22 23 (14)

22    2. Co to jest medycyna manualna?

Rufy czynne

(8,)

Ruchy bierne

Badanie gry stawowej (Bj + B₄)

(Bz)

Testy mięśniowe przeciw oporowi (B₅)

Kyc. 2.2. Przedstawienie, w jaki sposób maleje liczba badanych struktur od pierwszego (B,) do piątego <B₅) etapu badania. Tematem tej książki jest przede wszystkim pokazanie specy-Ikznych dla terapii manualnej elementów: dystrakcji i kompresji (B₃). jak również ruchów ślizgowych (B4) stawu (z: Friach H.. Programmierle Untersuchung des Bewegungsappara-tes. 6. Aufl. Springer, Berlin-Heidelberg 1995).

3. Biomechanika i neurofizjologia stawu

3.1. Mechanika stawu

Do terapii manualnej konieczna jest dokładna znajomość mechaniki stawu. Prawidłowe ruchy czynne i bierne w sławie wymagają kątowego ruchu ślizgowego. Mogą one być opisane jako ruchy tocząco-śiizgowe. które są połączeniem ruchów toczenia i ślizgowego poruszającego się elementu stawu, ze stalą osią obrotu (ryc. 3.1 j.

Ruch toczenia bez równoczesnego poślizgu mógłby spowodować w stawie tendencję do zwichnięcia (ryc. 3.2). Może on doprowadzić do jednostronnego zwiększenia napięcia torebki stawowej, powodując nierównomierny odstęp powierzchni stawowych i nierównomiernym ich obciążeniem (ryc. 3.3).

Kuchy tocząco-ślizgowe zapewniają prawidłowy odstęp oraz przyleganie powierzchni stawowych i przez to równoległy poślizg powierzchni stawowych z niewielkim tarciem i niewielką utratą energii (ryc. 3.4).

Równoległy ruch ślizgowy (ruch przesunięcia) jest nieodzowną częścią każdego aiezabu-rzonego ruchu stawu i najważniejszym testem przy badaniu zaburzeń ruchowych w stawie (ryc. 3.5).

Ruch ślizgowy odbywa się wzdłuż płaszczyzny stycznej (płaszczyzna terapeutyczna stawu). Zmienia się ona podczas ruchu elementu o powierzchni stawowej wklęsłej przy zmianach kąta jednego elementu stawu względem drugiego. Powierzchnia wypukła stawu, która zależy od jego ustawienia kątowego, pozostaje stała względem poruszającego się elementu stawu. Kierunek trakcji, która ma na celu rozdzielenie powierzchni stawowych, również zmienia się przy ustawieniach kątowych stawu dla elementu z wklęsłą powierzchnią stawową, podczas gdy wypukła powierzchnia stawowa elementu pozostaje niezmieniona (ryc. 3.6). Kierunek ruchu ślizgowego dla powierzchni ślizgowych wklęsłych jest taki sam jak kątowych ruchów ślizgowych. Przy wypukłych powierzchniach kierunek ten jest przeciwny: wklęsło-wypukła reguła wg Kaltenboma (ryc. 3.7).