2 (1500)

Ustalimy przede wszystkim obciążenie obliczeniowe, dla którego obliczać będziemy koło. Weźmy pod uwagę siłę obwodową styczną do kół tocznych (rys.5.21). Wartość tej siły, wynikającej z przenoszonego przeciętnego momentu, nazwiemy siłą obwodową przeciętną (statyczną).

Zakładamy, że koła toczne pokrywają się z kołami podziałowymi,co jest słuszne w kołach z zębami zerowymi, a w innych różnice są niewielkie. W związku z tym możemy siłę tę obliczyć ze wzoru:

3ys.p.21.Siła obwodowa na kole zębatym

_P _ 2_M _ 2«71 620 U gdzie:

M - moment w kG'cm,

N - moc w KM,

n - prędkość obrotowa w obr/min,

D - średnica podziałowa w cm.

W pracy zazębienia występować mogą obciążenia większe. Oprócz siły statycznej przeciętnej, wynikającej z przenoszonej mocy, występują dodatkowe obciążenia, które nazwiemy ogólnie nadwyżkami dynamicznymi. Istnieją dwa źródła powstawania nadwyżek dynamicznych. Jednym z nich są przeciążenia występujące w napędzie. Zależą one od rodzaju maszyn napędzanych i równomierności ich biegu. Zmiany prędkości kątowej wału biernego, przyspieszenie lub hamowanie powoduje powstawanie tak zwanych sił bezwładności, które dodatkowo obciążają przekładnię.

Drugim źródłem występowania nadwyżek dynamicznych jest niedokładność wykonania uzębienia. Ha przykład nierównomierne rozstawienie zębów, czyli błąd podziałki, które jest najgroźniejszym z błędów wykonawczych, wywołuje zmiany prędkości kątowej zachodzącej w czasie jednego obrotu. Powstające przyspieszenia kątowe są powodem powstawania sił bezwładności mas umieszczonych na wałach, dodatkowo obciążających przekładnię. Podobnie wpływają inne błędy wykonawcze, jak niedokładność zarysu, minio-środowość uzębienia (bicie) itp. Wpływ tych błędów jest tym