33 (269)

MS Elektronik

dystrybutor elementów elektronicznych

Oferta czynnych i biernych elementów elektronicznych renomowanych producentów teł.: 058 629-24-69, fax: [phone] e-mail: [e-mail]

Uwaga!

Począwszy od zadania 161 każdy Autor nadsyłając rozwiązanie zadania głównego może dołączyć też swoją fotografię (portret). Fotografia zostanie opublikowana w artykule, omawiającym nadesłane rozwiązania.

wych. Mogłaby to być przystawka, a właściwie obciążenie, pozwalające określić rezystancję wyjściową w warunkach statycznych, ewentualnie dynamicznych (przy szybkim przełączaniu obciążenia).

Inną ciekawą i ambitną propozycją byłby woltomierz mierzący sygnały w całym zakresie audio, w postaci przystawki (niekoniecznie o dużej rezystancji) do dowolnego multimetru. Wiadomo bowiem, że popularne multimetry przeznaczone są głównie do pomiaru przebiegów sieci 50Hz i niewiele z nich prawidłowo i na wszystkich zakresach mierzy przebiegi zmienne o wyższych częstotliwościach. Interesującą propozycją byłby miernik mocy audio, na przykład dość prosty, będący w istocie woltomierzem z funkcją podnoszenia do kwadratu, z przełącznikiem rezystancji obciążenia. Taki miernik, jeśli miałby bezpośrednio mierzyć i wskazywać wartość mocy, oprócz obwodu podnoszącego do kwadratu, mógłby być wyposażony w obwód uśredniający oraz w przetwornik wartości szczytowej, co pozwoliłoby sprawdzić zarówno moc średnią jak też moc w szczytach wysterowania. Sprawdzenie wartości mocy średniej i szczytowej, oddawanej przez wzmacniacz do głośnika dla większości elektroników na pewno byłoby zaskoczeniem, a może nawet Szokiem. Okazałoby się bowiem, że w ogromnej większości przypadków wcale nie są potrzebne wzmacniacze dużej mocy.

Szczerze mówiąc, miernik mocy szczytowej wcale nie musi zawierać obwodu podnoszenia do kwadratu - może to też być po prostu woltomierz z prostą pamięcią wartości szczytowej. Znając napięcie szczytowe i oporność obciążenia, można przecież łatwo obliczyć moc podstawiając do wzoru P = U /R. Nie sposób wszystkiego tu opisać, ale zachęcam, żebyście zainteresowali się sprawą pomiaru mocy wzmacniaczy audio. Temat wcale trudny nie jest, a wyniki pomiarów są naprawdę pouczające.

Jeśli chodzi o inne pomiary, to może ktoś zdecyduje się zaproponować miemiki/przy-stawki do pomiaru bardzo małych lub bardzo dużych rezystancji. W praktyce dość często przydaje się też przyrząd do pomiaru bardzo małych prądów - prądów upływu.

A może ktoś zaproponuje budowę prostego miernika natężenia dźwięku? Warto wykonać prosty układ, przydatny do sprawdzania skuteczności mikrofonów' i głośników. Wcale nie musi to być precyzyjny miernik, a wystarczy jakaś prosta przystawka umożliwiająca porównanie skuteczności głośników czy dobranie mikrofonów elektrctowych w' pary. Jestem pewien, że i tu zaskoczeniem będzie porównanie skuteczności (efektywności) rozmaitych głośników' i kolumn - różnice okazują się zaskakująco duże i w'arto także i w tym zakresie mieć przynajmniej trochę doświadczenia.

Bardzo interesującym i ambitnym rozwiązaniem zadania 167 byłby miernik radiatorów, pozwalający określić możliwości różnych radiatorów'. Wbrew pozorom, zadanie do bardzo trudnych nie należy. Wcale nie trzeba określać precyzyjnie rezystancji termicznej w kelwinach na wat, a niewątpliwie bardzo przydatny byłby przyrząd pozwalający porównać właściwości różnych radiatorów.

Może ktoś zaproponuje miernik zniekształceń, choć trzeba przyznać, że obecnie realizuje się to za pomocą programów' komputerowych. W takim przypadku znakomitym rozwiązaniem zadania byłaby przystawka - bufor, pozwalająca łatwo i bezpiecznie dołączyć komputer do badanego urządzenia audio (wzmacniacza).

