P1020599

ag    ^wmMywwpmrady

d«*m /.nr zirlormh pasów. jak i projekt ix»/p<'rządzenia o zabudo* wiv trtrniVw wiejskich. Gitm-White sugeruje, że wydarzenie to sta-nowdo punkt zwrotny w irlat jat h między CPRf a i7.|dem w latach asfemdztesłipvrh.    ' ,/«|

W połowie tychże lat osiemdziesiątych niektórzy torysi z tylnych r/ędów Izby Gmin, reprezentujący południowe obrzeża kraju, zaczęli pisać pamflety w spraw ie środowiska, skupiając się głównie na spiawach wsi. ('.oraz wyraźniej interpretowali los angielskiej (po-łudniowej) wsi jako konsekwencję problemów ze środowiskiem, co pozwoliło rozszerzyć problematy kę środowiska dzięki pomocy z nieoczekiwanej strony, lit polityczna troska była po części reakcją na polityczne zagix)żenie ze strony nowo utworzonej Social Democra-tic Party (SDP), która aktywnie działała w sprawach wsi, uważanych przez działaczy tej partii za szczególnie poszkodowane wskutek polityki torysów. jednocześnie Geoff Lean namówił gazetę Obseroer do rocznej kampanii na rzecz wsi. W roku 1987 Michael Heseltine, wówczas chwilowo poza rządem po aferze z firmą Westland, wygłaszał przemówienia o planowaniu i problematyce wiejskiej. Tom Burkę i Nigel Haigh (wówczas dyrektor Institute for European En-\ironment Pblicy) podczas spotkania z Heseltinem namówili go, by na dorocznej kolacji w Chemical Industry Association wygłosił mowę o zatruciu środowiska. Wkrótce Burkę zaczął pisać Heselti-ne’owi przemówienia o środowisku, które uważano za pomocne w krytyce polityki leseferyzmu Partii Konserwatywnej. Przez znaczną część lat 80. Green Alliance (z Burkem jako dyrektorem) inicjował wyścig partii politycznych w „zieloną” stronę. Burkę napisał przemówienie Davidowi Owenowi (wówczas liderowi SDP) o „zielonym wzroście”, a sformułowania tego użył potem Chris Patten jako sekretarz stanu ds. środowiska.

Ta krytyka polityki leseferyzmu została jeszcze wzmocniona przez FoE, gdzie dyrektorem został właśnie Jonathan Porritt. Jego znakomite talenty komunikacyjne i książka Seeing Green (1984) pomogły wykrystalizować się ruchowi na rzecz środowiska jako „zielonemu”, choć do takiego postrzegania aspirowały zarówno Green Alliance (założony w roku 1978), jak i różne partie „zielonych” (zwłaszcza partia niemiecka). Zaczął się kształtować pewien styl życia, obejmujący dietę jarską, troskę o zwierzęta, sklepy ze zdrową żywnością, festiwale pod gołym niebem, rowery, autostop i manifestacje, co Strathern nazywa interwencją kultury na rzecz ratowania natury (zob. rozdział 1 powyżej i Savage et al. 1992). Częściowo

wskutek tego, a częfciowo w trakcji iu |    dowr/rgan.,

nicwraż.ltwość konwencjonalnej polityki na amdmut cłemrMy współczesnych; problemów, pozarządowe organizacje dziaUjąir na rzecz środowiska rosły w liczebność i znaczenie Łuuepfrkoje--nie społeczne wzrosło jeszcze po katastrofie reaktora jądrowego w Czarnobylu w maju 1986 - spektakularnym przykładzie, )ak technologia może powodować niemal natychmiastowe i powszechne skażenie - i w ciągli roku 1987, gdy uwagę opinii publicznej zaabsorbowała dziura w warstwie ozonowej - co bvlo po części wynikiem medialnego upowszechnienia dyskusji naukowi ów, | po części skutkiem udanej kampanii Fok przei iw producentom freonów. Rosnąca świadomość faktu, że nowe technologie wywołują natychmiastowe skutki, wzmogła poczucie, że środowisko jest szczególnie zagrożone przez nadzwyczaj szybką ekologiczną dewastację, której skutki jak na ironię trzeba będzie usuwać przez dziesiątki, a nawet setki lat (zob. rozdział 5 poniżej). W przypadku freonów świado-mość tę ukształtowała informacja, że używane na co dzień i na pozór bezpieczne wyroby (spray i lodówki) mogą na długo zaszkodzić zdrowiu planety.

Gdy jednak grupy działające na rzecz środowiska coraz sprawniej operowały w ramach idiomu politycznego i naukowego, powstały obawy, czy taki rosnący profesjonalizm nie zagrozi spontaniczności, którą na początku lat 70. emanował współczesny ruch ochrony środowiska. W roku 1983 powstał Common Ground jako ciało służące eksploracji subiektywnych, imaginacyjnych, emocjonalnych i duchowych więzi człowieka z jego środowiskiem lokalnym. Starano się tam godzić stronę naukową z osobistą, rzadkość z codziennością, osobliwość ze zwykłością, aspekt globalny z lokalnym, abstrakcyjną przestrzeń z określonym miejscem, przeciętne postaci 1 ludźmi o złożonej, ambiwalentnej tożsamości i historii osobistej. Odbywało się to przez: wystawy artystyczne; książki (Clif-ford i King 1993; King i Clifford 1985; Mabey et al. 1984); zachęcanie ludności za pośrednictwem koncepcji map parafialnych do nanoszenia miejsc szczególnie przez siebie ulubionych (w rozdziale 1 rozważamy czasowe wymiary map parafialnych); tworzenie podstawowych reguł dla „miejscowych atrakgi”; inicjowanie przedsięwzięć symbolizujących aspekty przyrody szczególnie ważne dla naszej tożsamości historycznej, jak Drzewa, Sady, a niedawno Gleba; rozwijanie akcji w rodzaju projektu Nowe Kamienie Milowe, który polega na pracy rzeźbiarzy z miejscową wspólnotą, i wprowadzanie