36 (196)

■ Szkoła Konstruktorów

Fot. 11 Zasilacz 1 Krzysztofa Kruszki

Fot. 12 Zasilacz 2 Krzysztofa Kruszki

Fot. 9 Zasilacz 2 Mariusza Jaglarza

Fot. 10 Płytka Michała Steca

] 7-lctni Michał Stec z Jazowska napisał: Witam. Jako zadanie 162 próbuję wykonać stabilizator. (...) Projekt, którego dokumentację wysyłam, już jakoś pracuje (tzn. na wyjściu stabilizatora jest odpowiednie regulowane napięcie), jednak nie testowałem jeszcze układu przy większych i zmiennych obciążeniach oraz pominąłem obwód ograniczenia prądowego. Stabilizator wg założeń powinien mieć dosyć dużą moc, w tym celu chcę zastosować równoległe połączenie czterech tranzystorów MOSFET. Napięcie na wyjściu ma wynosić ±40V, tj. w’ sumie 80V (taki mam transformator). Spóźniłem się głównie przez problemy z wcześniejszą wersją zawierającą wzmacniacz operacyjny jako wzmacniacz błędu. Niestety przez duże wzmocnienie i małą szybkość generował on sygnał zmienny. Próbowałem walczyć z tym zjawiskiem, jednak uznałem, że układjest zbyt wolny i zastąpiłem wzmacniacz operacyjny układem zbudowanym z tranzystorów. Jeśli nie przegram z kolejnymi niespodziankami, to postaram się wysłać model jak najszybciej.

Później otrzymałem kolejnego maila: Witam. Stabilizator został skończony i dzisiaj wysłałem paczkę z modelem. W załączniku poprawiony schemat i płytka (...). Przy zwarciu wyjścia daje prąd ok 3A, ale przy> tym prądzie napięcie na transformatorze dosyć mocno przysiadało, więc nie zmniejszałem już rezystora w ograniczniku prądu (zrobiłem go z kawałka drutu opoixnvego). Przewidywany zakres napięć wejściowych to min. 2x20V, max 2x50V (w modelu ok 2x40V).

Gotowy model nie dotarł do mnie na czas. Na fotografii 10 pokazana jest starannie wykonana płytka, która jak widać, była modyfikowana podczas uruchomiania.

Schemat drugiej wersji zasilacza pokazany jest na rysunku 5. W Elportalu (Stec.zip 399kB) można znaleźć dodatkowe materiały, w tym schemat pierwszej wersji ze wzmacniaczami operacyjnymi oraz pliki projektowe KiCAD. Zachęcam do zapoznania się z tymi materiałami! Nic mogę jednak skierować tego bardzo interesującego projektu do publikacji, ponieważ taka konstrukcja mogłaby przysporzyć wielu kłopotów. Młody, zdolny, pracowity, ale niedoświadczony Autor podjął się bardzo trudnego zadania. Nic dziwnego, że układ w pierwszej wersji ze wzmacniaczami operacyjnymi mu się wzbudzał (zamiast zasilacza otrzymał generator). Część problemów zwalczył wprawdzie metodą prób i błędów, jednak mimo wszystko trudno zaproponować taką konstrukcję jako wzór do naśladowania. Między innymi dlatego, że w takim zasilaczu musiałyby zostać dobrane czwórki tranzystorów o takich samych parametrach, a przy ewentualnej wymianie należałoby wymieniać wszystkie cztery. Także obwód wzmacniacza błędu prawdopodobnie nic zapewni dobrych parametrów, zwłaszcza przy niskich napięciach wyjściowych. Niemniej 17-letniemu Autorowi należy się wielkie uznanie za samodzielność i za sukcesy w realizacji tak ambitnego zadania. Dlatego bez wahania przydzielam Michałowi kupon i zachęcam do dalszych działań!

17-letni Krzysztof Kruszka z Poznania

przysłał dwa maile. W pierwszym napisał:

(...) chciałbym zaproponować mój zasilacz warsztatowy. (...) posiada wyjście napięcia regulowanego płynnie (...) 1,2V do 24V o natężeniu 3A (LM317) oraz dwa wyjścia napięcia nieregulo-wanego 5V/1A (7805) i 12Y/1A (7812). W późniejszym czasie (...) wyposażyłem zasilacz w zewnętrzny układ prostowniczy (...)

Model ten pokazany jest na fotografii 11. Potem nadszedł kolejny mail, dotyczący zmodyfikowanej wersji potężnego zasilacza z niemieckiej strony/fimiy ELV: (...) chciałbym przedstawić ciekawą konstrukcję zasilacza laboratoryjnego. Prezentowane przeze mnie urządzenie nie należy do prostych. Złożenie całego zasilacza zajęło mi ponad pół roku, samo wykonanie obwodu drukowanego było bardzo kłopotliwe ze względu na liczne cienkie ścieżki które wykonywałem starym sposobem za pomocą strzykawki z igłą malując lakierem spirytusowym. Oczywiście nie obyło się bez pomyłek, które uniemożliwiły bezproblemowa uruchomienie urządzenia. (...) maksymalny prąd wyjściowy to 10A (...) maksymalne (...) napięcie to 30V. Zasilanie mocy to transformator z dwoma uzwojeniami, każde po 16V i o wydajności prądowej 12A.(...)

Ten potężny zasilacz pokazany jest na fotografii 12. Autorowi przydzielam nagrodę. Nieco szerszy opis można znaleźć w Elportalu (Kruszka.zip lkB)

17-letni Piotr Kochański z Podolan podjął się budowy dość złożonego zasilacza dwukanałowego. W jednym z maili napisał: Witam!! Jako rozwiązanie tego zadania Szkoły Konstruktorów chciałem podesłać zdjęcia wykonanego zasilacza dwukanałowego. Niestety (...) do dyspozycji mam tylko soboty (resztę tygodnia zajmuje szkoła) nie wyrobiłem się w terminie. Jestem w połowie drogi, a może trochę dalej. (...)

Później poinformował: Witam. Zasilacz jest w trakcie budowy. To co mam teraz zrobione, to uruchomiony jeden kanał, jak i polutowane mierniki. (...) Kanał 2 (ten już powstał): napięcie 1,5 ... 30V, prąd 0-1A z zabezpieczeniami nadprądowymi (...) na transformatorze 230V/25V 900mA 230V/12V 400mA i układzie, który jest opisany w Oślej

31 Styczeń2010 Elektronika dla Wszystkich