250

r

tki

Wynika z niego, że do temperatury Ac\ wielkość ziarna prak. tycznie nie ulega zmianie. Po przekroczeniu temperatury 4c_ina skutek rozpoczęcia się przemiany austenitycznej następuje skokowe zmniejszenie wielkości ziarna (zarodki austenitu powstają na granicach faz perlitu), po czym zaczyna ono natychmiast rosnąć ze wzrostem temperatury, gdyż energia powierzchniowa która jest siłą napędową tego procesu jest duża.

11.39.    Co nazywamy przegrzewalnością stali?

Przegrzewalnością stali nazywamy skłonność austenitu stali do rozrostu ziarna. Własność ta jest bardzo istotna w procesie obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej stali i dlatego metody badania są ujęte w PN. Zostały też opracowane metody klasyfikacji wielkości ziarna austenitu, które także są ujęte w PN.

11.40.    Jakie są metody badania wielkości ziarna austenitu stali?

Specyfika tego badania polega na tym, że wielkość ziarna austenitu obserwuje się w temperaturze pokojowej, a więc wtedy, gdy austenit już nie istnieje. Stąd większość metod polega na zaznaczeniu granic ziarn austenitu przez wywołanie wydzieleń na granicach ziarn, tak aby po jego przemianie można było określić id wielkość.

Mamy następujące metody badania wielkości ziarna austenitu:

Następ®⁶

możri

Metoda siatki

_(ot 1% 0- Polega tyzowaniu do temp ka ferrytu lub ceme

trawienie.

Metoda siatki Polega na zaharto połowy w wodzie, perlitu zaznaczając ujawniona przez tn

Metoda trawi stosowana do wszy w odczynniku złoże go w alkoholu z d (teepolu), który w stenitu). Niskie od

a — nawęglania (siatki cementytu - Mc Quaid-Ehna), b - siatki tlenków (Steinberga), c — siatki ferrytu lub cementytu, d - siatki perlitu,

e - trawienia odczynnikiem teepolowym (Bechet-Beaujarda), f — trawienia na gorąco.

O wielkości ziarna austenitu możemy także wnioskować z wielkości ziarna rzeczywistego ujawnionego na przełomach. W tym przypadku klasyfikacji dokonuje się na podstawie skali wzorców (skala Jemkonoret składa się z 10 wzorców).

11.41. Na czym polegają metody badania wielkości ziarna austenitu!

Metoda nawęglania (siatki cementytu) jest stosowana w stalach niskowęglowych przeznaczonych do nawęglania. Polega n* nawęglaniu próbek w mieszaninie proszkowej (930°C przez 8 W Ponieważ węgiel dyfunduje granicami ziarn austenitu, tworzyć na nich siatka cementytu, którą łatwo można ujawnić na zgładź przez trawienie.

(60°C) ułatwia pro< Metoda traw: stosowana do wszy

a)    Próbkę (zgład) czym wpuszczj 2*3 s.

b)    W piecu solny] jętnej, po czyn cej) (1/3 B&CI2 temperatury. ' i suszy. Grani siatki na jasnj

^l42, Odstaw zasad ASTM

. opracowa dopiera

ⁿ - 2*^-1

Się

250