337 (17)

b / drobnoustrojami. To właśnie antybiotyki, zakłócając transport, mszczą or-Jf bakteryjne. Wiele mechanizmów zw iązanych z procesami transportu przez czeka nadal na wyjaśnienie. Potwierdzeniem wagi problemu jest przyznanie W 1999 roku nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (otrzymał ją Gunter il) za prace związane z wyjaśnieniem, w jaki sposób nowo powstałe białka ają się przez błony lipidowo-białkowc i trafiają do określonych miejsc • komórce

13-3. Potencjał spoczynkowy

rk Kubis:

i organizmów Żywych ograniczają błony lipidowe, które są dobrymi izoła-Pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną stroną błony komórkowej panuje róźni-i potencjałów elektrycznych, którą moZna /mierzyć, umieszczając mikroekktrody : o średnicy końcówki około 0.2 pm. wewnątrz komórki i w płynie pozako-•ym. a następnie podłączając je do oscyloskopu lub woltomierza (ryc. 13.8). “ono. Ze potencjał wnętrza komórki jest ujemny w stosunku do potencjału ,c/nego jej otoczenia. W zależności od rodzaju komórki różnica ta może wy-około 40-100 mV. Dla większości neuronów ma ona wartość od -40 do ?5 mV Istniejąca róZnica potencjałów elektrycznych zwana jest potencjałem spo-vym komórki. Pojęcie potencjału spoczynkowego dotyczy wyłącznie ko-w sumie niepobudzonym. Szerszym pojęciem jest pojęcie potencjału błony i ej, o którym mówimy w sytuacji, gdy komórka jest pobudzona w dowol-•posób. jak i wtedy gdy tego pobudzenia brak.

Cytopłazma. podobnie jak płyn pozakomórkowy. jest w swojej objętości ełck-n czmc obojętna, to znaczy zawiera jednakowe ilości jonów dodatnich i ujemnych. Ty**. w obszarze o grubości około 1 pm wokół błony komórkowej istnieje wyraźna zwą ładunków ujemnych wewnątrz, komórki i warstwa ładunków dodatnich na tnątrz. Ten nieznaczny nadmiar ładunków dodatnich po jednej stronie i ujemnych po drugiej wytwarza różnicę potencjałów elektrycznych w poprzek błony komórkowej. Stężenie żadnego z rodzajów jonów nic jest jednakowe wew nątrz i na jrwnątr/ komórki. Z czterech głównych rodzajów jonów występujących w komór-

lir. 13 A Pomiar różnicy potencjałów elektrycznych

337