24

Nasięźrzał pospolity

Ophioglossum vulgatum

Rodzina: nasięźrzałowate - Ophioglossaceae

OPIS

WYSTĘPOWANIE

Niewielka paproć dorastająca najwyżej do 30 cm, z krótkim podziemnym kłączem. Wygląd rośliny bardzo osobliwy: część nadziemna składająca się z jednego liścia podzielonego na 2 odcinki o zupełnie odmiennym pokroju: przedni tworzy kłos za-rodnionośny na długim ogonku, tylny ma postać podłużnej, owalnej blaszki liściowej, u nasady pochwiastej. Blaszka liściowa żółtozielona, lśniąca i mięsista, natomiast dojrzały kłos - żółtawy. Nasięźrzał rozmnaża się przez zarodniki, wytwarza także odrosty korzeniowe dające początek nowym kłączom; z tego względu rośnie gromadnie.

KWITNIENIE

Zarodniki dojrzewają w okresie od czerwca do sierpnia, ■■■■■i SIEDLISKO ■■■■■ Wilgotne łąki, na podłożu niezbyt zasobnym w składniki pokarmowe, zwłaszcza na glebach piaszczystych, gliniastych lub na glebach ciężkich, zasadowych.

Na nielicznych stanowiskach w różnych częściach kraju. Poza tym rozpowszechniony w całej strefie umiarkowanej północnej i w północnej Afryce, jednak w Europie Środkowej zanikający.

ZAGROŻENIA

Gatunek dawniej pospolity w całej Polsce z wyjątkiem wysokich gór, w ostatnich dziesięcioleciach wszędzie zanikający z powodu osuszania bądź zalesiania łąk oraz intensyfikacji rolnictwa. Jako gatunek narażony na wyginięcie wymieniony jest w „Polskiej czerwonej księdze roślin”.

CIEKAWOSTKI

Według dawnych wierzeń ludowych nasięźrzał był rośliną magiczną, mającą moc jednania miłości. Wygląd widlasto rozgałęzionego kłosa zarodnionośnego kojarzony był z językiem węża, a zatem ze sceną kuszenia biblijnej Ewy przez węża wysuwającego się z zieleni.

38