220 (38)

H.2.I.J. Promieniowanie

Promieniowanie elektrvmagnet}x’zne jest formą energii wywodzącą się z drgart pola magnetycznego lub elektrycznego, Promieniowanie elektromagnetyczne prze

m

s

mieszcza się w próżni z prędkością < = 3 - 10*

Zdolność emitowania lub pochłaniania promieniowania jest integralną właściwością ciał Małych, cieczy i gazów i wiąże się ze zmianami stanu energetycznego atomów i cząsteczek.

W utrzymywaniu równowagi ciepła u zwierzą! i ludzi dominującą rolę odgrywają dna pa\ma promieniowania elektromagnetycznego. Pierwsze nazywane krótkofalowym. o zakresie długości fal od 0.3 do 3 pm organizmy stałocieplne uzyskują z promieniowania słonecznego. Wymiana promieniowania krótkofalowego jest zredukowana do minimum, gdy ludzie lub zwierzęta znajdują się w cieniu i nic podlegają bezpośredniemu dzjalaniu promieniowania słonecznego. Promieniowanie słoneczne o długości fali 0.4-0.7 pm nazywane jest potocznie „światłem" i odgry wa zasadniczą rolę w wielu procesach biofizyc/nych. między innymi takich jak fotosynteza. fotomorfogcncza. proces widzenia u ludzi i zwierząt.

Drugie pasmo promieniowania (zwane długofalowym) ogranicza się do zakresu długości fali od 3 do 100 pm Przyjmując. Ze temperatura pow ierzchni Ziemi wynosi 288 K. maksimum emitowanej energii na jednostkę długości fali (zgodnie z prawem Wiata) przypada na promieniowanie o długości fali wynoszącej 10 pm.

Długofalowe promieniowanie w środowisku jest pochłaniane przez powierzchnie organizmów zw ierząt i ludzi; promieniowanie w tym paśmie fal jest emitowane przez te organizmy w zależności od temperatury zewnętrznej powierzchni.

Strumień promieniowania <P oznacza ilość energii promieniowania emitowanej, przenoszonej lub pochłanianej w jednostce czasu. Gęstość strumienia promieniowania q_t określona jest stosunkiem strumienia energii do jednostki powierzchni. Jednostka |ę_f| = W/m\

Oświetlenie jest gęstością strumienia promieniowania padającego na pow ierzchnię. natomiast emitancja jest odpowiednio gęstością strumienia emitowanego przez powierzchnię.

Radiacja elementu pow ierzchni (dF) jest rów na ilorazowi strumienia na jednostkę kąta bryłowego {(o) i efektywnej powierzchni emisji (dF - cosęp), jak pokazano na rycinie 8.9.

Równanie bilansu promieniowania uwzględnia procesy, w wyniku których organizmy zwierząt i ludzi tracą energię. W paśmie fal krótkich dotyczy to odbicia i przenoszenia, natomiast emisji w paśmie fal długich Według opisowo przedstawiioncj formy wynik bilansu promieniowania jest równicą zysków i strat.

220