259 (3)

Prz>^ zgrzewaniu uzyskuje się połączenie materiału rodzimego w stanie stałym przez zastosowanie odpowiedniego docisku łączonych części podgrzanych do temperatury, przy której materiał znajduje się w stanie wysoko plastycznym (ciasto-watym).

W proceskr lutowania brzegi łączonego materiału rodzimego nagrzewa się jedynie do temperatury, w której spoiwo tzw. lut znajduje się w stanie płynnym i może zwilżać łączone powierzchnie metalu. Połączenie uzyskuje się dzięki przyczepności lutu i jego dyfuzji w głąb materiału rodzimegOjJctóry w procesie lutowania nie zmienia stanu skupienia. Odmiana tego procesu ]Qstnatapianie, przy którym przedmiot pokrywa się warstwą stopionego metalu. Topieniefnetalu może odbywać się w łuku elektrycznym, plazmowym lub lasepem.

W procesie klejenia brzegi łączonych elementów są najczęściej w stanie zimnym (nie nagrzane) a jako spoiwa używa się kleju czyli substancji niemetalicznej. Kleje (organiczne lub nieorganiczne) używane są w stanie ciekłym lub ciastowatym. Wprowadzone między łączone powierzchnie po przejściu w stan stały wykazują zdolność trwałego ich połączenia w wyniku działania sił przyczepności (adhezji) między powierzchnią klejoną a warstwą kleju oraz sił spójności wewnętrznej (kohezji) w warstwie klejowej.

Uwzględniając rodzaj energii wykorzystywany w procesach spajania można wyróżnić następujące źródła energii:

—łr Płomień gazowy, w którym wykorzystuje się ciepło spalania acetylenu, wodoru lub propanu-butanu w atmosferze tlenu lub powietrza.

~3t Energię elektryczną zamienioną na ciepło:

« w łuku elektrycznym (spawanie elektryczne ręczne, łukiem krytym, w osłonie gazów),

p podczas przepływu prądu przez warstwę płynnego żużla (spawanie elektro-żużlowe),

© podczas przepływu prądu przez opór w miejscu styku łączonych elementów (zgrzewanie elektryczne oporowe),

e- przez wykorzystanie energii kinetycznej wiązki elektronów w próżni (spawanie elektronowe)

Energię mechaniczną (zgrzewanie zgniotowe, ultradźwiękowe, tarciowe, wybuchowe).

“4. Energię światła spójnego (spawanie laserowe).

Energię cieplną reakcji chemicznej spalania sproszkowanego aluminium wchodzącego w skład mieszaniny aluminotermicznej (termitu) - spawanie i zgrzewanie termitowe.

Spawanie elektryczne klasyfikuje się na poszczególne metody w zależności od sposobu osłony jeziorka spawalniczego przed szkodliwym działaniem gazów atmosfery (rys. 10.2).

259