230 231

Uff

kaburach k.Fi«^;i,nv»i'i\4/n\ih. gdzie uchodzi *s , i-i. • r. In M| ra> hwir typowym. jdk mml

W    syprow,setem. > nowy wzorzec ha-

Jan P«)iI feunftonmtmem nneSA ?ąi\ się w kulturowei psy .ludu* u ptłfSwftań    i Datek iego Wschodu lego

i»(v i i fest tttvrunw«n» 1-Mi.ł/t j k<nil«'imi/u|ji «y«*H struk ui(v<* injfr-1 i.iiu percepcyjnego..» nie w postaci wpływu /«’ strony ifłH'»h iiiii;i Interesując* badania w tyw zakresu’ zostały zainMgow iru pi*pj kun i Markus fł999ł. Mip->ic ra .igitiiu rv< h badan Nt.uiowibi, t« indnvidu.iii/m kulturowy łudai /.i» bodu przejawia się również w t\m. ir |»os/ukui.ł w - o vm ot ot ?riiiu elementów. które podobnie »«*k oni setmi unikalno b#dt występuje w statusie mmeiszo-MMW\m Pt zeiiwnie. osoby z Dalekiego Wschodu i oma harmonię. wobec której elementy d>stynktvwne s3 zahu rzaiącynn dewiantami".

W dwoih eksperymentach .Amerykanom ora? Amerv k inom ihinsktetio poihodzenia ipiei wszego pokoiema) lub koiwsńcrpfctMn w Seulu pokazywano figun geomc-tiwzne złojone 2 dziewięciu elementów, w których I. 2 łub 1 fraji meut? ode fcyłaty się od pozostałych polataniem, kt^gt lub lokaliralizai w (1 vi fi 14A) Zadaniem b«»<lanvch £_A określanie stopnia preferencji dla wsmtkich dr.**^ elementów pr»v czvm autorki były /^interesowane n,^ ‘ mi. wkie prsydawano ..dewiantom’. >.zyli pojedyn*;.. bądź mniep/uśaowym figurom odchylającym się nd -^ s/ości. /godnie- z hipotezą preferriu ic dla tych dystynk,_v. n\i h elementów bvh' wvzvze wśród Zymerykanówni?.^■ Chińczyków ma? KoreeńcsykóW fivs fi.1481.

W kolejnym badaniu, odbywającym się na lotnisku^ haiKiM O. uczestnikami hvii «»«zekuiacY na swój lot i owić /a wypełniony wi/rimej kwestionariusz w wybrana osoba określała m.in swoje pochodzenie etr#^ jeryk mac 10 ?ystv 1 obywatelstwo, oferowano nagrodę■*^ staci kolorowego długopisu Długopis był do wyboru pr&, badanego ze zbioru pięciu, występujących w dwóch kofc>' i ach tnp czerwono.zielone lub niebieskie .żółte) w proj**. ciach I . 4 (4 . U lub 2 : i (3 ; 2). Pytanie badawue brn*, lo ,.l z\ w zależności od pochodzenia etnicznego badan będą dokonywać wyboru mniejszościowego tub więkao.

□ □□ □ □□

A

A^A

aWa

B

ltc?ba elementów mnieiszośoowyeh ■ Amerykanie europejskiego pochodzenia    Koreańczya

**<

1 4

■ Amerykanie ęorapgduego pokolenia

2.3

I Azjaci dalekowschodni

	100
	»		■I
	80
	70-
*E
f!	60-
£ i ar.	50-
	48-
#1
	30-
*	20-
	1	A.... _ ^

Korea

■ unikalność

konformizm

USA

ftycin# f.14

A - materiał eksperymentalny; B - preferencja dla figur geometrycznych wyłamujących się z ogólnej zasady wśród

Amerykanów europejskiego pochodzenia I Koreańczyków; C - wybory długopisów o statusie mniejszościowym; 0 - tematy reklam w obu krajach

/*Mto uf Mmw. '.999.

U

Konsekwencje kultur indywidiialisrycznych i kolektywistycznych <!l.i konstrukcji 1 regulacyjnych funkcji ja

Niski kontekst

•    Mdwwoie wprost na tme ido rzeczy}

•    Akcentowane własnego •.* ,

•    Wyrazistość przekazu w mewKMkipi stopniu respaMujgce sytuenfne

uwarunkowania

•    Reiscta mterpersonalna jest uproszczona

i w ni«w*e<krtw stopniu wpływa na komunikację

•    Mowa prosta, zrr.ie-zająca najkrótszą droga do pmfmstycznegc- oHu. jotom : •es? zalatwiema sprawy

MMWomrf Hmin tiO*6)

/godnie z wzorcami preferencyjnymi ich kultur podrndżeniii ^r jak pokazano na rynnie f».14f', Amerykanie , /ęstiej wybierali długopisy będące w mniejszości osoby (inentalne - odwrotnie, obiekty o statusie większościowym.

W ostatnim z tego cyklu badaniu porównywano tematykę reklam w czasopismach i ilustrowanych magazy-„_lKli w Stanach / jednoczonych oraz w Korei pod karem wymiaru unikalność - konformizm. W Stanach /jednoczonych lematy unikalności |np.. Internet nie jest dla każdego, ale; iv nie jesteś każdym innym! Dokonaj własnego wyboru' j eksponowane były w reklamach częściej niż tematy konfor mizujące (tip. „7 na 10 ludzi używa naszego produktu¹ Przy nieś do domu powiew świeżości dla twej żony’’j, w Korei taś tendencje te uległy odwróceniu fryc 6 14Dj.

