Oba typy tarcz są w praktyce stosowane.
Pominiemy tu ścisłą analizę naprężeń w tarczach hiperboloidalnych i stożkowych i zajmiemy się przybliżonym rozwiązaniem zadania dla tarczy o dowolnym, nieregularnym profilu. Taki właśnie typ tarczy złożonej z wieńca, płyty i piasty ma szczególnie duże znaczenie. Przedstawimy tu metodę zastosowaną przez Grubera w 1939 r.* Metoda ta nadaje się bardzo dobrze do obliczeń na komputerze cyfrowym.
W celu wyjaśnienia metody Grubera rozważmy tarczę złożoną z dwóch pierścieni równej grubości (rys. XIV.9). Warunki brzegowe dla takiej tarczy stanowią naprężenia na promieniu zewnętrznym rt = r., i wewnętrznym
Rys. XIV.9. Tarcza złożona z dwóch pierścieni o grubościach y,, y2
Warunków tych nie można bezpośrednio wykorzystać do obliczenia naprężeń w pierścieniu 1. Dlatego przyjmujemy wstępnie warunki brzegowe
Wprowadzimy je do równań (XIV. 16) i (XIV. 17) tarczy o równej grubości:
ffr“*t+-p---g-e<o r2.
K2 1+3v 2 2
°t “ --g— Q°> r2.
Pisząc je dla r = rt = r„:
*2 |
3 + v 2 2 —g-ew 'z, |
(XIV.36) |
r\ | ||
k2 r? |
1 + 3v 2 2 g ew '-•> |
(XI V.37) |
Gruber W., Berechnung umlaufender Scheiben, Forschung Ing. Wcs. 1939.
Znając atl oraz a,. = X możemy obliczyć naprężenia na promieniu we wnętrz nym pierścienia I w funkcji znanej wartości brzegowej o„ i nieznanej o,. ~ A stanowiącej parametr zadania. Można to zapisać w postaci:
°rwi — /ł|,OfI + Zł,,X + C|,
czyli
możemy łatwo znaleźć stałe całkowania
* •» + * . ,+V 1.1
r! .l-v
Ka = T(*»» -x) + rl -jj- ffwar!
i obliczyć naprężenia na obwodzie wewnętrznym:
(XI V.3K) (XIV.39)
= o
•a„-
Crl = +
(XIV.40)
rii -ri, IW
\2
r,„
>l'l
r/^y, ,1 |
v 1 |
\(rtX V .] |
i — +i |
X-- |
| — | -1 |
L vw |
2 |
Lvw |
, . 1-V
4 y
Ijl
'ul
2
I +v
(XI V.41;
•r2 _r2 rtl '»■!
QW
(Xl\.42?
Traktując naprężenia na obwodzie wewnętrznym pierścienia I jako znano -dane w postaci funkcji (XIV.42j - można obliczyć naprężenia na obwodzie zewnętrznym pierścienia 2.
Naprężenia na styku pomiędzy tymi pierścieniami związane są:
a) warunkiem równowagi sił,
b) warunkiem równości odkształceń.
Warunek równowagi sił. Naprężenia promieniowe w obu pierścieniach rozkładają się na różnych szerokościach, czyli
y I — )'2 f7r:2-
stąd