S5008209

W Igołomi, /otlpolu, Tropłwmwle. W okreule międz) wuj« 'iiitym T, |{, y mail ih III i vl » Tm»|'Imowu 4 piece gamcamkie, w tym jeden 4 |,i dtinkiem ifiitiiillii toczonej nu Imw, który nzawał cera ml luj „ulwy", W Igołomi odałnillętn około )() pleców ifmiiłMłiikii łi. Htznowiy mui jednak tylko oaę4ó jcMi w ule wyekapłomwam i li ulilekiilw.

Igołomia poloZonn jent 37 km nu widuld od Krakowa w pobliżu pokładów doskonałego niebieskiego iłu iliitirr||ii do produkcji ceramiki toczonej nu kok' i wypiłlttłUjj w ndoakonalonym piecu w temperami z? pizewyz»*,iiyccj N00V,

|)o l*).v» r. odkryto iii kilku atanowiaktich około 60 dilMycli pleców tylko ii4 odcinku t)d No\vt*j Huty pi Igołomię. Nic wiadomo jednak, oy ftmkcjonowaly ntwiHK'n'<iiip cny sukcesywnie, Jeden mógł |»yv używany około 60 iwy. Niestety badania nad piecami nie Zostały do prowadzone do koóca,

W Igołomi w latach 1951 1955 n« widtodnini knrtcu wysokiej lria»y \otUiirj (lę wy luic||) odkryto RUnut i>ę^ osiedla nicohronncgn, Ogniem odsłonięto kilkanaście domów ezworokytnych, 5 ludnir a dy* maikami, warsztat hiyzownicsy, kilka jam spichrzów, obok nich były ziemniaki czwoiokytne, łłoilynki przemysłowo iikupioiic¹ były i to krftłWrteh, t w omyły rtnlm półkolńi

W czasie htulnó prowadzonych w 1956 r, na terenie Igołomi jednym z ciekawszych obiektów okazała aię prmtokytna chata nr 70, prawdo podobnie dwuizbowa. Jej siady to wyj>rlniako ciemnej ziemi przemie wdiir) z popiołem, węgielkami i polepy, Odkryto w nim do4C dużo kiMict zwierzęcych, skorup póSnorzymskieh toczonych i lepionych ręcz-me, mały tygiclek do topienia hryzu (?), kilka przedmiotów metalowych, jak aaydło cay fibula a podwinięty nóZky, W zachodniej cięki mieScił się niegdyś warsztat ik*> ki, natomiaat w południowo*wachodnirj części znaj dowal się szkielet psa. który przypomina nam póSuolateóskir groby pnie na Kujaw ach. W jednej a jam znajdowały się tygielki do wytopu brygu, W pobliżu oaady iatnicjy pokłady rudy darniowej. I)ymaiki igolomskic reprezentowały typ hardziej rozwinięty anitali dymarka 9 WynySa, ay znacznie późniejsze, niemniej widaó między nimi jakiś zwiyzek genetyczny. Pozwala to mniemać*, ta tak raemioalo garncai •kie, jak i metalurgia, wyalępujycc w Igołomi, wiązały aię kdhaekwentnie 9 przemianami kulturowymi, pod które podwaliny kładli Celtowie.

Jeat rzeczy intereaujycy, Se w panie osad podkrakowskich ujawnia aię wyiużole wapóllatnlrnir r/cmloala kowalskiego l garncarskiego. /jjiiwl-iklt B ftftWityZllje dn mitycznego wipku o IlelujatOftie, który jednocześnie.

Iml kowalom i garncarzem. MU ten obrazuje wt|lUl kultury U*»* I. nip ponieważ intiiirjp wiola iitwnlmick nu to, że Celtowlr Od Ciieków turni /yll alę zaiów no udoskonalonego garncarstwa, juk l o|m lwim <trięki nim wy^atri- tajniki metalurgii czarnej i kolorowej, nie p wlęo wykluczono, że przejęli także i mity /.wit|'/>anc z ty nu zawodami, Oorodok Igolomaki kwitł w okresie rzymskim, Jogu upadek iiod koniec IV w. n.c. mektói/ y inhNiluguwic pr/y pi&ujij 1 lunom.

/ 1 golutuiłj wiąże aję także pytanie. dla kogo mogło pracować tak duto cent rum produkcyjne, dajcie z jednego pieca około S 4 Ot) traczy ó, Nawet je uli Rg- przyjmie, tr nir wszystkie piecu pracowały razem, joat ■ I tak dużo, jak mi zapotrzebowanie jednej oaady, a /altem produkcja ggnft obliczana na zbyt. Pamiętać te), trzchu, że mamy tu ciąg oaad, ntołn nir tak wielkich jak Igołomia, ale naatawionych podobnie na produkcję rzemieślniczą, a nic domową,

Nieodparcie nasuwa aię inyżl, ar te oaady produkcyjne wiązały aię w jal>i" sposób a domniemanym ośrodkiem władzy na Wawelu i dyna* •tiaou celtyckimi, które tam oatndły na kilka (co najmniej 2-3 albo Hg&ftj) pokoleń.

Na oba/.ui '.r Gór Swiętokizyaklch badania rozpoczęto zoalaiy w P)5H r. i trwają właściwie po dzień dzisiejszy. Prowadzi je nadal Kazimierz Bieleniu, Na luzcatizeni około KtlO km^a odkryto w pierwszym okresie badan ponad 120 stanowisk. łatnialo tatn pierwotnie ponad 4000 pieców jak, około .10 000 pieców. Większość ich koncentrowała aię koło Starachowic, w- Kunów i*, t Ktrowcu Świętokrzyskim, Jclcniowtc, Lipsko, Słupi Nowej i Starej, pod l,yn| (iórą. Oaady mieszkalne lateńskorzyiu-akic iatniały w Garbaczu, Chybicach, (iardzicnicach i Kunowie 11.

W 1060 r. w Swięto-Marży odkryto wielkie pieców inko z resztkami 2.11 pieców. Szyb każdego wystawał ongiś ponad aiemię około 0,5 m. Służyły one do jednorazow-ego ubytku, a uzyskiwano kilkadziesiąt kilo* gramów aurówki a jednego pieca, /.cluzo redukowano a rudy hematy-towej wysokoprocentowej z utałt) domicaxką loaloru, ule także wykurzy* •tywano rudę durniową (liinonit). Obok właaciwyclt dymurck znajdowały aię nu pieców laku również tzw. prażuki, inieler/c do uzyskiwaniu węgla drzewnego, składy rudy aurowej i składy rudy prażonej, llzyskiwane tu żelazo miało skład zbliżony do stali. Nie stosowane było ani zgrzewanie, ani nawęglanie, techniki, które znane były już Celtom.

J. HtMi»O't*r»0\vi»i«k«, M|H