30 (620)

<i r«U-foiaJ( i;rd)k Vł S/*łko-Sl.K-^Ms łroJ.ł. Poltfyka    \K%r*jivi 2U)7

tSBN*7H.fcM>MUlH4 * * MN PWN 2fl>7

ROZDZIAŁ 2 Historia polityki społecznej 51

Transformacja ustrojowa |ako nowy proces zaznacza się w teorii nauki o polityce społecznej poprzez swobodę badań i wolność krytyki państwa w jego poczynaniach socjalnych. Lita 90. ujawniły potrzebę nowego teoretycznego podejścia do polityki społecznej. W tych latach oraz na przełomie stulecia pojawiły się nowe prądy w polskie) nauce o polityce społecznej. Są to następujące koncepcie:

•    dylematów (Jolanta Supińska)'; chodzi rn o konieczność podejmowania wyborów pomiędzy wartościami i instrumentami wewnątrz istniejących ustrojów;

•    nowych kwestii społecznych (Jan Danecki i Barbara Rysz-Kowalczyk)-'. Są one rozumiane jako problemy społeczne o najwyższym stopniu dotkliwości, które generują sytuacje krytyczne w życiu jednostek i zbiorowości, powodując zarazem trwałe zakłócenia w funkcjonowaniu społeczeństwa. W ramach diagnozowania kwestii społecznych Danecki kilkakrotnie publikował świadectwo danych¹, ilustrujące problemy socjalne i uwrażliwiające czytelnika na ich skalę. W nurcie tym mieszczą się publikacje Zdzisława Pisza i jego zespołu z Wrocławia⁴;

•    modeli polityki społecznej (Tadeusz Szumlicz)', opartych na takich kategoriach konstrukcyjnych, jak: luka społeczna (skojarzona z minimum socjalnym) wymagająca modelu interwencji, ryzyko społeczne (zagrożenie) /wiązane z modelem antycypacji, konsumpcja społeczna powiązana z modelem dystrybucji oraz struktura społeczna, odzwierciedlająca stosunki społeczne i kojarzona z modelem integracji. Szumlicz wskazuje na kierunki interwencjonizmu państwa opiekuńczego i podkreśla potrzebę badania jakości tej interwencji;

•    porównawcze (Mirosław Księżopulski)'. związane z rosnącymi możliwościami monitorowania i konfrontowania międzynarodowych doświadczeń w zakresie polityki społecznej. Ten kierunek zajmuje się genezą, ewolucją i funkcjonowaniem polityki społecznej w różnych krajach i organizacjach, prowadząc nas do przypuszczenia, iż ujednolicanie procedur w ramach UE zakończy się stopniowym zanikiem narodowych polityk społecznych. W nurcie tym mieszczą się także prace Katarzyny Gląbickicj. ilustrujące kreowanie europejskiej przestrzeni socjalnej;

•    doktryn (Julian Auleytncr)', opierających się na aksjomacie, iż każde działanie socjalne oparte jest na jakimś systemie wartości. Naukowym przedmiotem badań

’ lolania Supióska, Dylematy polityki społeczne/, Warszawa 1991. Instytut Polityki Społecznej UW.

' Prace pod red. Jana Daneckiego i Barbary Rysz-Kowalczyk: Studia o kwestiach społecznych. Warszawa 1991, Kwestie społeczrte i krytyczne sytuacje życiowe u progu lat 90-tych, Warszawa 1992.

Danecki, świadectwo danych, w: Kwestie społeczne, ». 7-24; Wybrane kwestie społeczne łVt9-1994. w: Polityka społeczna, stan i peispeklyu-y, Julian Auleytncr (red.). Warszawa 1995. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, s. 10/, 152.

” 7.idama społeczne. Zdzisław Pisz (red.), Wrocław 1996, 1999. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.

•' Tadeusz Szumlicz. Modele polityki społeczne). Warszawa 1994. Oficyna Wydawnicza Szkoły Główno Handlowej.

* Mirosław- Księżopolski, Polityka społeczna. Wybrane problemy porównań międzynarodowych, Katowice 1999, Wydawnictwo ...Śląsk"; Katarzyna Gląbicka, Europejska przestrzeń socjalna. Warszawa 2002, Wyzsza Szkoła Pedagogiczna TWP.

' Julian Auleytncr, Wprowadzenie do doktryn polityki społecznej, Warszawa 1986; tegoż, Polityka społeczna pomiędzy idea •* działaniem. Warszawa 1994. Wyższa Szkoła Pedagogiczna.