2

pierwiastków jest możliwych do pozyskania z wód oceanicznych. Ich przestrzeń nie jest ograniczona jeśli chodzi o wydobycie.

Antarktyda nie należy do nikogo, w związku z czym możliwości korzystania z bazy surowcowej tego kontynentu są nieograniczone. Jednym z niewielu uregulowań prawnych, które jej dotyczą jest Międzynarodowa Konwencja o Zachowaniu Morskich i Żywych Zasobów Antarktydy. Traktat ten został podpisany w 1992 r. przez USA, Rosję, Wielką Brytanię i Argentynę. Na jego mocy strefa ta jest uważana za zdemilitaryzowaną, natomiast zasoby (zidentyfikowano 45 mld baryłek ropy naftowej, 30 bln m³ gazu ziemnego i ok. 900 złóż surowców mineralnych) zostały „zamrożone” na okres 50 lat.

Oddziaływanie człowieka na środowisko mórz i oceanów stanowi ogromne zagrożenie dla funkcjonowania tych środowisk. Intensywne połowy ryb tj. 60 - 70% głównie przez Rosję, Chiny i Japonię (tylko ok. 4% jest wykorzystywane na konsumpcję, reszta jest wyrzucana do wody), katastrofy tankowców (substancje ropopochodne i ropa naftowa - 1 litr ropy niszczy środowisko wodne na przestrzeni 5 km²), spływ środków używanych w nowoczesnym rolnictwie (pestycydy, herbicydy, nawozy sztuczne), przemysł - ścieki z zakładów przemysłowych wprowadzane do wód prowadzą do ogromnej degradacji tych ekosystemów. Wysokie kary nakładane na głównych sprawców nie rekompensują poniesionych strat, z uwagi na trudną do odtworzenia faunę i florę.

A TMOSFERA

To wielowarstwowa powłoka gazowa posiadająca różnorodny skład chemiczny. Na przestrzeni ewolucji CO2został zredukowany z poziomu 70% do 0,2% poprzez fitoplankton.

Promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez Słońce zatrzymywane jest przez powłokę ozonową. Ozon - O3 występuje między 40 a 120 km atmosfery. Zatrzymuje 90% promieniowania ultrafioletowego Człowiek ma duży wpływ na skład atmosferyczny. Pod wpływem jego działalności powstały gazy cieplarniane przez co temperatura średnioroczna ma tendencje wzrostowe i przewiduje się, że w roku 2100 wzrośnie o 25°C. do gazów cieplarnianych zaliczamy CO2, metan wydzielający się z odpadów biologicznych, fluorochlorowce, freon (zawarty w aerozolach). Promieniowanie ultrafioletowe powoduje ubytki w atmosferze i jest szkodliwe dla człowieka (oczy i skóra). Dlatego też podpisano w:

1986 r. Międzynarodową Konwencję o Ochronie Warstwy Ozonowej,

1985 r. Konwencję o Transgranicznym Transporcie Zanieczyszczeń (zobowiązano się do redukcji o 30% emisji siarki do atmosfery w ciągu 10 lat),

1991    r. redukcja tlenku azotu w ciągu 10 lat,

1992    r. Międzynarodową Konwencję Klimatyczną (w której przewidziano redukcję zużycia CO20 20% i SO2 o 30% do 2005 r.)

BOGACTWA MINERALNE

Ogółem 70% surowców mineralnych jest wykorzystywana gospodarczo. Podaż na te surowce jest wyższa niż popyt, co wynika z możliwości powtórnego ich wykorzystania: platyna - stosowana jako katalizator w silnikach spalinowych,

❖    chrom - fotografia barwna, komponent w procesach metalurgicznych (pokrycie stali -antykorozyjne),

❖    mangan - dodatek w różnych procesach hutniczych, zmienia właściwości aluminium,

❖    kobalt - stosowany jako barwnik (zielony) np. w ceramice, odporny na wysokie temperatury -wykorzystywany w lotnictwie.

Pod względem wydobycia siarki Polska jest na 3 miejscu w Europie, lak duże jej wydobycie powoduje rozmnażanie się bakterii i grzybów, które produkują H2S, co wywołuje zanieczyszczenie gleby siarką i jej pochodnymi oraz uniemożliwia rekultywację gleby. Problem ten dotyczy szczególnie rejonu Tarnobrzega.

Deficyt surowców energetycznych skłania do ich oszczędzania i poszukiwania nowych źródeł energii. Np. zasobność ropy naftowej to 300 mld ton z czego wydobyto jej dotychczas ok. 90 mld ton -