258

11.50.    Na czym polega mechanizm wzrostu perlitu?

Perlit, który jest mieszaniną eutektoidalną ferrytu i cementytu powstaje drogą zarodkowania w austenicie, przy czym zarodki tworzą się głównie heterogenicznie na granicach ziam austenity, Po powstaniu zarodka, którym zwykle jest cząsteczka cementytu następuje jego rozrost, co wiąże się ze zubożeniem austenity w węgiel wokół rosnącego zarodka (węgiel jest wyciągany do cementytu). Jeśli koncentracja węgla spadnie do poziomu odpowiadającego jego zawartości w ferrycie, wówczas zarodkują płytki ferrytu, które z kolei wypychają węgiel przed swoim frontem, aż do momentu kiedy zawartość węgla osiągnie wartość typową dla cementytu. Zaczynają wówczas zarodkować płytki cementytu.

Kolonie perlitu mają charakter globularny, na skutek tego, że szybkość ich czołowego wzrostu jest taka sama jak bocznego, gdyż wzrost w obydwóch kierunkach jest kontrolowany przez szybkość j dyfuzji węgla w austenicie. Jeżeli austenit jest gruboziarnisty, liczba zarodków perlitu jest mniejsza i są one bardziej odlegle od siebie, co powoduje, że kolonie perlitu osiągają większy wymiar zanim dojdzie do ich zetknięcia. Wielkość kolonii perlitycznych nie pozostaje jednak w związku z odległością między płytkami perlitu, która - jak wiadomo - zależy od temperatury przemiany i maleje I z jej obniżaniem. Odległość między płytkami wpływa głównie m i twardość i wytrzymałość stali, natomiast wielkość kolonii perlitycznych wywiera wpływ na ciągliwość (KC, Z).

11.51.    Od czego zależy szybkość zarodkowania i wzrostu perlitu?

Szybkość zarodkowania perlitu zależy od wielkości przechłodzenia poniżej Ar\, gdyż w miarę wzrostu przechłodzenia rośnie siła » pędowa przemiany. Powoduje to stopniowe skracanie okresu in-kubacyjnego przemiany perlitycznej w miarę obniżania tempera-1 tury. Drugim czynnikiem wpływającym na szybkość zarodkowania jest wielkość ziarna austenitu i jego jednorodność. Ponieważ zarodki perlitu powstają na drodze heterogenicznej, mniej* \ ziarno austenitu stwarza więcej potencjalnych miejsc zarodkowa-1 nia. Podobnie niejednorodność austenitu, związana m.in. z istnieniem nierozpuszczonych cząstek cementytu sprzyja zarodkowania i powoduje przemieszczenie krzywej początku przemiany w lewo.

Jeśli chodzi o szybkość wzrostu perlitu u_p, to jest ona opisana wzorem

v_p = ^A^°ś^Ce)exp (,-Q/RT) a

: V >

Ar,a i

?;jp

składa stf ^z

im

stenj!^¹

Wm

miast pomzeJ ^{300 U}

kas^Cozawar

Ma on wygląd igjasj mggSd-Węgl syjne i mogą być uja nowego. W bainicie ( go większą twardość ratury, przy której p pośrednie między w miarę obniżania tern

^ Na czym polega istc Przemiana bainitycz kresie temperatur { jest duża, ale wspób lej przemiany (wyst przesyconego wągier ^s'ę od zarodkowania H temperatury B_s( ^rze M(ang. bainite ^ra®i B_s i Bf przemi} 11-19) i pozosta

ochłodzeniu w ni

^{U rel}ief będący

m

ywa

258