334 (34)

- 334

Tranzystor bipolarny

Z -wykresu widać, że mimo braku zmian amplitudy prądu kolektora wzrasta, kilkakrotnie amplituda prądu bazy, czyli pulsacja co = 0,2 a>_a jest na pewno znacznie większa niż a>p (przy co = cap prąd bazy wzrósłby j/2 razy), a więc tym bardziej

CO_a > CO„

Pulsacja (Op ma bardzo prosty sens fizyczny dla tranzystora, którego właściwości częstotliwościowe są zależne wyłącznie od stałej czasowej bazy (r_b > r_eb +r_bc, czyli co_a « 1/tj). Jeżeli ponadto założymy', że współczynnik sprawności wstrzykiwania «_e(ja>) = 1, to na podstawie (5.141), (5.190)

O a Tr	(5.191)
oraz
1 (0,5 = — Tr	(5.192)

Pulsacja graniczna cop w układzie WE jest zatem odwrotnością czasu życia nośników w bazie. Oznacza to inaczej, że przy tej pulsacji strumień nośników wpływających do bazy z obwodu bazy składa się z dwu strumieni o jednakowych amplitudach, lecz przesuniętych w fazie o 7i/2, jest to:

—    strumień nośników Aviększośoiowych kompensujących ładunek nośników mniejszościowych wstrzykiwanych z emitera (prąd ładowania pojemności dyfuzyjnej);

—    strumień nośników większościowych uzupełniający ubytek koncentracji nośników' wskutek rekombinacji w bazie (prąd rekombinacji typowy dla stanu statycznego i quasi-statycznego).

Z podstawowych właściwości jedno biegunowej funkcji przenoszenia /S(jco) (5.18(5) wynika, że dla <o > a>p każdemu w-krotnemu zwiększeniu pulsacji odpowiada w-krotne zmniejszenie modułu |/9(jeo)|. Zatem w tym zakresie pulsacji iloczyn |/9(jco)|® jest wielkością stałą. Ta właściwość charakterystyki amplitudowo-częstotliwoś-ciowej |/9 (jo) | =/(«) stała się podstawą do zdefiniowania bardzo dogodnego pojęcia pulsacji (częstotliwości) granicznej co_T (lub f_r), nazywanej często polem wzmocnienia, gdyż

<o_T = eo|/?(ja>)| = const przy o > cop    (5.193)

Tak zdefiniowaną częstotliwość graniczną można łatwo zmierzyć, gdyż wystarczy w tym celu zmierzyć moduł |/9(jo»)| przy dowolnej częstotliwości w zakresie odpowiadającym nachyleniu charakterystyki amplitudowo-częstotliwośoiowej 6 dB/na oktawę.

Zanim zaczęto powszechnie stosować pojęcie pulsacji co_T, wcześniej posługiwano się pojęciem pulsacji granicznej toj, odpowiadającej spadkowi modułu |/9 (jo>)| do jedności. Jeżeli do (5.193) podstawi się |/9(ja))| = 1, to

co_T = co,    (5.194)

dlatego często nie rozróżnia się tych dwu pojęć. Rzeczywista charakterystyka |/?(jw)| = f(co) przy |/9(jo>)| -> 1 ma nachylenie nieco mniejsze niż 6 dB na oktawę wskutek skrośnego przejścia sygnału przez pojemność rozproszoną kolektor--emiter. Dlatego oj_t — <y,, jeżeli korzysta się z dwuodcinkowej aproksymacji charakterystyki amplitudowo-częstotliwościowej, lecz w przypadku pomiaru