387 (2)

Mosiądz CuZn38Pb2 (MO60) ma wytrzymałość R_m - 250+ +280 MPa i A₅ = 10+20%. Ma bardzo dobrą lejność i skrawalność, jest odporny na ścieranie. Stosowany jest na elementy armatury, części maszyn i koszyczki łożysk tocznych.

Mosiądz CuZnl6Si3,5 (MK80) o wytrzymałości R_m = 300+ +400 MPa i wydłużeniu A$ = 15%. Ma bardzo dobrą lejność i skrawalność. Jest odporny na ścieranie, korozję w wodzie morskiej i spawalny. Stosuje się go na armaturę, części maszyn w przemyśle chemicznym i okrętowym.

15.79* jakie są własności antykorozyjne mosiądzów?

Mosiądze należą do stopów o dobrej odporności na korozję atmosferyczną. Lepszą odporność mają mosiądze jednofazowe a, gdyż w mosiądzach dwufazowych faza fi ulega łatwiej korozji jako bardziej elektroujemna. W elektrolitach w obecności jonów Cl" następuje charakterystyczna korozja mosiądzów, polegająca na przechodzeniu jonów cynku do roztworu i zmianie miedzi w gąbczastą masę. Ten rodzaj korozji, zwany odcynkowaniem, zachodzi łatwiej w mosiądzach dwufazowych (powstają charakterystyczne czerwone plamy). Mosiądze ulegają łatwo korozji naprężeniowej, objawiającej się tzw. sezonowym pękaniem. Elementy mosiężne, pozostające pod wpływem naprężeń (wewnętrznych i wywołanych siłami zewnętrznymi), w obecności nawet małej ilości par amoniaku są skłonne do pękania międzykrystalicznego podczas magazynowania lub w czasie pracy. Wyżarzanie odprężające przez 4 h w temp. 250°C usuwa naprężenia i uodparnia mosiądz na pękanie sezonowe. Skłonność do pękania można wykryć przez zanurzenie mosiądzu na 12 h w jednoprocentowym roztworze HgNOs zakwaszonym kwasem azotowym (tzw. próba sublimatowa). Pojawienie się pęknięć świadczy o istnieniu naprężeń mogących wywołać sezonowe pękanie mosiądzu.

15.80. Jaki jest wpływ pierwiastków stopowych na własności mosiądzów?

Dodatki stopowe występują zarówno w mosiądzach odlewniczych, jak i przeznaczonych do obróbki plastycznej. Mają one na celu nadanie im odpowiednich własności. Aluminium (do 1%) bardzo zwiększa wytrzymałość stopu, lecz obniża jego plastyczność. Zmniejsza także straty cynku w wyniku jego parowania podczas topienia. Ołów występuje w mosiądzu jako osobna faza, polepszająca znacznie skrawalność; większa jego zawartość pogarsza jednak własności mechaniczne stopu. Dodatek żelaza (do 2%) rozdrabnia strukturę i umożliwia utwardzanie wydzieleniowe stopu. Mangan, który jest stosowany łącznie z innymi pierwiast-

387