238 239 (3)

W porażeniach n. VII po operacji radykalnej ucha środkowego zabiegi jonizacji rozpoczynamy stosować w zależności od stanu chorego.

W przypadkach pęknięcia podstawy czaszki obserwuje się porażenie obwodowe nerwu twarzowego (VII) i słuchowego (VIII). Umiejscowienie urazu jest wówczas wewnątrzczaszkowe. Wskazane jest leczenie skojarzone: jonizacje obwodowych gałązek nerwu twarzowego (beta-bion, nowokaina, wapń, jod) 3 X tygodniowo i jonizacje śródmózgowe jodowe lub wapniowe przez obie gałki oczne (wg modyfikacji autora) 2—3 razy tygodniowo. W tym układzie zabiegów uzyskuje się działanie bezpośrednie na porażone gałązki obwodowe nerwu twarzowego i mięśnie oraz przekrwienie czynne w podstawie czaszki, śródmózgowiu i kości skalistej (ucho środkowe, n. VIII).

Powyższą modyfikację wprowadzamy w trzecim tygodniu od urazu (zależnie od stanu chorego). Ilość serii zależy od uzyskiwanych wyników leczenia.

Ryc. 126. Jonizacja wapniowo-jodowa w porażeniu nerwu twarzowego

Ryc. 27. Drogi nerwu trójdzielnego (wg Hoepke): A — zakres unerwienia twarzy przez 3 gałęzie n. V (schematycznie uwidoczniony zwój Gassera), B — mózgowie: drogi n. V i włókien współczulnyeh, Z — twój gwiaździsty górny (wg Hoepke)

Jonizacje jodowo-wapniowe w porażeniu n. twarzowego (wg modyfikacji autora) Ryc. 126

Do wykonania zabiegu służą dwie elektrody Bergoniego ustawione symetrycznie po obu stronach twarzy. Na obu policzkach ułożone są podkłady lekowe i pośrednie z zachowaniem odpowiedniej między ich brzegami odległości. Po stronie porażonego nerwu twarzowego podkład lekowy wysycony jest 10 ml 1% KJ (elektroda Bergoniego katodowa), po stronie przeciwnej umieszczamy podkład z 10 ml 1% CaClo (elektroda

Bergoniego anodowa). Natężenie prądu 3—5 mA, czas zabiegu 15—20 minut. Uzasadnienie zabiegu: działanie jonu jodu jest bezpośrednie na stronę porażenia, jon wapniowy wprowadzany po stronie przeciwległej powoduje na drodze odruchowej przekrwienie czynne po stronie porażenia. Powyższe odczynowe działanie jest efektem stymulującego działania jonu wapnia na receptory nerwu trójdzielnego w skórze. Uzyskuje się odczyn wazomotoryczny po stronie przeciwległej do miejsca wprowadzania jonu wapnia. Wyjaśnia to działanie przebieg dróg włókien nerwu V w mózgowiu (ryc. 127). Powyższa modyfikacja przyśpiesza regenerację nerwu (przekrwienie czynne) i zapobiega zwłóknieniu porażonych mięśni. W serii stosujemy 10 zabiegów.

Włączamy modyfikację między serie jonizacji betabionowych i no-wokainowych stosowanych w przebiegu leczenia, zwłaszcza w przypadkach porażenia n. VII z objawami przykurczu przy częściowym lub całkowitym odczynie zwyrodnienia.

Jonizacja jodowa nerwu twarzowego (wg Bourguignona)

Elektrodę czynną (3X5 cm) z podkładem nasyconym 1% KJ (10 ml) łączymy z katodą i układamy na policzku, tuż przy otworze przewodu słuchowego zewnętrznego (na pień nerwu VII). Elektroda bierna (5X6 cm) włączona do anody ułożona jest poniżej karku po stronie przeciwnej. Natężenie prądu 3—5 mA, czas zabiegu 15—20 minut (co dzień, ew. co drugi dzień). Seria 20 zabiegów.

Jonizacje w nerwobólu nerwu trójdzielnego

W newralgii pierwszej gałęzi nerwu V (n. oczny) stosujemy jonizacje na okolicę punktu wyjścia gałęzi nerwu w okolicy nadoczodoło-wej. Elektroda czynna (3X4 cm); elektroda bierna (5X6 cm) przeciwległa na karku. Dawka prądu 3—4 mA. W nerwobólach zlokalizowanych w obrębie oczodołu można zlecić jonizację poprzez gałkę oczną (dawka 2 mA, czas 15 minut). W nerwobólu drugiej gałęzi (n. szczękowy) stosujemy zabieg na okolicę szczęki górnej, obejmując dolny brzeg oczodołu (punkt wyjścia drugiej gałęzi nerwu). Elektroda czynna (5X6 cm), elektroda bierna przeciwległa: na karku (dawka 4—6 mA, czas 15—20 minut).

Trzecia gałąź nerwu V (n. żuchwowy) przebiegająca w żuchwie z punktem wyjścia w okolicy bródkowej wymaga ułożenia elektrody czynnej podłużnej (3X10 cm) na polu od kąta żuchwy do bródki, z elektrodą bierną przeciwległą (na tylnej okolicy barkowej).

Niezależnie od lokalizacji bólu poleca się na przemian stosowanie jonizacji na daną połowę twarzy (obejmując 3 gałęzie nerwu) przy użyciu elektrody czynnej Bergoniego. Oczodół zabezpieczamy wilgotnym

239