W późniejszych badań Kim (Kim, Prolet. 2003i okazało się. ze Amerykanie przejawiali też większa od Koreańczyków skłonność do poszukiwania różnorodności (zmienności) w heurystykach wyboru towarów rynkowych.

Klasyka badań z psychologii społecznej stała się więc ponownie źródłem zainteresowań w kontekście porównań międzykulturowych na gruncie wymiaru indywidualizm -kolektywizm bądź struktury ja niezależnego współzależnego.

TMl6«

Kułtura wysokiego i niskiego kontekstu

Wysoki kontekst

•    Unikar> miwwnia i nazywarua mer, wjmo<5i

•    Brak akcentowano własnego >a

•    Uwggfdrsants wymaczrokńw Wtuacwnych ona co

do kogo mę mówi

•    ftsiec#a mtpwsoneme jest wetnym ełwnsnNm komunawwania Hf

•    Uływme przysłów zwolOw aluzyjnych. MfCty tmrvtnu. •tomutowwrt wytracających poza meritum sprawy, ozdobników <p.

ZtOdto epmewatanenim i904bi

Kultura wysokiego i niskiego kontekstu czyli komunikacja pośrednia i beząposredasi

Kultura wysokiego i niskiego kontekstu, czyli komunikacja pośrednia i bezpośrednia

Komunikacja interpersonalna, w tym zarówno wewnątrz.-, jak i międzykulturowa wchodzi w zakres psychologii społecznej (Griffin. 2003), lecz także psycho- czy socjolingwi styki (Kurcz, 2005, 2007; Wierzbicka, 1999a, b) i ogólnie pojętych nauk o komunikacji (kulturoznawstwa). Jest to dziedzina o dużym dynamizmie rozwojowym, wyraźnie przekraczająca ograniczenia tradycyjnego podziału komunikacji na aspekty werbalne i niewerbalne (patrz podręcznik psychologii społecznej Aronsona, Wilsona i Akert 2007). Ważnym impulsem dla nauki o komunikacji jest rozszerzenie o ten aspekt zainteresowań psvcholingwi-stów, Kurcz (2007, s. 11) definiuje kompetencję komunikacyjną jako „zdolność (umiejętność) człowieka do posługiwania się językiem odpowiednio do słuchacza i do sytuacji społecznej, w której zachodzi interakcja komunikacyjna Podejście takie oznacza, że li w nabywaniu pierwszego, macierzystego języka następuje nie tylko przyswajanie fonetyki. leksyki, składni i gramatyki, lecz także zachowań językowych w zależności od tego, kto do kogo i w jakich okolicznościach wypowiada się; 2) w przypadku uczenia się drugiego języka, w którym dochodzi do komunikacji międzykulturowej, ważne jest zdobycie kompetencji w zakresie kodów mówienia, które mogą być zgoła odmienne i nieprzetłumaczalne z pierwszego języka.

Antropolog E. Hall w pracy Poza kulturę 12001 1976) odwołuje się do swych wczesnych doświadczeń na teksańskim pograniczu kulturowym amerykańsko-meksykańskim, gdzie różnice nie sprowadzały się do różnic miedzy angielskim a hiszpańskim, lecz akcentowały bardzo rożne sposoby posługiwania się językiem w komunikacji interpersonalnej. Doświadczenia te doprowadziły Haila do wprowadzenia wymiaru komunikacyjnego nazwanego wysokim - niskim kontekstem. Zarum przejdziemy do formalnej charakterystyki tego wymiaru, przytoczę przykład obyczajów komunikacyjnych. które stały się udziałem mojego doświadczenia z pogranicza kulturowego Hansa i Ibo w Nigerii, Zamieszczony w ramce 6 6. przykład rozmowy jest szczególnie dobrą ilustracją komunikacji wysokokorKek stowej. Interlokutorzy me zmierzają bowiem wprost do tego. co jest. istota ich kontaktu, wykonanie przez bank transferu zagranicznego na zlecenie klienta Znaczna część konwersacji to»zy się wokół spraw zupełnie rue-związanych z tą sprawą. Myliłby się również ten, kto przypuszczałby ze partnerzy sa osobami zaprzyjaźnionymi i dlatego mówią o swym życiu osobistym: rozmowa jest bowiem spełnieniem skiyptu kulturowego który nakazuje dopytywać się o członków rodziny, stanowiących ni-, d łączną część jo interlokutora. Skrypt ten wymaga również nawiązania relacji harmonii społecznej, a bezpośrednie przechodzenie do „sedna sprawy byłoby pogwałceniem zasad współzależności, zredukowaniem kontaktu do war stwy rzeczowej (bezosobowej)

Tabela 6 6 zawiera porównanie charakter styk komunikowania się interpersonalnego w obrębie stylów wysokiego i niskiego kontekstu według opracowań Halia (1976) oraz Singełisa /1994bj.

Jeśli zastosować do przeprowadzeń* analizy schemat procesu komunikacyjnego którego elementami sa nadawca, przekaz, kanał przekazu odbiorca i wtaśue kontekst, to stwierdzimy, ze styl mskokoniek- .- *' koncentruje się przede wszystkim na samym przekazu ma) symalizując jego funkcje informacyjne eksprt -v'oe er apelatywne. Z kolei styl wy^okokonżeksinw^ -wzgledn*

^r)'} 1

1