48137 skanuj0028 (104)

214 5. Kulturowe aspekty turystyki zrównoważonej

dolina Napa w Stanach Zjednoczonych, w której już w 1968 r. władze lokalne wprowadziły przepisy dotyczące ochrony krajobrazu kulturowego (władze hrabstwa Napa w 1991 r. uszczegółowiły je) [Mendelson i in. 2005].

W tym miejscu należy wspomnieć, że znalezienie się terenów uprawy winorośli i produkcji wina na liście obszarów o zwiększonej ochronie krajobrazu (nie tylko kulturowego) zależy od tego, czy właściciele winnic i producenci wina stosują metody uprawy i technologie wytwarzania wina nie powodujące niekorzystnych zmian w środowisku przyrodniczym. Jako przykład mogą służyć regiony uprawy winorośli i produkcji wina na pograniczu Moraw (Czechy) i Dolnej Austrii (Austria), gdzie z racji statusu prawnego tych terenów właścicielom winnic zaleca się stosowanie ograniczeń w użyciu nawozów sztucznych i środków ochrony roślin, jak również są propagowane ekologiczne sposoby uprawy winorośli (polegające np. na tym, aby chemiczne środki ochrony przed szkodnikami zastąpiły ptaki lub niektóre gatunki owadów) i tradycyjne sposoby wytwarzania wina⁸⁶. Ze względu na coraz większą świadomość ekologiczną społeczeństwa, w wielu krajach kwestia naturalnych sposobów uprawy winorośli i tradycyjnych metod produkcji wina budzi duże zainteresowanie turystów uprawiających enoturystykę, co znalazło odzwierciedlenie w poświęconej temu zagadnieniu pracy C.M. Halla [2005].

Trzecią przyczyną, dla której turystyka winiarska jest jednak nieco inna niż turystyka kulinarna i dlatego powinna być traktowana jako osobna kategoria, są jej - chociaż nie zawsze - powiązania z „turystyką zakupową” (ang. shopping tourism). Zjawisko to, w Europie znacznie rzadziej spotykane⁸⁷, jest jedną z ważniejszych cech turystyki winiarskiej w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie oraz Australii, Nowej Zelandii i Republice Południowej Afryki, co znalazło odzwierciedlenie w literaturze przedmiotu. Badania przeprowadzone przez R. Mitchella i in. w stanie Victoria (Australia) wykazały, że spośród 1552 turystów objętych badaniami kwestionariuszowymi najwięcej z nich stwierdziło co prawda, iż uprawia turystykę winiarską ze względu na możliwość degustacji różnych win, ale na drugim miejscu podano możliwość dokonania zakupów. Dopiero na dalszych miejscach wymieniano możliwość spędzenia wolnego czasu z rodziną i znajomymi, poszerzanie wiedzy, możliwość zapoznania się z miejscową kuchnią, zwiedzanie miejsc produkcji wina i spotkanie z jego producentami, jak również względy rozrywkowe [Mitchell i in. 2002,127]⁸⁸.

⁸⁶    W Candelo (Włochy, Piemont) np. jest odrębne muzeum poświęcone ekologicznym sposobom uprawy winorośli i produkcji win.

⁸⁷    Wśród krajów Europy, w których kupowanie wina u producenta jest czymś powszednim są przede wszystkim państwa leżące nad Morzem Śródziemnym. Np. w Grecji wśród miłośników win i innych napojów alkoholowych produkowanych z winogron (wino retsina, ouzo, tsipuró) nabywanie ich u producenta jest powszechnie praktykowane [Tzimitra-Kalogianni i in. 1999].

⁸⁸    Poznanie sylwetki przeciętnego „turysty winiarskiego” ma duże znaczenie z powodów marketingowych, gdyż okazuje się, że znaczna część turystów bardzo chętnie dokonuje większych zakupów wina bezpośrednio u producenta. W związku z tym kilka lat temu w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii przeprowadzono badania kwestionariuszowe, aby lepiej poznać motywaq'e, osób uprawiających enoturystykę [Galoway i in. 2008].