34,35 (5)

składa się z 90 pytań odpowiadając ym szcściu postawom, w tym tylko jedna jc$ł pożądana, ij. akceptacja kochająca (UCZ) związana z ciepłem uczuciowym. Pozostałe pięć, to postawy niepożądane:

OPK — nadmienia opiekuńczość,

TOL - tolerancja, akceptacja przypadkowa,

NCH niechęć, odrzucanie, unikanie,

WMG — nadmier ne wymagania,

OBT • obojętność, zaniedbywanie.

Otrzymana liczba punktów dla każdej postawy od 15 do 75 świadczy o stopniu jej natężenia, średnic wyniki uzyskane z badań dzieci z rozwojowymi zaburzeniami mowy zawiera tabela 1.

Tabela 1. średni* wyniki poslitw rndjU-wMJcti w bo.lamtb Krup o eh

Postawi rcO/i-eielskic marek	Onip» eksperymentalna		Ro/em	C.nijw kontrolna
	matki Aticci jnkajmych się	maiki dzieci z. dyslalią
UCZ	63,8	69.9	64.9	64.3
OPK	5'1.9	64.2	60,3	sa.3
rot.	3W	37,1	35A	34.1
NCH	31.1	32.1	30.7	27.2
WMF	16.0	.93.9	47.1	45.7
™^T	26,1	26.2	25.4	22M

Przeprowadzona weryfikacja statystyczna wyników upoważnia do następujących wniosków:

postawa nadmiernie opiekuńcza (OPK) zaznacza się silniej wobec dzieci z rozwojowymi zaburzeniami mowy niż wobec dzieci bez zaburzeń mowy-,

- przeciętne nasilenie postawy niechęci (NCH) wyższe jest u matek dzieci z rozwojowymi zaburzeniami mowy niż. u matek dzieci bez zaburzeń.

Wydawało się, że postawu akceptacji kochającej (UCZ) będzie bardziej nasilona u matek dzieci bez zaburzeń mowy niż u matek dzieci z zaburzeniami mowy. Weryfikacja statystczna wyników nie wykazała rożnie w tym zakresie w grupie eksperymentalnej i kontrolnej, tj. wobec dzieci jąkających się i z dyslalią.

Okazało się, że w populacji dzieci z rozwojowymi zaburzeniami mowy doznawanie silniejszych przejawów postawy akceptacji kochającej (UCZ) ** MlMft) «t iii k wiąże się z bełkotaniem, doznawanie zaś słabszych przeja-*"* b 11»oiawy / jąkaniem.

y> |m 't-ilunwionych wynikach warto zwrócić uwagę na większe nasilę-<w ()I’K. NOI, ORT u malek dzieci z rozwojowymi zaburzeniami Świadczy to o lym, że u malek lej grupy dzieci przeważa postawa

•    I...lu pi /> (.iwi.ijąca się zachowaniem unikającym, wyrażanym zaniedba-► -o bądź odrzucaniem, lub ciepła uczuciowego wyrażająca się nadmier-

•    '-u i Inonieniem. Byc może występowanie u dziecka zaburzeń mowy |m»i»ln|c, te jest ono odrzucane lub nadmiernie chronione. Może byc jed-» d i d /« zaburzenia mowy są reakcją emocjonalną dziecka na unikanie

|*/r/ matkę.

ł'i-lnimowując należy stwierdzić, że matki dzieci z rozwojowymi zabu-ni,mu mowy są bardziej opiekuńcze, a zarazem wykazują tendencję do "di nu unia d/iccka. Jednocześnie matki dzieci z bełkotaniem rozwojowym ■ą t .iid/icj e/utc. serdeczne w stosunku do dzieci niż matki dzieci jąkają-h się Wyniki mogą też sugerować, że unikanie dziecka stwarza sytuację 'l"^/'l‘i|ącą występowaniu zaburzeń mowy. Wydaje się, że w diagnozie roz-»>>|"WVI h /al>UI7eń mowy U dzieci należy uwzględniać postawy rodzicielskie (</• n ruinie matek), a stwierdzone prawidłowości w tym zakresie wykorzys-•" w procesie terapii.

N.i podstawie dotychczasowych rozwiązań warunki rozwoju mowy możni ii|.|i w trzy grupy: predyspozycje do mówienia, własna aktywność dzicc-11 'lodowisko rodzinne i wychowawcze.

Predyspozycje do mówienia zostały wcześniej dokładnie opisane. Przypomnijmy więc tylko, że z reguły jako pierwszy czynnik zaburzeń wymienia *1. (1/yc/nr anomalie w mechanizmach mowy. Powodują one zaburzenia w •udawaniu mowy w przypadku rozszczepu podniebienia, nicdosłuchu. Oli4 samego defektu dla funkcjonowania dziecka ważne są wpływy otoczenia ł terapii. Sama bowiem operacja rozszczepu podniebienia czy aparat łoi In>wy u d/iccka z niedosł uchem nic są wystarczające dla poprawy jego Imiki tonowania, nic tylko w aspekcie językowym. Ogromne znaczenie ma tu uiu, zenie społeczne d/iccka. które oddziałuje na nic głównie przez zaspokajanie potrzeb d/iccka. Jest to niezbędny warunek, aby dziecko uczyło się loi-wy, naśladując mowę dorosłego, prowadząc z nim dialogi, współdziałali, w zabawie. Defekty fizyczne wpływają bowiem na ogólny rozwój dziecka Zaburzeniu może ulec jego rozwój społcczno-cmocjonalny, rozwój

........ c ny, co już samo może być przyczyną zaburzeń mowy. Niezależnie

•I defektu podstawowego, którym są fizyczne anomalie w mechanizmach

35