubionym woźnicą Peleusa i występował u jego boku podczas walki Lapitów z centaurami. Został zabity drzewem

rzuconym przez centaurów na herosów. Peleus pomicil jego śmierć, mb

0*. Mn XII361 n.

KREON (Kpćo>v)—Mitologia zna dwu herosów o tym imieniu.

1.    Pierwszy, król Koryntu, byl synem Lykajto-sa. - Alkmeon powierzył mu wychowanie swoich dzieci, chłopca i dziewczynki, które miał z Manto, córką Tejresjasa. Przede wszystkim jednak Kreon występował w micie o Jazonie i — Mcdei. Jazon i Medea wygnani z lolkos schronili się na jego dworze w Koryncie i żyli tam spokojnie przez parę lat, aż do dnia, kiedy Kreon postanowił wydać swą córkę Glauke (łub Kreusę) za Jazona. Jazon przyjął propozycję i porzucił Medeę. Medea postanowiła zemścić się. W tym celu przygotowała suknię i posłała jako dar ślubny rywalce, a la nierozważnie przyjęła podarunek. Ale gdy Glauke włożyła suknię, ogarnęły ją i spaliły tajemnicze płomienie. Ojca, który nadbiegł jej z pomocą, spotkał taki sam los. Niektóre wersje podają, że w rzeczywistości Medea podłożyła ogień pod pałac i spaliła w ten sposób naraz ojca i córkę.

2.    Kreon Tebańczyk był synem Menojkeusa (tab. 29). Gdy Lajos, król Teb, został zabity przez — Edypa, własnego syna, Kreon objął po nim tron. Ale wtedy miasto nawiedziła plaga w postaci żeńskiego potwora. Sfinksa, która dawała Tebańczy kom zagadki do rozwiązania, a gdy nie umieli odpowiedzieć, pożerała ich. Pożarła w ten sposób już wiele osób, w końcu Hajmona, syna Kreona. Wówczas król obiecał nagrodę temu, kto rozwiąże zagadkę Sfinksa. Zgłosił się Edyp i odgadł zagadkę, a wtedy Sfinks z rozpaczy, rzuciła się ze szczytu warowni. Zagadkę stanowiło następujące pytanie „Kto posiadający głos, chodzi na czterech nogach, potem na dwóch, a następnie na trzech?”. Edyp odpowiedział, że człowiek, w dzieciństwie chodzi na czworakach, potem na dwu nogach, a pod koniec życia wspierając się na lasce. Związany obietnicą, Kreon musiał oddać tron zwycięzcy, oswobodzicielowi Teb. Oddał mu również za żonę wdowę po poprzednim królu, własną siostrę Jokastę, która była. o czym nikt nie wiedział, matką Edypa. Później, gdy zaraza nawiedziła Teby, Kreon na rozkaz Edypa udał się po poradę do wyroczni delfickiej. A gdy wyszło na jaw kazirodztwo Edypa, Kreon powrócił na tron. Edyp zaś zleciwszy mu opiekę nad swymi dziećmi, udał się na wygnanie.

Podczas wojny Siedmiu przeciw Tebom (— Adra-stos) Kreon na rozkaz Tejresjasa oddał własnego syna, Megareusa, w ofierze Aresowi i w ten sposób uratował miasto. Po klęsce napastników Kreon zadecydował, że — Polynejkes, który podniósł oręż przeciw własnej ojczyźnie, ma pozostać nie pogrzebany (-* Eteoklcs). A gdy -»Antygona posypała ciało brata prochem, jak lego wymagał rytuał, Kreon skazał ją na śmierć. Kazał ją zamknąć w grobowcu Labdakidów, gdzie dziewczyna popełniła samobójstwo, a - jeśli wierzyć wersji podanej przez Sofoklesa - Haj mon, syn Kreona, jej narzeczony, zabił się przy jej zwłpkach. Eurydike, żona Kreona, powiesiła się z rozpaczy. Okrucieństwo Kreona wobec Antygony, jego bezbożność znajduje wyraz w innej wersji: Kiedy Edyp wygnany z Teb schronił się w Attyce w rnicjcowości Kolon os, Kreon, który go bez skrupułów wypędził, starał się sprowadzić go z powrotem do Teb. Powodem tego było wyjawienie wyroczni dełfr-ckiej, że tylko powrót Edypa maże zapewnić pomyśl

ność Tebom. Gdy Edyp odmówił, Kreon starał się go siłą sprowadzić. Trzeba było wkroczenia Tczeusza. by przeszkodzić porwaniu Edypa.

