skanowanie0017 (19)

Ostropest ptamisty Siły bum inurhnntni,

uait/ęściiij roc/iut roślina /id no z rodziuy

;is(nwałych.    iv rej. Morza

Śródziemnego. iisi Mullerze i Wyspach Kaiiiiryjskidi. W Polsce zd/iac/ahi /. up»-.uv. .Sunmicc owoc zbierany w okresie dojrzewania '/.iitricrn 11,7% llunoitoligiiuiiów sylihiny, syllchrysyiiy, syliiloniny, olejek lotny, flint oniuily. gorycze. aminy biogenne. Flawmiolignuny działają ochronnie na miąższ uąrohy. Slosouany w /.alriiciacli hiloiuk.w iiiiiiii, iilkiiliidciu etylowym. i*/U*i‘oclilfi( kiciu wy ul a.

1‘i'Cpotuiy: Sylimanit. Sylit ioar. Lcgatnii, Klnwtihttt, Syliril. Kuślina wymieniana w pismach św. Iluildcgurdy. W Mnropie środkowej uprawiann ml XVII w. (Prusy)

Aulocyjuuy

AiKocyjany grupą wielo fenolu wych barwników roślinnych niebieskich, różowych, liolctowycli, zaliczali ych ze względu na budowę chemiczną tto lluwmumlów.

Jaku pochodne Iławami są związane z katcchioumi.

AiiCocyjaiiy są bardzo nr/ąm wszech 11 inno \y święcie roślin juku barwniki kwimów, owoców, liści, loilyg, rzadziej korzeni lub tlretmn. Nic występują jedynie 11 grzybów, bakterii i glonów.

Występują w roślinach W stanic wolnym, jako sole kwasów* organicznych lub najczęściej w postaci glikozydów: czyść orliku nowa nazywana jest niilocyjaiudyną, rzęsę cukrową twor/.ii 2-3 cukry prosie. Są wrażliwe uu światłu i tlen.

Aiilocyjaoy gromadzone są w komórce iv centralnej wakunli. Różno rodność barw aiiiocyjunów jest wywołana ich reakcją nu pH (w roztworze kwaśnym jest najczyściej czerwona, zaś w odczynie zasadowym następuje zmiana barwy do fioletowej i niebieskiej), rodzajem aglikonu, obecnością jonów metali K, Fe, Mg.

W roślinie pelnii| różnorodne funkcje: przywabiają zwierzyła roznoszące pyłek i rozsiewające nasiona, przypisuje się im rolę ncUrmmą przed promieniowaniem nadfioletowy 111

Aiilocyjaoy są trwale w postaci glikozyduwej w środowisku lekko kwaśnym.

Właściwości lecznicze iintocyjanów Si\ podobne jak hiflawonoidów: •zabezpieczają mtczynia włosowate układu krwionośnego przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki,

•maju właściwości przeciwzapalne, polepszaj;} ukrwicnic w obrębie tęczówki oka, przez co polepszaji| ostrość widzenia w gorszych warunkach .świetlnych.

•poprawiają ki-ijżenie krwi, zupo biegają zmianom naczyniowym w obrębie nóg

•działaj ij moczopędnie, cl czyn leku jąco na przuwód moczowy -ochronnie na wątrobę i żołądek

•Antocyjany wykazuj;} również właściwości autyoksydacyjnc stąd też s«) ważnym składnikiem dietetycznym.

Bogatym źródłem antocyjanów .s;| owoce (czarna jagoda, ciemne winogrona, czarna porzeczka, śliwki, wiśnie, bez czarny, aronia) i niektóre warzywa (oberży na, warzywa kapustne i sałaty o czerwonej barwie liści i róż).

Antocyjany wykorzystuje się ilu barwienia żywności, łkaniu (gobelinów), skór, drewnu.

Do ważniejszych antocyjanów należą pelnrgonidyna, cyjanldyna (lelfiiiiclyiin, malwidyna. Glikozydy tych antocyjanów pozyskiwane z borówki czernicy wchodzą w skład preparatów stosowanych w zaburzeniach wzroku spowodowanych i ctinopalią i zmianami cukrzycowymi (Difnucl, JYIyrtocyari).

Su rower a 111 wyj a nowe:

Owoc bzu czaru cg u Owoc borówki c/.cruicy Kwiat blnwalka

k wiai malwy czarnej

Kwiat hibiskusa (//ibi\rti\ uihtlnriffii)