3

Przykład

Założenia:

-    wartość początkowa zestawu komputerowego - 6.000 zł.

-    naliczone w ewidencji środków trwałych odpisy amortyzacyjne - 6.000 zł.

-    kradzież zestawu komputerowego nastąpiła 8 stycznia 2004 r.: fakt kradzieży został potwierdzony protokołem policji.

-    zestaw komputerowy nie był objęty ubezpieczeniem.

Ustalenie wysokości poniesionej straty z tytułu kradzieży:

-    wartość początkowa środka trwałego - 6.000 zł.

-    suma naliczonych odpisow amortyzacyjnych - 6.000 zł.

-    wysokość poniesionej straty - O zł.

Powyższe stanowi zasadę ogólną, która wymaga uszczegółowienia w odniesieniu do dwóch grup środków trwałych, tj. samochodów (osobowych i ciężarowych) oraz nie w pełni umorzonych środków trwałych, które utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Straty powstałe w samochodach, zarowno osobowych jak i ciężarowych, będących środkami trwałymi uznane są za koszty uzyskania przychodów na zasadach wynikających z art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy z uwzględnieniem art. 23 ust. 1 pkt 48 tej ustawy. Wynika z niego, że straty powstałe w wyniku utraty iub likwidacji samochodów oraz koszty ich napraw powypadkowych nie są uznawane za koszt uzyskania przychodów, jeżeli samochody nie zostały objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

W świetle powyższego nieobjęcie samochodu, osobowego czy też ciężarowego, stanowiącego środek trwały ubezpieczeniem dobrowolnym (AC) stanowi przesłankę uniemożliwiającą uznanie strat powstałych w wyniku ich utraty (likwidacji) oraz kosztów napraw powypadkowych za koszt uzyskania przychodu.

Stratę powstałą w samochodzie (na skutek wystąpienia ww. okoliczności) ujmie w kosztach tylko ten podatnik, który objął samochód ubezpieczeniem AC.

W szczególny sposób, na gruncie podatku dochodowego, traktowane są również straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, które utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Uregulowania związane ze stratami powstałymi na skutek tych okoliczności wynikają z art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy. W jego myśl nie uważa się za koszt uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności.

Analiza powyższego wskazuje, że ustawodawca ograniczył możliwość uznawania za koszt uzyskania przychodów strat w składnikach majątku będących środkami trwałymi, które są wynikiem określonej decyzji podatnika.

I tak. jeżeli podatnik zmieni rodzaj prowadzonej działalności, np. z usługowej na handlową, i w wyniku tej zmiany dokona likwidacji danego środka trwałego, wówczas strata powstała wskutek jego likwidacji nie będzie stanowiła kosztu dla celów podatkowych. Jeżeli zas nie zachodzą wymienione przesłanki, straty powstałe w wyniku likwidacji środkow trwałych, mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu na zasadach określonych w art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy. Oczywiście likwidacja w każdym przypadku musi być uzasadniona gospodarczo i ekonomicznie np. brakiem opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej przy użyciu danych składników majątku.