30 31 (34)

30

PRZYGOTOWANIE I PROWADZENIE ZAOĘĆ TEORETYCZNYCH ORAZ ĆWICZEŃ Warunkiem prawidłowego przygotowania i prowadzenia każdych zajęć dydaktycznych jest znajomość drogi na jakiej powinno odbywać się przekazywanie i przyswajanie nowej wiedzy. Drogę tę nazywa się w dydaktyce "procesem nauczania" i składa się ona z następujęcych ogniw /stopni, elementów/:

1.    Uświadomienie uczestnikom szkolenia celów i zadań nauczania,

2.    Zaznajomienie z nowymi materiałami,

3.    Kierowanie procesem uogólniania nowego materiału,

4.    Utrwalenie przyswojonego materiału,

5.    Kształtowanie umiejętności i nawyków,

6.    Wiązanie teorii z praktyką,

7.    Kontrola i ocena wyników nauczania.

W procesie nauczania biorą udział: instruktor - słuchacz - przedmiot .

Oydaktyka ogólna bada zagadnienia odnoszące się do nauczania wszystkich przedmiotów zaś “dydaktyka szczegółowa" - metodyka nauczania określa sposoby najskuteczniejszego nauczania konkretnego przedmiotu. Będzie się więc spotykać np. metodykę fizyki, metodykę nawigacji itp.

Stosowane w nauczaniu metody dzielimy na: a/ słowno,

b/ oglądowe /od słowa oglądać/, c/ praktyczne.

W praktyce żeglarskiej do nauczania zagadnień teoretycznych najczęściej stosowana, lecz zarazem najtrudniejsza w adaptacji dla słuchaczy, jest metoda słowna. Z wyjątkiem specjalnie wyselekcjonowanych grup /np. klasa, semestr, zespół specjalistów

itp./ normalną drogą organizowane kursy żeglarskie skupiają zwykle ludzi o bardzo zróżnicowanym poziomie wykształcenia ogólnego, a wiąc tego, co decyduje o zdolności percepcji słowa, zdolności odebrania pełnej treści, którą sygnał - słowo niesie. Umiejątnośó dostosowania formy, zakresu, poziomu treści prelekcji w ten sposób, by dla jednych słuchaczy nie były zbyt trudne zaś dla drugich zbyt nudne - jest rzeczą czasem niemożliwą, a w każdym razie niełatwą. Dobór formy winien wiąc opierać się na rozpoznaniu poziomu słuchaczy /dane z ankiet/ i być dostosowany do niego, a czasem zmieniany elastycznie w czasie zajęć, gdy instruktor spostrzeże u słuchaczy trudności w rozumieniu treści. Metody słowne występują w kilku odmianach. Należą do nich: pogadanka, dyskusja, opowiadanie, opis, wykład, posługiwanie się książką - ich charakterystyka zostanie podana później, gdyż przed tym niezbędne jest wyjaśnienie niektórych zjawisk występujących w procesie nauczania.

Podstawowym zadaniem działalności dydaktycznej jest nauczanie kogoś czegoś; czego on jeszcze nie zna. Może to być poznanie nowej teorii czy' też nauczanie konkretnego działania. Prób lem polega na tym, że dla uzyskania pozytywnych efektów tej nauki, zakres i sposób przekazywania wiedzy musi być dostosowa ny do poziomu umysłowego i zdolności percepcji słuchacza. Zasada ta obowiązuje zawsze, na każdym poziomie edukacji. Znaczy to, że nauczający musi dobrać odpowiednią do wykładanego przedmiotu metodę oraz przestrzegać zrozumiałości, jednoznaczności i poprawności używanych słów, nazw, określeń, gdyż inaczej słuchacz nie zrozumie przekazywanych mu treści.

Wykładowca musi również zdawać sobie sprawę z tego, że nawet najstaranniej przygotowana lekcja, czy inna forma zajęć ni