286

16- WYŁĄCZNIKI WYSOKIEGO NAPIĘCIA 286

16- WYŁĄCZNIKI WYSOKIEGO NAPIĘCIA 286

Rys. 16.1. Zależność między trwałością łączeniową N i prądem wyłączeniowym /._s dla wyłącznika małoo lejowego SC 1-4-12/20/800 oraz pneumatycznego DLF 123

Tablica 16.1 • Orientacyjne dane o trwałości łączeniowej wyłączników SN wg [16.6]

Trwałość*	Rodzaj wyłącznika	Mai o-olejowy	Pneuma- tyczny	Magneto wy muchowy	z SF&	Próżniowy
N 100%		3-1-8	10-55	5-10	10-?- 20	20-?-30
N 10%		90-r 150	300-1-500	5000-10000	1000 -i-2000	10000-=-20000
N 0%		110^4	3«10‘ cykli Z W		10^6 cykli Z W

* N 100% — liczba cykli ZW przy I„ =

N 10% — liczba cykli ZW przy = 0,7

N 0% — liczba cykli Z W w stanie bezprądowym (trwałość mechaniczna)

prądowi I_wt i trwałość Ni prądowi I_wt2 trwałość N₂ prądowi /„_3i trwałość (V*

Wyłącznik ma wystarczającą trwałość, jeśli dla rozpatrywanego okresu T, jest spełniona zależność:

(16.18)

JLl. + Jh- +    ₊ .. "a.

iVz N_x    N_k

Wyłącznik może być remontowany, jeśli liczba wykonanych cykli łączeniowych od początku jego eksploatacji jest mniejsza od jego trwałości mechanicznej N„\

V" < N,„    (16.19)

Powszechnie są stosowane wyłączniki małoolejowe, o stosunkowo małej trwałości, Zastosowanie wyłączników o większej trwałości może być konieczne przy łączeniu:

—    pieców łukowych;

—    generatorów;

—    odbiorników w rozdzielnicach potrzeb własnych elektrowni;

—    baterii kondensatorów SN do kompensacji mocy biernej, jeśli brak możliwości zastosowania styczników \VN,

16.2.10. Wybór typu wyłącznika i rodzaju napędu

Przy doborze typu wyłącznika należy brać pod uwagę przede wszystkim możliwość zastosowania wyłączników produkcji krajowej oraz wyłączników' sprowadzanych do kraju w ranueh importu centralnego, spełniających wymagania techniczne (p. 16.2.2-1-16.2.9). Jeśli względy techniczne wykluczają możliwość zastosowania ww. wyłączników, dobór typu wyłącznika winien być poprzedzony szczegółową analizą techniczno-ekonomiczną.

Szczególne wymagania stawia się wyłącznikom przeznaczonym do:

—    łączenia baterii kondensatorów, ze względu na wysokie napięcie powrotne; możliwe jest stosowanie jedynie wyłączników o sprawdzonej zdolności łączenia określonych prądów pojemnościowych;

—    pracy manewrowej — łączenia prądów roboczych pieców łukowych, baterii kondensatorów itp.; niezbędne jest uwzględnienie trwałości jako kryterium doboru, obliczenie okresów eksploatacji między kolejnymi remontami. Analiza ekonomiczna może wykazać celowość stosowania droższego i lepszego wyłącznika importowanego.

Wybór typu napędu winien uwzględniać:

—    ewentualną konieczność zdalnego sterowania wyłącznikiem;

—    ewentualną potrzebę pracy wyłącznika w cyklu SPZ;

—    niezbędne źródła energii pomocniczej (prąd stały, przemienny, sprężone powietrze).

Pod uwagę należy brać w pierwszej kolejności napędy najtańsze, spełniające postawione wymagania techniczne (z uwzględnieniem zawodności).

16.3. Dobór wyłączników ze względu na napięcie powrotne

Dobór polega na porównaniu obwiedni napięcia powrotnego UJt) w miejscu zainstalowania wyłącznika z obwiednią napięcia powrotnego, przy którym wyznaczono jego zdolność łączenia — napięcia powrotne obwodu probierczego    Wyłącznik

jest dobrany poprawnie, jeśli napięcia spełniają zależność

U_rrr(f) > t/„0)    (16.20)

Zamiast bezpośredniego porównania przebiegów napięć, porównuje się charakterystyczne parametry ich obwiedni, określających wartości maksymalne napięć powrotnych oraz stromość (szybkość) ich narastania.

Norma [16.8] zaleca porównanie obwiedni co najmniej przy największym prądzie wyłączeniowym przy zwarciu na zaciskach łącznika:

— trójfazowym (wyłączniki o U_m < 123 kV w sieci o U„_t < 110 kV),

— trójfazowym doziemnym (wyłączniki o U_gn 3s 123 kV w sieci o U_m 5= 2= 110 kV).

Złożone przebiegi czasowe napięć powrotnych są zastępowane obwiednią:

—    dwuparametrową pokazaną na rys. 16.2a (stosowaną dla wyłączników wszystkich napięć);

—    czteroparametrową pokazaną na rys. 16.2b (stosowaną tylko dla wyłączników o napięciu łączeniowym górnym U_y„ 5= 123 kV).

Parametry obwiedni napięć powrotnych, przy których wyznaczono zdolności łączenia wyłączników krajowych podano w tabł. 16.2 dla przykładu zwarcia trójfazowego.