2 (2418)

NEUROPSYCHOLOGIA

Rycina 3.1. Płaszczyzny przekroju w tomografii komputerowej

zmiany normalnej gęstości tkanki oraz deformacja struktur mózgowych. W tekście książki podano kilka takich przykładów.

Czułość tomografii komputerowej można zwiększyć, podając dożylnie środek kontrastowy zawierający jod. Tam, gdzie istnieje defekt w barierze krew-mózg lub zwiększone unaczy-nienie, zatrzymanie tego pierwiastka o dużej gęstości spowoduje zwiększenie kontrastu między tkanką zdrową a patologiczną (ryc. 3.2).

Tomografia komputerowa ma dla neuro-psychologii ogromną wartość, ponieważ wyraźnie określa in vivo morfologiczne granice uszkodzeń neurologicznych, z którymi koreluje się wskaźniki behawioralne (związane z zachowaniem się pacjenta). W ciągu pierwszych dziesięciu lat istnienia tomografii komputerowej dane uzyskane za pomocą tej metody potwierdziły i w znacznym stopniu wyjaśniły podstawy anatomiczne zaburzeń ncuropNyeholo gicznyclt (poi up. Kertesz, I9H3).

Trzeba jednak pamiętać, że tomograni komputerowy daje statyczny obraz zarejc strowany w momencie badania. Seryjne zdjęcia tomografii komputerowej dostarcza ją dalszych informacji, lecz ograniczają sit, do ukazania tylko zmian strukturalnych (ii|> Pasąuier i in., 1997). Przy ocenie funkcji, np za pomocą badania neuropsychologicznegi i, wyraźnie widać, że zaburzenie funkcji mózgu może być znacznie większe niż zmiany wt doczne na statycznych tomogramach. Now sze metody obrazowania dają pełniejsze in formacje, lecz wiele ośrodków nie dysponuj takimi technikami (zob. niżej).

Emisyjna tomografia pozytonowa (PET scan)

Podobnie jak tomografia komputerowa, cmi syjiiti tomografia pozytonowa (IM T) ukazu je obraz mózgu w przekroju, lecz w odm/

11 »v 1.1,1 i z. Tomogram komputerowy {CTscan) z widocznym starym ogniskiem zaw.il*>

* ...... piacie czołowym (pole zaciemnione, tzw. „hipodensyjne") oraz świeże ognisko za

* > . , _w okolicy prążkowia i wyspy (bardzo jasne pole, „hiperdensyjne")

a. i i i litycznego charakteru tomogra-tu komputerowej, tomografia pozytonowa •* m mię dostarczyć informacji o dyna-»*l*i. in liinkcji mózgu, takich jak miej-pi , p|y_W krwi przez mózg (LCBF), «M»|*.nvvv | lo/.iom metabolizmu glukozy i tle-

M' .......u 11 ( MRGIc, LCMRO), a także

M*' ¹ kiwi i inne wskaźniki.

I |i ą metodą umożliwiającą uzyskanie *’• •i* ■ i ullimklywności mózgu po dożylnym Mtki.....lakowanego wskaźnika. Do używa-

r" l'l I biologicznie aktywnych związ-mllii|i|eych pozytony należą izotopy h pli iwiastków, jak węgiel, fluor, azot ^Mt i/alo się, że za pomocą tomografii !K*i"Miiwej można wykazać trwale zmiany mt |i i in i.-powyeli w tkankach, które w lo-•Mr* ‘Hi komputerowej wyglądają na nor •Mą! 11 iilil | pi , IdKOa. inHUb, Plielps i in .

1982,1983). Przykłady możliwości badań me todą PET w neuropsychologii opisali Benson i in. (1983), zaś Watson (1997) podaje /wię zle ich podsumowanie. Chociaż ze względu na koszt zastosowanie PET ogranicza się )’,l"^w nie do określania korelacji anatomopatolo gicznych w przypadkach klinicznych, jednak techniki tej zaczyna się używać do badania procesów poznawczych nie tylko w pr/ypad kach klinicznych, ale także u ludzi zdrowy*, h Przykładem może być badanie, które wyjaśni lo, jaką rolę w złożonych procesach parni*, > ' pełnią sieci anatomicznie powiązane z tikla dem limbicznym (llciss i in., 1992). Badanie to wykazało, że aktywność odległych okoli* „kojarzeniowych” (asocjacyjnych) zależy od charakteru przetwarzanego materiału. Poiloh ny podział procesu przetwarzania wzrokowe go na elementy składowe, z odrębną „aktywa