Również Tezcuszowi przypisywano decydujący krok. który zmusił Kreona do wydania Argcjczykom ciał ich poległych żołnierzy podczas wojny Siedmiu przeciw Tebom, Niektóre wersje podają nawet, ze Tezeusz zabił Kreona, podczas wyprawy przeciw Tebom przedsięwziętej w tym celu.

Z rządami Kreona w Tebach łączono dwa epizody, jeden dotyczący mitu -» Amfitnona. drugi cyklu Heraklesa. Kreon właśnie oczyścił Amfitriona, gdy ten schronił się w Tebach. i rozkazał mu zabić lisa z Teumessos, nim wyruszy i nim razem przeciw Teleboj-czykom. Kreon rządził jeszcze w Tebach. gdy młody Herakles uwolnił miasto od daniny narzuconej przez -» Erginosa z Orchomenos. Kreon oddał mu w nagrodę rękę swej starszej córki Megary. a Ifiklesowi. bratu bliźniakowi Heraklesa, dał za żonę najmłodszą córkę. mb

I. Apd. BM. 19.28: III 7.7; E. Mrd pmm. por. ntezach, tragedię Alkmeon. cytowana u Apd. Inr. cii .Sen Mrd 879 n.:Ov. Hrr XIII; DA IV54. 2. Apd.BM Il4.6n^ 11:III $.8:6.7n 7.1 ir.Hyt.Fah 67;72. S.OT:OC:Am.l.Fk 911 il. Paw. 139.2: IX 5 13 10.3.25.1 Ptor.tr/ powołania na różne mity. w których występuje Kreon. Por. Symont. fhr Sagr Tom Thebanischen Kreon in der grtrrh Pt/etie. dyiert. Berlin 1872.

KREONT1ADES (KpeovttA5ąę) - jeden z synów Heraklesa i Megary, córki Tebańczyka Kreona. Został zabity wraz ze swymi braćmi przez ojca. gdy ten oszalał. Najczęściej dawano mu dwóch braci. Tertmachosa i Dęjkoona. Niektóre wersje wyliczają siedmioro dzieci Megary i Heraklesa: Polydorosa. Aniketosa. Mekisto-fonosa, Patrokleusa. Toksokłilosa. Menebrontesa i Chersibiosa (— Herakles), mb

E.HF961Sen. HF1B9n : Moacb IV 13 o.: D. S. IV 11.1 Apd. BM. 114.1 n.: Tzet in Lyc. 38: Mrt* lot Ił 158 (Bodę).

KRES (Kpńę)- heros eponim Kreteńczyków. syn Zeusa i nimfy z gór Ida na Krecie. Niekiedy uważano go za „syna ziemi" kreteńskiej. Panował nad pierwotnymi mieszkańcami wyspy „Eteokreteńczykami". czyli „Prawdziwymi Kretćńczykami”. To on przygotował w masywie gór Ida schronienie dla małego —■ Zeusa, gdy groziło mu. że zostanie zabity przez swego ojca Krono-sa. Podobno Kres nadał prawa Kreteńczykom jeszcze przed Mi nosem, wielkim prawodawcą.

Niekiedy uchodził za ojca Tatara .robota”, który strzegł Krety przed lądowaniem jakichś przybyszów (-* Argonauci, — Hefajstos), mb

Steph. Byz.s.v. Kpifaj i Bśfiunr Dl V 64: Paw. VIII53.2 a.: Solin. XI 5: Eusł m Dwm. Per. 498.

KRESFONTES (Kpecrtpóvrnę) - jeden z Herakli-dów. Syn Anstomachora. miał braci: Temenosa i Aristodemosa (tab. 16). Stanąwszy na czele Dorów, podbił wraz z braćmi (łub tylko z Tcmenosem»synami Aristodemosa zmarłego przed podbojem) Półwysep Peloponcski. Po dokonaniu podboju trzej bracia podzielili krąj na trzy części ciągnąc losy. Pierwszy dział stanowiło Argos, drugi S parta. trzeci Mesenia. Każdy z braci miał włożyć kamyk do naczynia pełnego wody. Ziemia miała być przydzielana w kolejności wyciągania kamieni przez każdepo z braci. Kresfontes pragnął otrzymać Mesenię, najbogatszą krainę, włożył więc do wody grudkę ziemi, która natychmiast rozpadła się w wodzie. Dwa inne działy wylosowano zatem pierwsze. I