283
7. METALOPLASTYKA
Wyżarzanie odprężające (tablica 7.1) ma na celu usunięcie naprężeń własnych z zachowaniem dobrych własności wytrzymałościowych materiału. Wyżarzanie odprężające zabezpiecza materiał przed t/.w. sezonowym pękaniem. Wyżarzanie odprężające stosuje się po zakończeniu procesu kształtowania plastycznego przedmiotu i tylko wtedy, gdy jest to niezbędne.
Wyżarzanie rckrystalizujące (tablica 7.1) ma na celu przywrócenie pierwotnych własności odkształcanemu materiałowi, .lego zakres temperatur jest związany z temperaturą rekrystalizacji. Zwiększenie czasu wyżarzania wpływa na obniżenie temperatury rekrystalizacji. Wyżarzanie ^krystalizujące może być stosowane wielokrotnie, ale niekoniecznie po każdej operacji odkształcenia. Zalet) to od wartości odkształcenia jakiemu uległ materiał w poszczególnych operacjach obróbki plastycznej na zimno oraz od rodzaju materiału.
Znacznie szybciej niż. stal umacniają się: miedź, mosiądz, (tablica 7.2). Dlatego prawidłowo opracowany proces powinien te zjawiska uwzględnić.
Tablica 7.1
Zakresy temperatur odprężania i wyżarzania rekrystalizującego dla
niektórych niaterialńw
Materiał
Aluminium
Wyżarzanie
0
odprężające
l°cj
150
Temperatura
rekrystalizacji
Wyżarzanie
rekrystalizujące
370 4- 400
Miedź
300
80 4- 230
500 +700
Nikiel
400
550 + 600
780 + 850
Mosiądz M63
250 + 300
350 + 370 600 +700
Mosiądz M90
220 4- 280
335 +370 650 +720
Brązal 7% Al
360 + 460
300 + 370 650 +750
Stal 0.1% C
4004-450
550
600 +700
Sial IHI8N9T
500 + 650
740 + 960
1000+ 1100