10. TECHNIKA WYSOKICH NAPIĘĆ 522
Rys. 10.22. Mostek Schennga: a) prosty, b) odwrócony G - - wskaźnik równowagi. OG — iskiernik ochronny
Pomiary wyładowań niezupełnych
Istotnym elementem pomiarów wyładowań niezupełnych (wnz) jest ich identyfikacja, tj. określenie charakteru wyładowań i odróżnienie ich od zakłóceń powstających poza badanymi dielektrykami. Dokonuje się tego zwykle na podstawie impulsów napięciowych towarzyszących wyładowaniom niezupełnym i ukazujących się na tle eliptycznego obrazu w oscyloskopie (rys. 10.23).
Rys. 10.23. Identyfikacja wyładowań niezupełnych: a) układ pomiarowy; b) przebiegi napięcia z ich obrazem eliptycznym; c) charakterystyczne przypadki wyładowań
Pomiary wyładowań mogą dotyczyć próbki określonego dielektryka lub całego układu izolacyjnego. W pierwszym przypadku są modelowymi badaniami właściwości materiałowych, w drugim zaś — określają odporność układu na wyładowania. Wielkością porównawczą w obu przypadkach jest intensywność wyładowań wyrażona wartością ładunku pozornego. Niekiedy zachodzi potrzeba określenia innych wielkości charakteryzujących wyładowania, jak np. ich energia lub moc. Wymaga to wyznaczenia
__oprócz ładunku pozornego — również częstości impulsów i napięcia lub stosowania
odrębnej metody pomiarowej.
Pomiary ładunku pozornego i intensywności wyładowań niezupełnych są dokonywane w jednym z układów przedstawionych na rys. 10.24. Włączona szeregowo z obiektem badanym Cx lub pojemnością sprzęgającą Cs impcdancja pomiarowa Zm miernika wnz
F
Rys. 10.24. Układ do pomiaru wyładowań niezupełnych:
a) z impedancją Zn w gałęzi obiektu badanego Cx;
b) z impedancją 7.m w gałęzi pojemności sprzęgającej C#
c) z impedancjami Z' i Z" w obu gałęziach Cx i C, (układ różnicowy’)
F — filtr przeciwzakłóceniowy, W— wzmacniacz,
Osc oscyloskop
przekształca impulsy prądowe i(i) w impulsy napięciowa u(t), które — po odpowiednim wzmocnieniu i przetworzeniu przez miernik stanowią ilościowe informacje o mierzonej wielkości. Gdy impedancją pomiarowa ma charakter rczystancyjny i obwód
charakteryzuje się małą wartością dobroci (coLjR < 1), wówczas przy założeniu skokowego impulsu prądu — impuls napięciowy ma przebieg aperiodyczny
(10.25)
«(t) = —cxp(-a()
gdzie: ą — ładunek pozorny; C — pojemność; a — współczynnik tłumienia równy (2 RQ-\
Gdy impedancją pomiarowa ma charakter indukcyjny (Zm^coL), wówczas przebieg impulsu napięciowego jest oscylacyjny
(10.26)
cos(mt + i/i)
“W = —e*p(-a t)---
C cosip
i i
przy czym: co = (ml—a2)*; co0 = (LC)~ 2; tgi(/ = a/co.
Część rcaktancyjna impedancji Zm decyduje o czułości układu, a część rezystancyjna — o jego rozdzielczości. Ze wzrostem rezystancji wydłuża się czas trwania odpowiedzi