2 (1773)

łdziarki absorpcyjne nadają się do zastosowania w dużej skali w przemyśle, szcze-.im, gdzie dysponuje się dużą ilością taniej pary odpadkowej. Poza tym są wytwa-' dużej skali małe chłodziarki absorpcyjne domowe.

ILODZIARKI TERMOELEKTRYCZNE

Ai <>statnich latach rozwinęły się nowego rodzaju urządzenia chłodnicze oparte na iio"xch termoelektrycznych, a mianowicie na efekcie Peltiera. Efekt Peltiera polega > ; isku pochłaniania lub wydzielania się ciepła w miejscach styku dwóch różnych łników, jeśli przez nie płynie prąd elektryczny. Najprostszy układ chłodziarki -ktrycznej pr>kaząnri-iwr»y<^ i, składa się cmarZ dwóch termoelcmcntów chłod-^ _; wykonanych z różnych materiałów i połączonych ze sobą np. płytką miedzianą.

noelementów doprowadzony jest prąd stały ze. źródła zewnętrznego. Wskutek '{P -vu prądu występuje efekt Peltiera powodujący ustalenie się różnicy temperatur końcach termoelementów, a więc umożliwiający osiągnięcie efektu chłodzenia temperatury otoczenia.

ftyv\ ieważ terfnoelementy mają pewien opór elektryczny i ponadto występuje w nich temperatury, więc obok efektu Peltiera obserwuje się jeszcze dodatkowe zjawiska "t&rtłSA /czne, a mianowicie przewodzenie ciepła w termęelementach oraz powstawanie G>|V<& >oule’a. Oba te zjawiska jako nieodwracalne wpływają niekorzystnie na wskaźniki v /czne urządzenia i zależą od właściwości fizycznych materiałów użytych do wy-i termoelementów. Miarą jakości tych materiałów jest współczynnik Z, zwany ynnikiem dobroci termoelementu i z4efiniowany-jak następuje:

ii    t

(20.9)

£■* oznacza współczynnik siły termoelektrycznej termoelementu, a — przewodność fo imC zną materiału termoelementu oraz X — jego przewodność cieplną.

większa jest wartość Z, tym lepszy jest materiał z punktu widzenia zastosowań rio yv chłodnictwa termoelektrycznego, przy czym poniżej pewnej wartości Z w ogóle rMt aca się wytwarzać urządzeń termoelektrycznych. Takimi nieopłacalnymi z punktu a zastosowania praktycznego materiałami są metale i ich stopy, tym też tłumaczy , że jakkolwiek zjawiska termoelektryczne są znane już od przeszło 100 lat, do-I >statnio zaczęto realizować praktycznie chłodziarki termoelektryczne, po opa-/v\c*AMt u technologii wytwarzania odpowiednich materiałów, jakimi są półprzewodniki, p^<rjrv , dużą wartość Z. fl&obre własności termoelektryczne półprzewodników można aczyć korzystając z Fys^-^OrWr na którym przedstawiono zależność współczynnik c oraz X od koncentracji nośników prądu elektrycznego.    |

A/a-, nniejszą koncentrację nośników prądu mają izolatory, największą metale, pól-iniki zaś zajmują miejsce pośrednie. Ze wzrostem .koncentracji nośników współ-'^K E maleje, a rośnie, rośnie także, choć nie tak silnie, wartość przewodności cieplnej X.