Sponsorzy1Q01

49

a drugich tamże 8 gatunków można było bliżej i dokładniej oznaczyć. Lud nasz często używa bedłek zwanych gołąbkami lub surojadkami albo syrojeszkami na pokarm, że je nawet surowe jeść można, ale te co są jadowite, nie łatwo dają się po smaku od jadalnych odróżnić i dla tego 5 gatunków jadowitych opiszemy szczegółowo, a 8 jadalnych wymienimy tylko z krótką ich diagnozą.

1    Gatunek. Aęaricus emeticus. Lin. — Gołąbek stegnówka.

(Patrz tabl. clirlit. fig. 11).

Synonimy: Russula emetica Fr. — Stegnówka, Czartopłoch, Plotka, Syroiczka, Syrojeszka mierzliwa.

Cechy gatunku: Trzon jędrny ale krótki; kapelusz mięsisty lecz kruchy, wklęsły, połyskowny, barwy niestałej; blaszki widlastodzielne, równe, białe.

Opisanie: Bedłka zmienna pod względem wielkości i barwy, zazwyczaj z dość dużym kapeluszem, ale na krótkim trzonie osadzonym. Trzon na 1 */ł cala wysoki, lecz ku spodowi nieco zwężony, pełny i jędrny, biały, rzadko-czerwono nabrzęknięty. Kapelusz 1—3 cali szeroki, wypukły, później płaski, ze środkiem wklęsłym, mięsisty lecz kruchy, gładki i jakby wilgot-no-lepki, a przez to połyskowny, z początku czerwony, potem brunatny albo ceglasty, ostatecznie szaro-żółty albo z miejsc wilgotnych biały, z powierzchnią lepką i łatwo zedrzeć się dającą zewnętrzną skórką. Blaszki widlastodzielne, jednakowej wielkości, cienkie, gęste, szerokie, dość od siebie oddalone, barwy czysto-białej. Zarodniki białe. Miąższ obfity, jędrny, kruchy, biały. Smak miąższu bardzo ostry, pieprzny i nieco korzenny. Zapach słaby ale nieprzyjemny.

Bośnie po lasach suchych lub wilgotnych, w lecie i na początku jesieni; trafia się częściej w lasach Swiętokrzyzkich i okolicznych niż w innych częściach kraju.

Jest to nąijadow itszy gołąbek ze wszystkich, a sam już jego smak ostry i pieprzny, ostrzega wcześnie o szkodliwości, przez co łatwo uniknąć z tej przyczyny niebezpieczeństwa.

2    Gatunek. Awarie >is ruber De Cand. — Gołąbek czerwony

gorzki.

i Patrz tabl. chrlit. fig. 3).

Synonimy: Agaricus integer. — Gołębiatka, Gorzkówka, Surowiatka gorzka, Surowiatka ostra, Cmyr, (Jnyr, Prus, Prusak.

4