Jądro łukowate (ARC) zawiera dwa rodzaje neuronów wywierających przeciwstawne efekty. Aktywacja neuronów AGRP/NPY zwiększa apetyt i metabolizm, podczas gdy aktywacja neuronów POMC/CART daje efekt odwrotny. Neurony te kontaktują się z neuronami II rzędu w innych ośrodkach mózgu i stąd sygnały są przenoszone przy udziale jądra pasma samotnego (NTS) do całego ciała. Wiele hormonów regulujących apetyt działa poprzez ARC, chociaż mogą one wywierać bezpośredni wpływ na NTS i inne ośrodki mózgowe.
LEPTYNA - hormon sytości
* Za syntezę leptyny odpowiedzialny jest gen otyłości (Ob) zlokalizowany u człowieka na 7 chromosomie.
* Leptyna wydzielana jest w rytmie dobowym; najwyższe stężenie około godziny 1-2 w nocy, najniższe w ciągu dnia.
• Synteza leptyny zachodzi głównie w białej tkance tłuszczowej; występuje korelacja dodatnia z masą tkanki tłuszczowej.
• Czynniki stymulujące jej uwalnianie: insulina, estrogeny, glikokortykosteroidy, cytokiny: TNF-a, IL-1. Czynniki hamujące: aktywacja układu sympatycznego, androgeny.
Żołądek
Czynniki związane z tkanką tłuszczową LEPTYNA
Komórki tłuszczowe
c
Hamuje wydzielanie |
/ |
Działanie |
ghreliny |
gastroprotekcyjne |
Duet leptyna/insulina
Hamowanie uczucia głodu oraz przyjmowania pokarmów
Spadek masy ciała
LEPTYNA - 1-szy mechanizm działania
Pobudzenie poboru pokarmu -» hiperfagia
Stymulacja enzymów lipogenetycznych (lipaza lipoproteinowa)
LEPTYNA - 2-gi mechanizm działania
Leptyna
Zahamowanie czynności układu współczulnego i procesu termogenezy
Hamowanie uwalniania TRH, GnRH, serotoniny, GH, LH
tt uwalniania a-MSH i peptydu CART w jądrze łukowatym' (produkty rozkładu POMC)
'Hamowanie uwalniania AgRP w jądrze łukowatym o' spadek produkcji oreksyn, pobudzających łaknienie,
^w podwzgórzu
Zmniejszenie aktywności układu kannabinoidowego, który zwiększa pobór pokarmu niezależnie od NPY