Nie będę Was namawiał do budowy testera lamp, niemniej przy obecnej modzie na lampy, zapewne przydałby się prosty przyrząd do dobierania lamp w pary i sprawdzania ich podstawowych parametrów'.

Oczywiście w ramach zadania 167 można nadsyłać wszelkie mierniki i testery przydatne krótkofalowcom.

Podkreślam, że rozwiązaniem zadania mogą być dowolne propozycje mierników' i testerów, przydatnych elektronikowi - hobbyście. Mogą to być autonomiczne przyrządy lub przystawki do multimetru, oscyloskopu czy komputera, w tym urządzenia proste i bardzo proste. W ramach zadania można też przedstawić realizacje tego rodzaju układów, zaczerpnięte z literatury - wtedy obowiązkowo trzeba podać źródło.

Zachęcam też Kolegów', którzy już wcześniej zrealizowali rozmaite mierniki i testery, żeby przedstawili swoje osiągnięcia. Zadanie 167 to także znakomita okazja, żeby wzbogacić swoją pracownię. Zastanówcie się, czego wam brak w tym zakresie, co przydałoby się w pracowni elektronika i potraktujcie to jako punkt wyjścia. Jak zawsze, zachęcam do działań praktycznych, ale przypominam, że szanse na punkty, upominki i nagrody mają też prace teoretyczne. Dlatego zapraszam do udziału wszystkich sympatyków naszej Szkoły!

Rozwiązanie zadania głównego 162

Temat zadania 162 brzmiał: Zaproponuj użyteczny zasilacz lub stabilizator do warsztatu/ laboratorium elektronika hobbysty.

Napłynęło mnóstwo rozwiązań, prawie wszystkie praktyczne, udokumentowane modelem lub jego fotografiami. Niestety, tym razem stosunkowo niewiele prac skierowałem do publikacji. A oto szczegóły.

Rozwiązania teoretyczne

20-letni Tomasz Supernak z Wrocławia napisał: (...) Elektroniką interesuję się od bardzo dawna. Głównie zajmuję się ‘cyfrówką ’ (programowanie mikrokontrolerów etc.), jednak w międzyczasie powoli nadrabiam zaległości z techniki analogowej. (...) Pierwsza koncepcja jaka mi przyszła do głowy, to mikrokontroler plus przetwornik AC/CA oraz impulsator.; a jak! Po dłuższej chwili namysłu doszedłem do wniosku, że dość już tej cyfrówki i programowania. Postanowiłem więc sprawdzić zdobytą do tej pory wiedzę oraz umiejętności i zbudować zasilacz w pełni analogowy. Udało się, jednak nie do końca (ze względu na użyty’ w projekcie układ 4093). Główne założenia: pfynnie regulowane, stabilizowane napięcie wyjściowe od O do 25 V, wydajność prądowa: do 3A (z możliwością zwiększenia) (...)

Z treści maila wynika, że Autor wysłał model, jednak do czasu opracowania materiału model ten do mnie nie dotarł, więc muszę zaliczyć pracę do teoretycznych. Jeśli dotrze, za miesiąc dodam Autorowi punkty. A na razie przydzielam upominek i trzy punkty. Schemat i szerszy opis można ściągnąć z Elportalu (iSupernak.zip 11 lkB). Schematu nie zamieszczam z uwagi na błąd, który pojawił się także u innych uczestników, ale do tego wrócimy w podsumowaniu.

Interesujące informacje przekazał dobrze znany uczestnikom Szkoły Ryszard Pichl z Gdyni: W ramach tego zadania, chcę przedstawić jeden z moich stabilizowanych zasilaczy, któjy zrobiłem dawno temu, wtedy kiedy jeszcze nie było tak popularnych stabilizatorów! jak LM317. Zasilacz stabilizowany wyko

nałem na bazie stabilizatora, jaki znalazłem w październikowym wydaniu periodyku FUNK TECHNIK z 1973 roku, a który mnie wówczas zafascynował. Z prostego układu scalonego UL1111, produkowanego w CEM1, zawierającego pięć tranzystorów, można zrobić termicznie skompensowane źródło napięcia odniesienia z trzech tranzystorów’, oraz komparator na pozostałej parze tranzystorów. (...)

33