2 (2745)

Rozpatrując obydwie kule jako izolowany układ ciał, możemy z zasady zachowania pędu wyznaczyć wartoóć prędkości v

m v + m v e — i—    ~ —:

(39.1)

Deżeli zderzajęca się kula wykonane sę z materiału sprę -żystego (np. za stali), to w chwili zderzania następuje ich odkształcanie, poruszaję się przez pewien czas razem z prędkoś -cię v, następnie wskutek działania sił sprężystości wracaję do pierwotnej postaci odpychajęc się od siebie, co powoduje,że porusza ję się z prędkościami i \/‘_z (rys.39.3), przy czym pręd -kość < v a prędkość > v.

Rys .39.3. Zderzenie sprężyste

Zderzenie sprężyste charakteryzuje się tym, te oprócz pędu również zostaje zachowana 3nergla kinetyczna.

J w a g a I Zderzeniami rzędzę prawa zachowania pędu i zacho-

wania energii.

W zderzeniu niesprężystyra energie jest zachowana i po zderzeniu znajdujemy Ję w postaci energii kinetycznej układu, np, w postaci energii cieplnej. Kule przed zderzeniem posiadaję jnerglę kinetyczna, która w zderzeniu nlesprężystym nie Jest

zachowana, tzn. energia kinetyczna przed zderzenie*? nie jest równa energii kinetycznej układu po zderzeniu. Część tej energii zostaje zamieniona na ciepło

2	2	,2 ,2
m v 11.	^m2^v2	Vi ^n2^V2
"Y“	~~z~ ^a	—5-- + —2
m _ v	•f m_v_	= B,V' +
1 1	2 2	i 1 2 2

r,

(39.2)

(39.3)

Rozwiązując ten układ równać otrzymamy y^ i v₂

^^V1^+VP “ “₂(^v2~^v2^ ^^v2^+v2^

i»₁(v₁~vj) » m₂(v^-v₂)

^+ V1 * ^v2 ^+	^V2
: * ^V1 * ^vl "	^V2
^V1 * ^n2^V2 *	®1^V1	* ^n2^Vl ^+	^n2^Vl " ^ro2^V2
♦ Og) =>	”l^Vl	* ^n2^V2 ^+	°’2^V2 " "2^V1
^vi(*r*2^) l ^+	♦ 2 "2	^m2^V2	y-v1

v₂ - 2 v - v₂

(39.4)

(39.5)

Ob,..mm* A- Q,up« oto-ne. »-dort«ikowi. yur» <P°gggg»

39.2. Opis układu pomiarowego

Rysunek 39.4 przedstawia schemat ideowy przyrządu pomiarowego. W czasie zderzenia sprężystego energia kinetyczna zostaje zamieniona na energię 9pręZystości kulek, którę po zderzeniu znajdujemy w ich energii kinetycznej. Przekazywanie energii odbywa się w czasie T, Czas trwania zderzenia mierzymy wykorzystując w tym celu zjawisko rozładowania kondensatora. Zwierając klucz W ładujemy kondensator do napięcia U_o. Rozwieramy klucz W.

i

235